In de liefde weten we dat geur een belangrijke rol speelt, maar dat bij vriendschappen iets soortgelijks gebeurt, is nieuw.
Volgens onderzoek van Cornell weten we binnen een paar minuten of we vrienden willen worden met iemand, puur op basis van diens geur. “Mensen nemen veel in zich op als ze elkaar ontmoeten. Maar de geur, die we onbewust registreren, voorspelt of we iemand uiteindelijk aardig vinden”, zegt psychologieprofessor Vivian Zayas. “Het is verbazingwekkend, hoe we ons afstemmen op andere mensen, zelfs zonder dat we ons daarvan bewust zijn.”
Je diplomatieke geur
De onderzoekers lieten heteroseksuele vrouwen een foto 0,1 seconden lang beoordelen en later een gesprek van vier minuten voeren aan een tafel in een drukke ruimte. Ook droegen ze twaalf uur lang thuis een T-shirt dat zo hun geur opnam. Later moesten ze enkel op basis van de geur van het shirt beoordelen hoe leuk ze hun gesprekspartner vonden.
“Als je puur op basis van een foto die je een tiende van een seconde hebt gezien, denkt dat je bevriend kunt zijn met iemand, dan is het ook waarschijnlijker dat je diegene als een potentiële vriendin ziet op basis van de geur van haar T-shirt”, verklaart Zayas. Daarbij keken de onderzoekers overigens niet puur naar de natuurlijke geur van een persoon, geïsoleerd van producten, huisdieren en andere omgevingsfactoren, maar juist naar de eigen geur die ontstaat door de vele keuzes die we elke dag maken.
“Het is niet alleen parfum”, legt medeonderzoeker Gaby uit. “Het zijn ook je voedingskeuzes. Ben je een katten- of hondenliefhebber? Welk wasmiddel gebruik je? Al deze dingen komen samen in wat wij je ‘diplomatieke geur’ noemen. Je leeft in deze geuromgeving en komt die overeen met die van de mensen met wie je omgaat?”
T-shirt ruiken
Na de beoordeling van de foto en het dragen van de shirts, volgde de eerste test: hoe beoordeelden de deelnemers de T-shirts van de andere vrouwen, was het vriendschapsmateriaal of niet? Ze mochten snuffelen aan de shirts en gaven vervolgens aan of ze met die persoon wilden omgaan, vrienden met haar wilden worden of haar in de toekomst wilden vermijden. Direct daarna gingen de deelnemers vier minuten kletsen met elk van de tien andere deelnemers en volgde meteen een nieuwe evaluatie van het vriendschapspotentieel, plus nog een rondje T-shirt snuffelen.
En wat inderdaad bleek: als een deelnemer dacht dat ze wel vrienden kon worden met iemand op basis van de geur van een T-shirt dan was de evaluatie na het gesprek van vier minuten hetzelfde. Bovendien voorspelde het livegesprek het oordeel over de geur in de tweede ronde.
Ieder zijn eigen voorkeur
Zayas spreekt van een opmerkelijke consistentie tussen de drie beoordelingsmomenten. “En de consistentie was niet dat in de groep één persoon echt slecht rook en één persoon echt goed rook. Nee, het verschilde. Ik zou persoon A lekkerder vinden ruiken dan B en B vond C lekkerder ruiken. En dit patroon voorspelt wie ik uiteindelijk leuker vind om mee te kletsen.”
Het is algemeen bekend dat veel indrukken gebaseerd zijn op hoe iemand eruit ziet, zei Zayas. Maar dit onderzoek heeft ontdekt dat iemands alledaagse, natuurlijke geur even goed een rol speelt. “Voor mij is het logisch dat hoe je ruikt invloed heeft op de manier waarop ik je beoordeel”, zei Gaby. “Maar ik was het meest verrast door de verschuiving in de tweede reeks beoordelingen. Eén interactie en je hebt zoiets van, hmm, misschien ook niet. Eén keer persoonlijk contact met iemand kan de manier veranderen waarop je haar lichaamsgeur waarneemt. Dit is verbazingwekkend.”
Dus als je de volgende keer iemand ontmoet, moet je niet alleen je ogen en oren de kost geven, maar ook eens even lekker snuffelen.
