Arme landen met veel TBC-gevallen kunnen opgelucht ademhalen: er is hulp onderweg. Geen artsen met een boel ervaring of dozen vol medicijnen. Nee: gigantische Afrikaanse ratten. Uit onderzoek blijkt dat de dieren bijzonder goed in staat zijn om TBC op te sporen. Zelfs als de aandoening onder microscopen niet te zien is, ruiken de ratten dat er iets niet in de haak is.
Tuberculose zorgt wereldwijd voor grote problemen. Eén op de drie mensen krijgt de ziekte. De meeste slachtoffers vallen in Afrika.
Landmijnen
De grote Afrikaanse rat kan nu uitkomst brengen. Eerder werd het dier ook al gebruikt om landmijnen op te sporen. Het trainen van de ratten duurt zo’n vijf tot zes maanden, maar het resultaat mag er zeker zijn.
Lekkers
De training is vrij eenvoudig. De ratten worden in een kooi gezet. In de vloer van de kooi zitten gaten. Onder een deel van deze gaten zitten TBC-cellen. Wanneer de ratten de TBC-cellen herkennen en halt houden, krijgen ze een beloning. Zo leren ze een specifieke geur te associëren met iets lekkers. De methode is effectief en snel: de diagnose wordt ongeveer net zo snel gesteld als een rat kan lopen.
Experiment
In een groot onderzoek verzamelden de wetenschappers cellen van zo’n 10.000 mensen. Na een analyse door doktoren bleek dat 1400 mensen TBC hadden. De ratten pikten deze er in 90 procent van de gevallen ook uit. Maar zij kwamen met nog meer: zij gaven aan dat nog eens zo’n 1400 mensen TBC hadden. Toen de artsen deze cellen nog eens van dichtbij bekeken, bleek dat de ratten het in 620 gevallen juist hadden. Overigens wil dat niet zeggen dat de andere mensen geen TBC hadden: mogelijk was de concentratie ongezonde cellen zo laag dat het simpelweg onzichtbaar was.
De ratten zijn zonder enige twijfel een veelbelovende aanpak van het probleem. De huidige tests duren een stuk langer en zijn veel duurder. Een rat kan de test sneller en goedkoper uitvoeren: zodra de rat een geval van TBC opspoort, kan hij gewoon weer verder wandelen en de volgende diagnose stellen.
