Getrouwde mannen hebben drie keer meer kans op obesitas dan vrijgezelle mannen, terwijl bij vrouwen de trouwring geen invloed heeft op de kans op ernstig overgewicht. Dit blijkt uit onderzoek van Poolse wetenschappers van het Nationaal Instituut voor Cardiologie in Warschau, dat werd gepresenteerd op het Europees Congres over Obesitas (ECO 2025) in Malaga, Spanje.
Voor deze studie analyseerden de onderzoekers gegevens van de WOBASZ II-enquête, een uitgebreid Pools gezondheidsonderzoek. In totaal werden 2405 volwassenen bestudeerd: 1098 mannen en 1307 vrouwen met een mediane leeftijd van 50 jaar. Van deze groep had 35,3 procent een normaal gewicht, 38,3 procent overgewicht en 26,4 procent obesitas. De wetenschappers onderzochten demografische kenmerken (zoals leeftijd en burgerlijke staat), psychologische factoren en gezondheidskennis om factoren die het risico op overgewicht en obesitas beïnvloeden te identificeren.
Getrouwde mannen zijn de klos
De impact van het huwelijk op gewicht verschilt opvallend tussen de geslachten. Waar getrouwde mannen 62 procent meer kans hebben op overgewicht en zelfs driemaal zoveel risico lopen op obesitas, verhoogt een huwelijk bij vrouwen alleen de kans op overgewicht met 39 procent. Bij vrouwen had overgewicht v geen statistisch betekenisvol effect op obesitas. De onderzoekers speculeren dat de culturele acceptatie van een wat zwaardere man, denk aan het stereotiepe “bierbuikje”, hierbij een rol zou kunnen spelen.
Ook leeftijd bleek een duidelijke risicofactor voor beide geslachten, maar met een sterkere impact bij vrouwen. Elk extra levensjaar verhoogt de kans op overgewicht met 3 procent bij mannen en 4 procent bij vrouwen. Voor obesitas stijgt het risico met respectievelijk 4 en 6 procent per jaar.
Deze vrouwen lopen meer risico
Het onderzoek identificeerde bovendien enkele vrouwspecifieke risicofactoren. Zo hebben vrouwen in kleine gemeenschappen (minder dan 8000 inwoners) 46 procent meer kans op obesitas en 42 procent verhoogd risico op overgewicht. De precieze oorzaken hiervan moeten nog verder onderzocht worden. Psychologische en educatieve factoren spelen eveneens een rol bij vrouwen. Een gebrekkige gezondheidskennis verhoogt hun obesitasrisico met 43 procent, terwijl depressieve klachten dit risico zelfs verdubbelen. Merkwaardig genoeg werden deze verbanden niet gevonden bij mannen.
Meer kennis is nodig
De onderzoekers concluderen dat verspreiding van gezondheidskennis en preventiecampagnes gedurende de hele levensloop kunnen helpen om de toename van obesitas tegen te gaan. In Polen kampt momenteel bijna twee derde van de volwassenen met overgewicht, waaronder 29,2 procent met obesitas. In Nederland doen we het iets beter, maar ook bij ons zijn de cijfers niet denderend. De helft van de volwassen Nederlanders kampt met overgewicht, 1 op 6 is obees.
Meer dan 1 kanttekening
Hoewel de bevindingen voorlopig zijn en nog niet gepubliceerd in een wetenschappelijk tijdschrift, zijn ze beoordeeld door collega-wetenschappers voor presentatie op het congres. Bij het interpreteren van deze resultaten is het wel belangrijk om enkele beperkingen in gedachten te houden. Ten eerste gaat het om een zogenaamd cross-sectioneel onderzoek, wat betekent dat de gegevens op één moment zijn verzameld. Hierdoor kunnen de onderzoekers wel verbanden aantonen, maar niet bewijzen dat het huwelijk daadwerkelijk obesitas veroorzaakt. Het zou bijvoorbeeld kunnen dat mensen met overgewicht eerder trouwen, of dat andere factoren zoals veranderingen in leefstijl na het huwelijk een grotere rol spelen.
Daarnaast is de studie uitgevoerd in Polen, wat betekent dat de bevindingen mogelijk niet direct toepasbaar zijn op andere landen of culturen. Eetgewoonten, bewegingspatronen en sociale normen rond lichaamsgewicht verschillen sterk per land en culturele context. Ook is het mogelijk dat de onderzoekers niet alle relevante factoren hebben meegenomen in hun analyse, zoals sociaaleconomische status, aantal kinderen, of specifieke eetgewoonten binnen gezinnen, die de gevonden verbanden zouden kunnen verklaren of nuanceren.
