Wanneer uw slaaptijden plotseling veranderen – bijvoorbeeld doordat u ’s nachts gaat werken of tot in de late uurtjes aan het feesten bent – dan heeft dat invloed op uw genen. Dat blijkt uit nieuw onderzoek. De dagelijkse ritmes van veel genen worden in zo’n geval verstoord.
De onderzoekers ontdekten dat na experimenten met 22 proefpersonen. De wetenschappers pasten het dag- en nachtritme van de proefpersonen aan: een dag had nu 28 uur en de momenten waarop de proefpersonen wakker werden en weer gingen slapen, werden vier uur opgeschoven. Alle proefpersonen stonden tijdens het experiment bloed af, dat de onderzoekers weer gebruikten om onderzoek te doen naar hun genexpressie.
Uit het onderzoek blijkt dat het verstoorde ritme van de proefpersonen ook in de genen zichtbaar was. Het aantal genen dat een dag- en nachtritme kende, nam sterk af. Dat die genen hun ritme kwijtraakten, is zorgwekkend: in veel gevallen speelden de genen belangrijke rollen in het lichaam en werden verscheidene biologische processen verstoord. “Meer dan 97 procent van de ritmische genen raakt uit het ritme doordat we op een verkeerd moment gaan slapen en dat onderstreept echt waarom we ons tijdens een jetlag of onregelmatige diensten zo slecht voelen,” stelt onderzoeker Simon Archer.
Het onderzoek heeft diverse implicaties. “Dit onderzoek kan ons de negatieve gevolgen van ploegendiensten, jetlags en andere omstandigheden waarbij het slaapritme verstoord wordt, helpen begrijpen,” denkt onderzoeker Derk-Jan Dijk. “De resultaten wijzen er ook op dat slaap- en waaktijden gebruikt kunnen worden om processen in het lichaam te beïnvloeden en dat kan heel relevant zijn voor omstandigheden waarbij het dag- en nachtritme verandert, bijvoorbeeld wanneer we ouder worden.”
