De Hadza halen de beweegnorm gemakkelijk..en dat merken ze!

De jagers en verzamelaars gunnen ons een kijkje in onze geschiedenis en suggereren dat we ons hart met onze zittende levensstijl héél erg tekort doen.

Het advies is om minstens dertig minuten per dag, vijf dagen in de week matig intensief in beweging te zijn. Lang niet iedereen slaagt erin om die norm te halen. Maar de Hadza – een jagend en verzamelend volk in Tanzania – wel. Sterker nog: deze mensen hebben slechts twee dagen nodig om die wekelijkse norm te halen. Dat blijkt uit onderzoek van een aantal antropologen. En die actieve levensstijl lijkt ook daadwerkelijk zijn vruchten af te werpen.

Hart en bloedvaten
Zo is de kans op hart- en vaatziekten onder de Hadza extreem laag. En ook een hoge bloeddruk is de meeste Hadza vreemd. “In de Verenigde Staten heeft het grootste deel van de bevolking ouder dan zestig jaar een verhoogde bloeddruk,” vertelt onderzoeker David Raichlen. “Onder de Hadza is dat 20 tot 25 procent.”

Een heel leven actief
Uit het onderzoek blijkt verder dat de mate waarin de Hazda actief zijn, nauwelijks verandert gedurende hun leven. “In de VS zien we doorgaans grote afnames in lichaamsbeweging wanneer mensen ouder worden. Bij de Hazda zien we dat niet.”

Over de Hazda

Er zijn naar schatting nog minder dan 1000 Hazda over. Van die 1000 zijn er 300 tot 400 fulltime aan het jagen en verzamelen. Het zijn nomaden die zich zeer regelmatig verplaatsen, maar wel altijd in de omgeving van Lake Eyasi (in het noorden van Tanzania) blijven. Pogingen van de overheid van Tanzania om de Hazda zover te krijgen dat ze zich op een vaste plek vestigen, zijn grotendeels vruchteloos gebleken. De Hazda houden graag aan hun traditionele levensstijl vast.

Levensstijl
De onderzoekers bestudeerden de levensstijl van de Hadza gedurende meerdere jaren. De levensstijl van de Hadza is interessant omdat deze ons eigenlijk een kijkje in het verleden geeft: het is de levensstijl die onze voorouders er tientallen duizenden jaren geleden (ongeveer) op nahielden. “Ons onderzoeksprogramma probeert te achterhalen waarom fysieke activiteit en training de gezondheid verbetert,” legt Raichlen uit. “En één tak van dat onderzoeksprogramma reconstrueert de mate waarin we tijdens onze evolutie lichamelijk actief waren. De overkoepelende hypothese is dat onze lichamen geëvolueerd zijn in een zeer actieve context en dat verklaart waarom lichaamsbeweging de fysiologische gezondheid vandaag de dag lijkt te verbeteren.”

Belangrijk
De onderzoekers benadrukken dat de lichaamsactiviteit niet volledig kan verklaren waarom de Hadza een gezond hart en gezonde bloedvaten hebben. Andere factoren zoals het dieet spelen ook een rol. Maar lichaamsbeweging lijkt wel heel belangrijk te zijn. En dat is veelzeggend, omdat de lichaamsbeweging die wij mensen krijgen enorm is afgenomen toen het jagen en verzamelen plaatsmaakte voor de landbouw, die weer plaatsmaakte voor de industriële revolutie. “De laatste eeuwen zijn we steeds meer gaan zitten en de grootste veranderingen lijken halverwege de vorige eeuw te hebben plaatsgevonden toen mensen steeds meer zittend zijn gaan werken.”

Natuurlijk is het niet voor het eerst dat onderzoekers zich over de levensstijl van moderne jagers en verzamelaars buigen. Maar de meeste eerdere studies hiernaar zijn gebaseerd op observaties. Raichlen en collega’s pakten het anders aan. Zij gebruikten GPS-trackers om de bewegingen van de jagers en verzamelaars in kaart te brengen en monitorden met behulp van een bandje rond de borst tevens hun hartslag. De proefpersonen maakten de apparaatjes ‘s morgens vast aan hun lichaam en overhandigden ze elke avond aan een onderzoeker die tijdens de studie bij de Hazda woonde. Het geeft een goed beeld van de activiteit van het hart en de bloedvaten van de jagers en verzamelaars. En gunt ons een kijkje in het leven van onze verre voorouders die ook joegen en verzamelen. “Het geeft ons een beeld van de lichamelijke inspanning die we er gedurende een redelijke periode in onze evolutionaire geschiedenis op nahielden. En die inspanning blijkt – misschien niet heel verrassend – groter te zijn dan vandaag de dag het geval is. Wat misschien wel verrassend is, is dat de lichamelijke inspanning véél groter is dan die van ons vandaag de dag (…) Wanneer we ons afvragen welke mate van lichaamsbeweging de drijvende kracht was achter de evolutie van onze hart en bloedvaten en onze neurobiologie en onze spieren en botten, dan is het antwoord waarschijnlijk niet: 30 minuten op een dag of wandelen op een loopband. Het is waarschijnlijk meer dan 75 minuten per dag.”

Bronmateriaal

"Modern Hunter-Gatherers Show Value of Exercise" - University of Arizona
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Brian Wood

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd