‘Gezond’ overgewicht bestaat niet: grotere kans op allerlei soorten kanker

Sommige mensen denken dat je te dik kunt zijn maar toch gezond. Omdat je bijvoorbeeld veel sport of gezond eet. Maar eigenlijk bestaat dat niet. Als je obesitas hebt en verder geen klachten, zoals hoge bloeddruk, heb je nog altijd een verhoogd risico op kanker. 

Dat blijkt uit een grote vergelijkende studie naar de relatie tussen overgewicht – met of zonder metabool syndroom – en kanker.

Onderzoekers en artsen komen de komende dagen bij elkaar in Dublin op het European Congress on Obesity om kennis uit te wisselen over de medische consequenties van zwaarlijvigheid. Het perfecte platform om een grote obesitasstudie te presenteren, moet onderzoeker Ming Sun uit Malmö gedacht hebben. De hoofdonderzoeker bestudeerde samen met zijn Zweedse collega’s de gezondheidsgegevens van bijna 800.000 Europeanen (van wie 23.630 kankerpatiënten) en komt met een aantal interessante conclusies over de wisselwerking tussen obesitas, het metabool syndroom en kanker.

Groot Europees onderzoek naar obesitas versus kanker
De deelnemers werden verdeeld in zes groepen: metabool ongezond obees (6,8 procent), metabool gezond obees (3,4 procent), metabool ongezond met overgewicht (15,4 procent), metabool gezond met overgewicht (19,8 procent), metabool ongezond met normaal gewicht (12,5 procent) en metabool gezond met normaal gewicht (42 procent). Om de metabole gezondheid te bepalen werden de bloeddruk, de bloedsuikerspiegel en de triglycerides (vetten in het bloed) gemeten. Daarna kon de zoektocht naar statistische verbanden beginnen. De eerste vijf groepen werden allemaal met de metabool gezonde groep met normaal gewicht vergeleken.

Metabool ongezonde mensen met obesitas blijken een sterk verhoogd risico te hebben op een reeks kankersoorten, waaronder tumoren in de dunne en dikke darm, endeldarm, alvleesklier, lever, baarmoederslijmvlies, niercel en galblaas. De grootste verschillen zijn gevonden voor baarmoederslijmvlies-, lever- en niercelkanker, waarbij de kansen 2,5 tot 3 keer zo groot bleken te zijn.

Metabool ongezonde obese vrouwen hebben 21 procent meer kans op darmkanker, liefst 200 procent meer kans op baarmoederslijmvlieskanker en 150 procent meer kans op nierkanker. Terwijl metabool gezonde obese vrouwen geen vergrote kans hebben op darmkanker, 140 procent meer kans op baarmoederslijmvlieskanker en 80 procent meer kans op nierkanker.

Groter risico voor mannen
Metabool ongezonde obese mannen hebben 160 procent meer kans op nierkanker, zelfs 85 procent meer risico op darmkanker en 32 procent meer kans op alvleesklier- en endeldarmkanker, terwijl metabool gezonde obese mannen respectievelijk 67, 42 en 0 procent meer risico blijken te hebben.

De combinatie van zwaar overgewicht en metabool syndroom is dus gelinkt aan het ontstaan van allerlei kankersoorten, maar alleen obesitas is ook al genoeg om in een hogere risicogroep te vallen, leggen de onderzoekers uit. “Dit heeft verstrekkende gevolgen voor de volksgezondheid. Het lijkt er sterk op dat een groot aantal kankergevallen voorkomen kan worden door overgewicht en metabole problemen aan te pakken. Dit geldt in het bijzonder voor obesitas-gerelateerde kankers bij mannen. Het metabool syndroom bovenop obesitas vergroot de kans op kanker nog eens extra”, concluderen de onderzoekers.

Wat is het metabool syndroom?
Het metabool syndroom bestaat uit vijf gezondheidsklachten die met de stofwisseling te maken hebben en elkaar kunnen beïnvloeden. Patiënten hebben een combinatie van een te hoge bloeddruk, overgewicht (BMI van 25 of meer), te veel slecht cholesterol, een te hoge bloedsuikerspiegel of een te grote buikomtrek (94 cm of meer bij mannen, 80 cm of meer bij vrouwen). Bij aanwezigheid van drie of meer van deze risicofactoren heeft een persoon het metabool syndroom.

20,1 procent van de mannen en 9,5 procent van de vrouwen tussen de 30 en 39 jaar hebben al last van een combinatie van drie risicofactoren. Erfelijkheid en een ongezonde leefstijl dragen bij aan metabool syndroom. Het gevaar van de aandoening is dat het gewicht langzaam toeneemt, terwijl de lichamelijke conditie steeds verder achteruitgaat. Het lichaam gaat meer orgaanvet aanmaken en minder afbreken, waardoor de insulinegevoeligheid afneemt en insulineresistentie kan ontstaan. Vanwege metabool syndroom wordt het risico op diabetes type 2, hart- en vaatziekten, beroertes en hartaanvallen en allerlei soorten kanker steeds groter.

Door gezonder te leven is metabool syndroom te voorkomen en te genezen. Wat helpt is stoppen met roken, gezonder eten, meer bewegen, voldoende slapen en stress verminderen. Het gaat hierbij om een structurele verandering van het gedrag, die je het beste stap voor stap kunt aanleren. Nieuwe gewoontes ontstaan door kleine, haalbare veranderingen in te voeren op het gebied van beweging, gezonde voeding, slaapritme en ontspanning.

Bronmateriaal

"Healthy and unhealthy forms of obesity increase risk of various obesity-related cancers" - European Congress on Obesity
Afbeelding bovenaan dit artikel: Fred Froese / Getty (via Canva.com)

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd