Al meer dan zestig jaar vragen onderzoekers zich af of dit harnas – een van de oudste Europese harnassen ooit ontdekt – echt in de strijd gedragen werd of meer een ceremoniële functie had. En nu lijken ze er, dankzij een merkwaardig experiment, eindelijk uit te zijn.
In 1960 doen onderzoekers een opmerkelijke ontdekking. In het zuiden van Griekenland, niet ver van het oude Mycene – ooit het politieke en culturele centrum van de Myceense beschaving (zie kader) – vinden ze een harnas. En niet zomaar eentje: het bronzen harnas is 3500(!) jaar oud. En daarmee is het een van de oudste, nog complete, harnassen die tot op heden in Europa zijn teruggevonden.
De grote vraag
Wetenschappers waren in de jaren zestig vanzelfsprekend in hun nopjes met de vondst van het 3500 jaar oude harnas. Niet in de laatste plaats, omdat het ons in theorie meer kon vertellen over oorlogsvoering in de late Bronstijd, toen de Myceners hun stempel drukten op het oude Griekenland. Maar vóór onderzoekers zich door het harnas lieten informeren over hoe de Myceners oorlog voerden, stelden ze zich eerst een belangrijke vraag: werd dit harnas daadwerkelijk gedragen op het slagveld? Of deed het misschien meer dienst als een soort ceremonieel kostuum?
Geschikt
Decennialang moesten onderzoekers het antwoord op die vraag schuldig blijven. En dus durfden ze op basis van de opmerkelijke vondst ook geen harde conclusies te trekken over de oorlogsvoering in het oude Griekenland, ten tijde van de Myceense beschaving. Maar daar lijkt nu verandering in te komen. In het blad PLOS ONE concluderen onderzoekers namelijk dat het harnas zeer geschikt was om in gevechtssituaties te dragen.
Het experiment
De onderzoekers baseren die conclusie op een nogal merkwaardig experiment. Hierin lieten ze moderne, goedgetrainde mariniers een replica van het 3500 jaar oude harnas aantrekken. Ook kregen de mariniers replica’s van wapens uit de Bronstijd overhandigd. Vervolgens lieten de onderzoekers de mariniers een 11 uur durende gevechtssimulatie uitvoeren, die geïnspireerd was op gevechten die Homerus in zijn beroemde Ilias beschrijft.
Metingen
De mariniers namen voor en na het experiment plaats op de weegschaal en stonden voor en na het experiment ook wat urine af. Zo kon de mate van hydratatie worden bepaald. Daarnaast ondergingen ze voor, tijdens en na de simulatie ook enkele testjes, waarbij er onder meer gekeken werd naar hun bloedsuikerniveau, hun reactietijd, mate van vermoeidheid en hoe warm de proefpersonen het in het harnas hadden. Ook werd onder meer de hartslag en lichaamstemperatuur gedurende het experiment voortdurend gemeten.
Wat het experiment uitwees, was dat het harnas de mariniers niet hinderde in hun bewegingen of anderszins ernstig tot last was. Het hint erop dat dit harnas geschikt was voor gebruik in oorlogen. “Onze resultaten onderschrijven de aanname dat de grote impact die de Myceners hadden op het oostelijke deel van het Middellandse Zeegebied in ieder geval deels het resultaat is van hun technologie om harnassen te maken,” zo concluderen de wetenschappers in hun onderzoeksartikel.
