De voorheen onbekende cellen bevinden zich diep in de menselijke longen en zouden zomaar eens een sleutelrol kunnen spelen bij de behandeling van verscheidende longziekten.
Je zou zeggen dat we ondertussen een vrij goed beeld hebben van ons eigen lichaam. Toch blijkt zelfs het menselijk lichaam nog verrassingen voor ons in petto te hebben. Onderzoekers zijn in een nieuwe studie namelijk op een nog onbekend celtype gestuit. En dit nieuwe celtype kan mogelijk een eerste belangrijke stap zijn in de genezing van bepaalde longziekten.
Longen
Onderzoekers troffen het gloednieuwe celtype aan diep in de menselijke longen. De cellen, die door het team ‘respiratory airway secretory cells’ (RAS) zijn genoemd, houden zich op in delicate vertakkingen van de menselijke longen, in de buurt van de longblaasjes waar zuurstof wordt uitgewisseld voor koolstofdioxide. De nieuw ontdekte RAS-cellen blijken stamcelachtige eigenschappen te hebben, waardoor ze andere cellen kunnen regenereren die essentieel zijn voor het normaal functioneren van de longblaasjes.
Dat laatste is met name heel interessant. Want de onderzoekers ontdekten dat de RAS-cellen een belangrijke rol spelen bij het gezond houden van de longblaasjes. Bovendien kan het roken van sigaretten de regeneratieve functies van de RAS-cellen verstoren. Volgens het team wijst dit erop dat het herstellen van deze verstoring mogelijk een veelbelovende manier is om de aan roken gerelateerde longziekte COPD te behandelen.
Cellulaire biologie
Het betekent dat het nieuw ontdekte celtype zomaar eens een sleutelrol kan spelen bij de behandeling van verscheidende longziekten. “COPD is een verwoestende en veelvoorkomende ziekte,” vertelt onderzoeker Maria Basil. “Toch begrijpen we de cellulaire biologie nog niet helemaal. Bovendien snappen we niet waarom of hoe sommige patiënten deze ziekte krijgen. Het identificeren van nieuwe celtypen, met name nieuwe voorlopercellen die betrokken zijn bij COPD, zou de ontwikkeling van nieuwe behandelingen echt enorm kunnen versnellen.”
COPD, ook wel rokerslong genoemd, is een afkorting van de Engelse term chronic obstructive pulmonary disease. Het is een chronisch obstructieve longziekte, gekenmerkt door een verlies van longblaasjes en een aanhoudende ‘vernauwing’ in de longen. COPD is daarnaast een verzamelnaam voor de longaandoeningen chronische bronchitis en longemfyseem. In Nederland leven er ongeveer 329.000 mensen met COPD. Jaarlijks wordt er bij ruim 35.000 nieuwe patiënten COPD geconstateerd. COPD is niet te genezen, het ziekteproces kan momenteel alleen nog vertraagd worden.
Onderzoekers kwamen het nieuwe celtype op het spoor toen ze zich over menselijk longweefsel bogen, afgenomen van gezonde menselijke donoren. Normaal gesproken worden vaak de longen van muizen als model voor de menselijke longen genomen. Muizenlongen missen echter de belangrijkste kenmerken van menselijke longen. En dus is het zeer de vraag in hoeverre de longen van muizen eigenlijk een goed beeld scheppen.
Verschillen
Vanwege deze cruciale verschillen, slaagden onderzoekers er maar niet in om enkele belangrijke hiaten in de kennis over de menselijke longen te vullen. Om die verschillen op cellulair niveau beter te doorgronden, besloten de onderzoekers uit de huidige studie zich op menselijk longweefsel te storten. Toen ze de RAS-cellen op het spoor kwamen, erkenden ze al snel dat deze cellen niet te vinden zijn in muizenlongen en daarnaast voor de wetenschap nog onbekend waren.
Overigens is het niet voor het eerst dat wetenschappers op nog onopgemerkte cellen en organen in het menselijk lichaam stuiten. Eind vorig jaar onthulde een studie bijvoorbeeld nog voorheen onbekende celcomponenten. In totaal troffen de onderzoekers ongeveer 70 componenten in een menselijke niercel aan waarvan de helft nog nooit eerder was gezien. En dat betekent dat cellen tientallen ons nog onbekende onderdelen herbergen. Daarnaast ontdekten wetenschappers in 2018 zelfs nog een heel nieuw menselijk ‘orgaan’. Dit nieuwe ‘orgaan’ bevindt zich net onder het oppervlak van de huid, rond het spijsverteringskanaal, de longen, de urinewegen en omringende vaten, aderen en het bindweefsel tussen spieren. Lang werd gedacht dat het dichte, verbindende weefsels waren. Maar in werkelijkheid blijken het met vloeistof gevulde compartimenten te zijn die bovendien met elkaar in verbinding staan.
Al met al zijn de nieuwe bevindingen veelbelovend en bieden voor COPD-patiënten een beetje perspectief. “Met dit soort onderzoeken beginnen we op celbiologisch niveau een idee te krijgen van wat er werkelijk gebeurt bij deze veelvoorkomende ziekte,” zegt onderzoeker Edward Morrisey. “Er is meer onderzoek nodig. Maar de resultaten wijzen op de mogelijkheid van toekomstige COPD-behandelingen, waarbij de RAS-cellen ofwel hersteld, of in beschadigde longen aangevuld worden.”
