BIOLOGIE Als u de daffodil zou laten kiezen tussen seks en veiligheid, dan kiest het 11 centimeterlange visje voor het laatste. Dat is de conclusie van bioloog Alex Jordan. Hij stelt vast dat de daffodil op safe speelt: liever zelf blijven leven dan nazaten produceren. De keuze wordt weloverwogen, maar even vastbesloten gemaakt.
Jordan onderzocht de keuzes die de daffodil in de meren van Tanzania maakt. De vis leeft in groepen en heeft daarbinnen een functie. Zo zijn er vaders en moeders en helpers. Een stelletje heeft gemiddeld zo’n twee tot zeven helpers die ervoor zorgen dat het nest schoon blijft, het territorium behouden wordt en de eieren de nodige aandacht krijgen. Een helper zal zich nooit aan het mannetje of vrouwtje dat deel heeft aan het stelletje vergrijpen. Pas als één van de senioren die recht hebben op een partner sterft, is de helper aan de beurt.
Uit eerder onderzoek was gebleken dat een groep daffodils niet uit familie bestaat. Dat bewees dat jonge daffodils hun heil in andere groepen zoeken. Jordan zocht uit hoe de jongen hun keuze voor een groep maakten. Hij zette twee groepen in het water en plaatste er vervolgens een ‘losse’ vis bij. Deze kon kiezen: of bij de eerste groep gaan met slechts één senior en beschermd worden, eten krijgen en de eerstvolgende in lijn voor een partner zijn of bij de andere, grotere groep gaan en onderaan de ladder starten en maar afwachten wanneer een partner voor hem was weggelegd. De vis bekeek beide groepen aandachtig en koos uiteindelijk voor de tweede, grotere groep. Ook andere vissen maakten die keuze. “Ze lieten de gouden kans allemaal schieten,’ vertelt Jordan. “De vraag was: neem je een risico of speel je op safe. De daffodil kiest altijd voor het behoud en is geen gokker.”
Zodra de vis lid werd van de grote groep, kreeg hij met agressie te maken en werd het dier ook regelmatig in elkaar geslagen. Een foute keus dus, zou u zeggen. Maar niets is minder waar. De daffodil heeft een lengte van zo’n elf centimeter en is daarmee een gemakkelijke prooi voor alen en grotere vleesetende vissen. “Het lijkt erop dat de sociale systemen bescherming bieden aan kleinere vissen zoals de daffodil. Individuen zijn bereidt hun kans om op korte termijn te kunnen paren op te offeren en in elkaar geslagen te worden om deel uit te maken van een groep die bescherming biedt tegen roofdieren.”
