Hoe gaat het met je goede voornemens? Waarschijnlijk lukte het je de eerste weken van het nieuwe jaar nog wel om meer te bewegen of minder te eten, maar een definitieve gedragsverandering is lastiger. Hoe zorg je ervoor dat je niet opgeeft?
Als de copieuze kerstmaaltijden, de oliebollen en de champagne weer achter de rug zijn, is het voor veel mensen het uitgelezen moment om een poging te wagen een nieuwe, gezondere weg in te slaan. Het nieuwe jaar zit vaak vol goedbedoelde plannen om lichaam en geest een oppepper te geven.
Meer bewegen
Meer lichaamsbeweging staat op nummer één als het gaat om goede voornemens, maar uit onderzoek is gebleken dat de meeste mensen hun trainingsschema binnen een maand al voor gezien houden. De vraag is dus: hoe zorgen we ervoor dat we wél volhouden en waarom vallen we zo vaak terug in onze oude gewoonten?
Een nieuwe studie van de Australische Edith Cowen University laat zien dat de slagingskansen van nieuwe trainingsroutines voor een groot deel afhangen van de redenen waarom mensen willen bewegen en sporten. Hierbij is een groot verschil gevonden tussen onderliggende intrinsieke en extrinsieke motieven.
Volhouden
In de eerste periode van 2022 werden zo’n driehonderd Australiërs gedurende twee maanden uitgebreid ondervraagd over hun goede voornemens, hun drijfveren, mentale welzijn en andere zaken. Hoofdonderzoeker professor Joanne Dickson geeft aan dat zij en haar team verrast waren over de uitkomsten. “We voorspelden dat mensen die normaal gesproken flexibel en vasthoudend zijn in het bereiken van hun doelen, ook meer geneigd zouden zijn om hun nieuwe trainingsroutines vol te houden”, zegt professor Dickson. “Geen van deze factoren voorspelde echter of de proefpersonen door bleven gaan met de trainingen, ook al deed het hen geestelijk zichtbaar goed. Ons onderzoek heeft voor het eerst een aantal onderliggende motieven blootgelegd die wél een duidelijk positief of negatief effect hadden wat betreft het vasthouden aan de goede voornemens voor het nieuwe jaar.”
Doe het voor jezelf
Het is de intrinsieke motivatie, die uit jezelf komt, en niet de extrinsieke motivatie van buitenaf, die de geestelijke gezondheid verbetert en ervoor zorgt dat mensen door blijven gaan met hun goede voornemens, volgens Dickson. “We ontdekten dat lichaamsbeweging met een autonome en intrinsieke drijfveer, zoals plezier, blijheid, een bepaald doel of diepere betekenis, een positieve uitwerking heeft op iemands mentale welzijn en ook motiveert om het sporten vol te houden”, legt zij uit.
“De theorie dat het nastreven van intrinsiek gemotiveerde doelen fundamentele psychologische behoeften vervult, zoals een gevoel van competentie, betekenis, waarde en plezier, wordt in de wetenschap breed gedragen. We ontdekten echter dat het ook sterk samenhangt met het laten slagen van goede voornemens en het doorzetten met trainingsschema’s”, zegt Dickson.
Gedoemd te mislukken
Het team ontdekte daarentegen dat extrinsieke motivatie niet helpt bij het nastreven van goede voornemens voor het nieuwe jaar. Sterker nog, de deelnemers hielden de nieuwe routines dan meestal niet vol en het deed hun geestelijke gezondheid geen goed. “Goede voornemens die gemotiveerd worden door extrinsieke factoren, zoals de wens om te voldoen aan de eisen of goedkeuring van anderen, financiële bonussen of andere materiële beloningen of het nastreven van een gezondheidsideaal vanwege een gevoel van schuld of schaamte als je het niet doet, zijn gedoemd te mislukken”, aldus professor Dickson.
Andere prioriteiten
Hoewel uit de studie bleek dat flexibiliteit en doorzettingsvermogen gelinkt zijn aan mentaal welzijn, bleek het vermogen om een (trainings)doel aan te passen geen rol te spelen bij het volhouden van lichaamsbeweging. Het is volgens professor Dickson niet duidelijk waarom flexibiliteit en vasthoudendheid geen positieve rol spelen bij het volhouden van een nieuw trainingsregime. “Een mogelijke verklaring zou kunnen zijn dat personen die een flexibele benadering hanteren, gemakkelijk prioriteit kunnen geven aan andere bezigheden die zij als belangrijker, dringender of relevanter beschouwen dan hun trainingsdoelen. Aan de andere kant kan het hardnekkig nastreven van doelen het moeilijk maken om een goed voornemen aan te passen of effectief te veranderen, zelfs wanneer de persoon weinig of geen vooruitgang boekt”, aldus de wetenschapper.
Nieuwjaar
De tijd van het jaar speelt mogelijk ook een grote rol in dit proces. “Mensen kunnen overdreven optimistisch en onrealistisch zijn bij het maken van goede voornemens voor het nieuwe jaar, vooral tijdens de feestdagen wanneer de meeste mensen vakantie hebben en er veel vrije tijd is.” Toch blijft Dickson positief over het bedenken en opzetten van nieuwe plannen voor het nieuwe jaar. “Alles bij elkaar leidt het op flexibele wijze nastreven van doelen waarschijnlijk tot meer geluk en welzijn, zelfs als de voornemens niet worden volgehouden of de doelen niet worden bereikt. Daarom is het belangrijk om mensen aan te moedigen om zich te focussen op aanpasbare doelen in plaats van resultaten om zo het mentaal welzijn te verbeteren”, besluit professor Dickson.
