Het gaat niet goed met de gezondheid van jongeren wereldwijd. Dat concludeert een internationale gezondheidscommissie van The Lancet na een grootschalige analyse. Vooral overgewicht, mentale problemen en de impact van klimaatverandering vormen een groeiende bedreiging.
“De gezondheid en het welzijn van adolescenten staan op een kantelpunt”, zegt professor Sarah Baird van de George Washington University. Ze is medevoorzitter van de Lancet Commission on Adolescent Health and Wellbeing. “We zien gemengde vooruitgang: roken en alcoholgebruik nemen af en meer jongeren gaan naar school. Maar obesitas en psychische problemen nemen wereldwijd schrikbarend toe.”
Volgens de commissie zijn de uitdagingen voor jongeren verergerd door mondiale ontwikkelingen zoals klimaatverandering, conflicten en digitalisering. Sinds de vorige Lancet-rapportage in 2016 is er wel vooruitgang geboekt in onderwijs en gezondheidsvoorlichting, maar die is deels tenietgedaan door de coronapandemie en een aanhoudend tekort aan investeringen.
1,1 miljard jongeren in risicolanden
Uit de nieuwe analyse op basis van de Global Burden of Disease-studie (2021) blijkt dat 1,1 miljard adolescenten leven in zogenoemde “multi-burden countries”, landen waar jongeren dagelijks risico lopen door problemen als hiv/aids, vroege zwangerschap, ondervoeding, depressie en ongevallen.
In 2016 lag dat aantal nog onder de 1 miljard. Volgens de commissie is de stijging vooral toe te schrijven aan bevolkingsgroei en een gebrek aan structurele verbeteringen. Zonder stevig beleid zullen ook in 2030 nog steeds meer dan 1 miljard jongeren onder deze omstandigheden leven.
Een bijzonder zorgwekkende voorspelling is dat in 2030 bijna een derde van de meisjes bloedarmoede zal hebben, wat hun ontwikkeling ernstig kan belemmeren. Ook de geestelijke gezondheid verslechtert: het aantal gezonde levensjaren dat verloren gaat aan psychische aandoeningen of suïcide stijgt naar verwachting van 40 naar 42 miljoen per jaar.
Explosie van overgewicht
Een van de grootste bedreigingen is overgewicht. In landen met hoge inkomens, Latijns-Amerika en het Midden-Oosten zal in 2030 naar schatting een derde van de jongeren te zwaar zijn. Wereldwijd gaat het dan om 464 miljoen jongeren met overgewicht of obesitas, 143 miljoen meer dan in 2015.
Medevoorzitter Alex Ezeh van de Drexel University wijst op het belang van Afrika. “Tegen 2100 zal bijna de helft van alle adolescenten ter wereld in Afrika wonen. Vooruitgang in Afrikaanse landen is daarom cruciaal voor de wereldwijde gezondheid.”
Klimaatverandering als mentale bedreiging
De commissie noemt klimaatverandering een groeiende risicofactor. Jongeren van nu zullen hun hele leven leven met een gemiddelde wereldtemperatuur van minstens 0,5 graad boven pre-industriële niveaus. Tegen 2100 kan dat oplopen tot 2,8 graden met ernstige gevolgen voor gezondheid, voedselvoorziening, waterkwaliteit en mentaal welzijn.
Nieuw onderzoek van de commissie laat zien dat zowel acute klimaatrampen, zoals orkanen, als langdurige klimaatproblemen, zoals droogte en voedselonzekerheid, leiden tot meer angst, depressie en posttraumatische stress onder jongeren.
Volgens commissaris Dr. Aaron Jenkins van de Universiteit van Sydney moet gezondheid dan ook meer worden verbonden aan klimaat: “We moeten investeren in maatregelen die zowel jongeren als de planeet ten goede komen.”
Digitale wereld: kansen én zorgen
Digitalisering biedt jongeren kansen op het gebied van onderwijs, werk en gezondheidsinformatie. Tegelijkertijd verschuiven sociale interacties naar onlineplatforms, wat risico’s met zich meebrengt voor hun emotionele ontwikkeling en welzijn. De commissie pleit voor beleid dat jongeren beschermt zonder hun digitale kansen te beperken.
Te weinig geld voor jongeren
Opvallend is dat slechts 2,4 procent van de wereldwijde ontwikkelingshulp naar jongerengezondheid gaat, terwijl adolescenten 25 procent van de wereldbevolking uitmaken en 9 procent van de ziektelast vertegenwoordigen.
Investeringen blijven uit door gebrek aan leiderschap, onvoldoende beleidsprioriteit en weinig internationale druk, aldus de commissie. Dit belemmert effectieve oplossingen op grote schaal.
Jongeren zelf aan het roer
De commissie is uniek in haar samenwerking met jongeren zelf. Tien jeugdcommissarissen en honderden jongeren uit 36 landen werkten actief mee aan het onderzoek en de aanbevelingen. Zij leverden inzichten vanuit hun eigen leefwereld en brachten ideeën aan voor concreet beleid.
Dr. Shakira Choonara, jongerencommissaris: “We hebben wereldwijd gehoord welke zorgen jongeren hebben over hun gezondheid en toekomst. Tegelijk zien we hoe krachtig ze zijn: ze leiden protesten, helpen beleid vormgeven en bouwen aan oplossingen. Als we nu in hen investeren, bouwen we aan een gezondere en sterkere generatie leiders.”
