De branden woeden al sinds april en zorgen voor aanzienlijk hogere stralingsniveaus.
Begin april spotten satellieten ze voor het eerst: branden nabij de beruchte kerncentrale van Tsjernobyl. En inmiddels kun je de branden die in bossen op geringe afstand van de kerncentrale woeden op satellietbeelden niet meer missen; grote rookpluimen bedekken het gebied.
Hoewel honderden brandweermannen hard werken om de branden te blussen, woeden de branden nu al weer een week.
Stralingsniveau
Natuurlijk zijn bosbranden altijd een reden tot zorg. Maar dat geldt in het bijzonder wanneer ze woeden nabij Tsjernobyl. Hier vond in 1986 een grote kernramp plaats, waarbij radioactieve stoffen in de omringende omgeving zijn neergedaald. Een deel van die radioactieve elementen is inmiddels vervallen. Maar een ander deel is door de jaren heen door planten en bomen opgenomen. Wanneer die vegetatie verbrandt, komen de radioactieve elementen, gebonden aan bijvoorbeeld roetdeeltjes, weer vrij in de lucht. Het leidt tot hogere stralingsniveaus in de directe omgeving van Tsjernobyl, maar kan ook verderop voor problemen zorgen, doordat de radioactieve elementen door de wind worden meegenomen.
Kiev
Zolang de branden woeden, houdt men dan ook buiten de zogenoemde ‘exclusion zone‘ een vinger aan de pols. Zo bereikten luchtmassa’s die mogelijk radioactief besmet waren, gisteren Kiev. Maar metingen wijzen uit dat de bewoners van de grote stad niet aan gevaarlijke stralingsniveaus zijn blootgesteld.
Nederland
En ook in Nederland houdt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu de situatie nauwlettend in de gaten. Want als de wind gaat draaien, kan een deel van de lucht die nu boven Tsjernobyl en omgeving hangt ook ons land bereiken. Voor nu lijkt dat echter geen enorme reden tot zorg te zijn. Tegen de tijd dat die luchtmassa’s hier arriveren, is de radioactiviteit al zodanig verdund dat de stralingsdosis onmeetbaar klein is, aldus het RIVM.
Meer branden
Het is zeker niet voor het eerst dat er branden woeden in de nabijheid van Tsjernobyl; dat komt regelmatig voor. Wel neemt het aantal branden en de intensiteit ervan de laatste jaren toe. Het is waarschijnlijk te wijten aan het feit dat er steeds meer (brandbare) vegetatie in het gebied te vinden is. Want terwijl mensen zich uit gezondheidsoverwegingen niet of nauwelijks in de nabijheid van de kerncentrale wagen, neemt de natuur het gebied langzaam maar zeker over. Bomen en struiken overwoekeren de lege gebouwen. En er blijken zelfs in de meest besmette gebieden verrassend veel wilde dieren te huizen. Hoewel mensen officieel dus niet meer de dienst uitmaken in dit gebied, lijken de branden die nu woeden toch door mensen te zijn veroorzaakt.
Het is later deze maand 34 jaar geleden dat de kernramp in Oekraïne plaatsvond. Door de explosies en brand in de kerncentrale kwamen 31 mensen om het leven. Hoeveel levens de radioactieve straling die door de problemen in de kerncentrale vrijkwam, hebben geëist, is tot op de dag van vandaag onduidelijk. De Wereldgezondheidsorganisatie schatte in 2005 dat er zo’n 4000 mensen zullen sterven doordat ze tijden en in de nasleep van de ramp (langdurig) aan radioactieve straling zijn blootgesteld.
