Met een lengte van 60 meter is het één van de grootste langhuizen die ooit in Scandinavië zijn teruggevonden.
Het is bekend dat Vikingen zogenaamde langhuizen bouwden; lange ‘boerderijen’ waar ze vaak met meerdere mensen woonden. Ondertussen zijn er al behoorlijk wat restanten van langhuizen uit de tijd van de Vikingen teruggevonden. Maar nu zijn onderzoekers met behulp van bodemradar op het spoor gekomen van een wel heel uitzonderlijk exemplaar: een langhuis van wel 60 meter lang!
Vikingschip
Onderzoekers troffen het gigantische langhuis aan in de buurt van een Vikingschip dat in 2018 in de Noorse plaats Gjellestad werd ontdekt. Nadat dit twintig meter lange schip was opgegraven, besloot het onderzoeksteam de nabije omgeving uit te kammen, op zoek naar meerdere ‘schatten’. Uitgerust met een bodemradar onderwierpen ze 40 hectare ten zuiden, oosten en noorden van het Vikingschip aan een grondige inspectie.
Langhuizen
En met succes. “We vonden ten noorden van het schip verschillende gebouwen,” vertelt onderzoeker Lars Gustavsen. “Allemaal typische langhuizen uit de ijzertijd.” Het gaat om vier overblijfselen van gebouwen die ongeveer tussen de 15 en 30 meter lang en tot 13 meter breed zijn. “Maar de meest opvallende vondst is een 60 meter lang en 15 meter breed langhuis,” gaat Gustavsen verder. “Met deze afmetingen betreft het één van de grootste langhuizen die ooit in Scandinavië zijn teruggevonden.”
Maar de omgeving blijkt nog meer geheimen te herbergen. In de velden ten noorden van de boerderij troffen de onderzoekers namelijk ook verschillende omgeploegde grafheuvels aan.
Grafheuvels
“Het verbaast ons niet dat we deze grafheuvels vonden,” aldus Gustavsen. “We wisten namelijk al van het bestaan van enkele andere af. Archeologen hebben het gebied eerder bestudeerd en hebben vondsten gedaan die op meer grafheuvels wezen. Toch zijn deze heel belangrijk om een completer beeld te krijgen van Gjellestad en omgeving.”
Vervolgonderzoek
Onderzoek gaat door. Want op dit moment is het bijvoorbeeld nog onbekend hoe oud de nieuw ontdekte langhuizen precies zijn. Ook weten de onderzoekers niet welke functie ze precies hadden. “Archeologische opgravingen en datering zullen ons helpen hier een antwoord op te krijgen,” zegt onderzoeker Sigrid Mannsåker Gundersen.
In ieder geval lijdt het nu geen twijfel meer dat Gjellestad in de late Noorse ijzertijd een centrale plek was. “Dat we nu op nieuwe langhuizen zijn gestuit, bevestigt dat,” zegt Gustavsen. In de komende jaren hopen de onderzoekers tevens een antwoord te vinden op de vraag hoe en waarom Gjellestad zo’n belangrijke plek werd. “We hopen dat we de relatie tussen het schip, de gebouwen en opkomst van centrale plekken veel beter zullen gaan begrijpen,” besluit Gustavsen.
