Wetenschappers hebben ontdekt waarom ouderen vaker opgelicht worden dan jongere generaties. Het antwoord: ze leunen sterk op hun eerste indruk, waardoor ze uiteindelijk een makkelijkere prooi worden voor oplichters.
Helaas weten we het al een tijd: ouderen worden makkelijker opgelicht dan jongere generaties. Zo verliezen Amerikaanse ouderen in totaal meer dan 26 miljard euro door oplichtingtrucs. Uit nieuw onderzoek blijkt dat ouderen veel sterker leunen op hun eerste indruk, waardoor ze vriendelijke gezichten veel langer vertrouwen dan goed voor hen is. Wetenschapper Marilyn Horta heeft meegewerkt aan het onderzoek. Ze vult aan: “we besluiten vaak in een fractie van een seconde wie we wel en niet vertrouwen. Echter is dit niet een goede manier om keuzes te maken voor de lange termijn. Vooral ouderen moeten echt meer aandacht besteden aan het gedrag van iemand, in plaats van zoveel te leunen op de eerste indruk.” Het onderzoek is gepubliceerd in het blad Scientific Reports.
Spel van kans (?)
Voor het onderzoek hebben de wetenschappers een simpel gokspel bedacht dat ze met hoofdzakelijk twee leeftijdsgroepen hebben getest: ouderen tussen de 70 en 75 en jongvolwassen twintigers. Het doel van het spel was om zoveel mogelijk geld te verdienen door de juiste kaarten te kiezen. Deze kaarten werden aangereikt door foto’s van verschillende mensen. Sommige gezichten werden als betrouwbaar bestempeld, terwijl anderen juist als onbetrouwbaar werden gezien. De grote twist van het ‘gokspel’ was dat de resultaten uiteindelijk helemaal niet zo willekeurig waren: de betrouwbare gezichten hadden doorgaans slechte kaarten, terwijl onbetrouwbare gezichten vaak kaarten aanboden die uiteindelijk tot winst konden leiden.
In het begin kozen de meeste deelnemers vooral de kaarten die werden aangereikt door de foto’s van de betrouwbare gezichten. Uit het onderzoek blijkt dat de twintigers al snel hun strategie omgooiden zodra ze merkten dat er iets aan de hand was met de betrouwbare gezichten, waarna ze dus steeds vaker kozen voor kaarten die werden aangereikt door onbetrouwbare gezichten. Ouderen bleven echter veel langer hangen bij de betrouwbare gezichten en kozen pas op het einde voor de onbetrouwbare gezichten. Hierdoor eindigden de ouderen doorgaans met een veel lagere score dan de twintigers.
Beter beschermen
De resultaten van het onderzoek zijn belangrijk, omdat deze kunnen helpen bij het beter beschermen van ouderen tegen oplichting. Mede-onderzoeker en teamlid Natalie Ebner licht toe: “Veel ouderen worden opgelicht door familieleden. Uit dit onderzoek blijkt dat ouderen vaak veranderingen in gedrag over het hoofd zien, bijvoorbeeld op het moment dat deze bekenden zich onbetrouwbaar gaan gedragen. Dit komt doordat ze zich mentaal niet genoeg aanpassen om dit te kunnen herkennen.” Ebner sluit dan ook af met een waarschuwing: “het grote voordeel dat ouderen hebben, is dat ze heel veel levenservaring hebben opgedaan. Toch kunnen er situaties optreden waarbij het juist deze levenservaringen zijn die ons kunnen misleiden en tot een gevaarlijke beslissing kunnen leiden. Blijf daarom altijd op je hoede, ook als je denkt dat je iemand kunt vertrouwen.”
