Een recente studie toont de positieve invloed van lichaamsbeweging aan op zowel het mentale als fysieke welzijn van mensen met een alcoholgebruiksstoornis (AUD).
De studie, die een uitgebreide analyse van 17 gecontroleerde experimenten omvatte, toont aan dat fysieke activiteiten zoals aerobics, yoga en weerstandstraining aanzienlijk bijdroegen aan het verminderen van alcoholafhankelijkheid en het verbeteren van angst, depressie en stress bij deze patiënten.
Patiënten met AUD kampen vaak met oncontroleerbaar alcoholgebruik, wat leidt tot ernstige gezondheidsproblemen. De review analyseerde verschillende maten van alcoholafhankelijkheid, waaronder het dagelijks en wekelijks aantal gedronken glazen en scores op de Alcohol Use Disorders Identification Test (AUDIT). Deze AUDIT-score is een screeningsmethode die bepaalt hoe ernstig iemands alcoholverslaving is op basis van vragen over hun drinkgedrag en de gevolgen daarvan. Uit de resultaten bleek dat dagelijkse consumptie en AUDIT-scores duidelijk verminderden na een interventieperiode van minstens twaalf weken met regelmatige lichaamsbeweging. Opmerkelijk was dat met name gemengde trainingsvormen, zoals een combinatie van aerobics en yoga, bijzonder effectief waren in het terugdringen van de psychologische afhankelijkheid van alcohol.
Mentale verbetering en meer zelfvertrouwen
Naast een vermindering in alcoholgebruik benadrukt de studie, die gepubliceerd werd in het vakblad PLOS ONE, dat lichaamsbeweging bijdraagt aan een betere geestelijke gezondheid. Patiënten toonden een vermindering van stress- en angstniveaus, een belangrijke stap richting een gezonder en stabieler dagelijks leven. Vooral de groep die aan yoga deed, zag een significante daling in depressiescores, mogelijk door de combinatie van fysieke activiteit en ademhalings- en ontspanningstechnieken die kenmerkend zijn voor yoga. Bovendien kan regelmatige beweging leiden tot een verhoogde productie van endorfines, ook wel ‘gelukshormonen’ genoemd, wat bijdraagt aan een verbeterd gevoel van eigenwaarde en een positieve mindset, iets dat essentieel is voor het langdurig afzien van alcohol
Fysieke voordelen: van hartslag tot uithoudingsvermogen
Naast mentale voordelen wees de review op fysieke verbeteringen, zoals een verhoogde VO2-max en een lagere rusthartslag, wat wijst op een verbeterde cardiovasculaire gezondheid. VO2-max is de maximale hoeveelheid zuurstof die het lichaam tijdens intensieve inspanning kan opnemen en gebruiken. Deze voordelen kwamen vooral naar voren bij deelnemers die aan aerobics en weerstandstraining deden, wat suggereert dat intensievere vormen van fysieke activiteit ook fysiologische voordelen bieden voor deze patiënten.
Oefening als essentieel onderdeel van behandeling
Deze studie biedt sterke aanwijzingen dat lichaamsbeweging als aanvullende therapie voor AUD effectief is. Het potentieel van beweging als aanvulling op reguliere therapieën voor AUD kan in de praktijk betekenen dat behandelaars gerichte beweegprogramma’s integreren in het herstelproces van patiënten. Door de verbetering in zowel mentale als fysieke gezondheid zouden dergelijke interventies de kwaliteit van leven voor mensen met AUD kunnen verhogen.
Ondanks de gunstige resultaten benadrukken de onderzoekers echter de noodzaak voor verdere studies, vooral om beter te begrijpen welke soorten beweging het meest geschikt zijn voor verschillende patiëntgroepen en hoe deze optimaal geïntegreerd kunnen worden in bestaande zorgmodellen. Verdere studies kunnen zich richten op het verfijnen van trainingsprogramma’s om verschillende doelgroepen binnen de AUD-patiëntenpopulatie te bedienen.
De cijfers in Nederland
In Nederland drinkt bijna 80 procent van de volwassenen weleens alcohol. Dat blijkt uit de Gezondheidsenquête van 2023. Hoewel veel mensen geen of weinig alcohol drinken, zijn er nog altijd groepen die overmatig of zwaar drinken. Ongeveer één op de vijftien van de volwassenen drinkt overmatig. Dit betekent voor vrouwen meer dan 14 glazen per week en voor mannen meer dan 21 glazen. Daarnaast is 7,9 procent van de volwassen Nederlanders een zware drinker; zij drinken minstens één dag per week vier (vrouwen) tot zes (mannen) of meer glazen alcohol. Zwaar drinken komt vaker voor bij jongvolwassenen.
