Groot, groter, grootst: reusachtige spiraalstelsels in de kosmos

Ons Melkwegstelsel is een relatief klein spiraalstelsel in vergelijking met andere reuzen. De ruimtefoto van de week is zo’n kolossaal spiraalvormig sterrenstelsel.

Onze eigen Melkweg heeft een breedte van 100.000 tot 200.000 lichtjaar en huisvest meer dan 200 miljard sterren. Er zijn natuurlijk nóg grotere spiraalstelsels te vinden in het uitgestrekte universum. Zo heeft Malin 1 een diameter van 650.000 lichtjaar. NGC 6872 is ook een beest van een spiraalstelsel. Dit stelsel is 522.000 lichtjaar lang van arm tot arm. Of wat te denken van NGC 6872? Dit balkspiraalstel heeft een spanwijdte van 522.000 lichtjaar. Hieronder zie je een foto van dit fraaie sterrenstelsel op 212 miljoen lichtjaar van de aarde.

Een foto van NGC 6872 gemaakt met ESO’s Very Large Telescope.

Toch vallen al deze spiraalstelsels in het niet bij het sterrenstelsel van Rubin, oftewel UGC 2885. Dit spiraalstelsel is namelijk 800.000 lichtjaar breed en dat is dus vier keer breder dan het sterrenstelsel waarin wij wonen. De foto hieronder is in 2020 gemaakt met de Hubble-telescoop en laat het recordbrekende spiraalstelsel in volle glorie zien.

Het is nog een raadsel hoe UGC 2885 zo groot is geworden. De meeste sterrenstelsels groeien door dwergstelsels en andere sterrenstelsels in de buurt op te slokken. De omgeving rondom UGC 2885 is vrij leeg, dus het lijkt onwaarschijnlijk dat het monsterstelsel veel buren heeft verorberd. Is het sterrenstelsel op een andere manier gegroeid, bijvoorbeeld door langzaam gas uit zijn omgeving op te zuigen? Astronomen weten het niet. Hopelijk lukt het om antwoorden te vinden met hulp van de James Webb-telescoop.

Wat is het grootste sterrenstelsel in het heelal?
Het grootste sterrenstelsel in het heelal is Alcyoneus. Dit gigantische radiostelsel werd in 2022 gevonden en is 16,3 miljoen lichtjaar breed. Een andere reus is ESO 383-76. Dit elliptische sterrenstelsel is 1,8 miljoen lichtjaar breed en dat is circa twintig keer de diameter van de Melkweg.

De afgelopen decennia hebben ruimtetelescopen en satellieten prachtige foto’s gemaakt van nevels, sterrenstelsels, stellaire kraamkamers en planeten. Ieder weekend halen we één of meerdere indrukwekkende ruimtefoto uit het archief. Genieten van alle foto’s? Bekijk ze op deze pagina.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd