Hubble tuurt naar het hart van spiraalstelsel NGC 6951, 75 miljoen lichtjaar ver. Het toont een galactisch juweel met een oogverblindende ring van jonge sterren, gevoed door een mysterieuze stroom van gas.
De Hubble ruimtetelescoop heeft opnieuw een adembenemend kosmisch portret geschoten die we je graag tonen in ons nieuwste ‘ruimtefoto van de week‘ artikel. Ditmaal richtte Hubble zijn scherpe blik op NGC 6951, een spiraalstelsel dat zich op ongeveer 75 miljoen lichtjaar van de Aarde bevindt, in het sterrenbeeld Cepheus. Het resultaat is een beeld van een uitzonderlijke schoonheid en complexiteit.
Een oogverblindend galactisch juweel
Op de foto is NGC 6951 een spiraalstelsel vol intrigerende structuren. De spiraalarmen, bezaaid met helderrode nevels, felblauwe sterren en filamentaire stofwolken, leiden de blik naar het centrum. Daar schittert een gouden gloed van oudere sterren, omgeven door een opvallende, wit-blauwe ring. Dit is een circumnucleaire stervormingsring – een cirkel van intense stervorming rondom de kern van het sterrenstelsel. De ring, met een diameter van ongeveer 3.800 lichtjaar, bestaat al naar schatting 1 tot 1,5 miljard jaar en herbergt meer dan 80 sterrenhopen:
Het kloppende hart in radiogolven
De activiteit in de ring is niet alleen in zichtbaar licht te zien. Gevoelige radio-observaties onthullen een identieke ring van sterke emissiebronnen. Deze bronnen, waargenomen met een resolutie van ongeveer 5 lichtjaar (90 parsec) in het stelsel, zijn waarschijnlijk een mix van supernova-restanten en (H II-waterstof emitterende) actieve stervormingsgebieden. Uit de waarnemingen wordt een supernova rato afgeleid van ongeveer 0,07 per jaar, vergelijkbaar met dat van enkele archetypische stervormingsstelsels. De radiostraling bevestigt dat de ring een turbulente regio is vol met hoogenergetische geboorten en sterfte van zware sterren.
De morfologie van een matig gebalkt stelsel
Astronomen classificeren NGC 6951 als een SAB(rs)bc-stelsel in het Hubble-de Vaucouleurs-diagram voor galactische morfologie. De ‘SAB’ duidt op een tussenliggende of matig uitgesproken balk in het stelsel, de ‘(rs)’ op een losjes omwonden ringstructuur, en de ‘bc’ geeft aan dat het een spiraalstelsel is met tussenliggende tot vrij open armen. Deze classificatie past perfect bij hetgeen Hubble waarneemt: een centrale balk die het gas kanaliseert, een heldere ring, en sierlijke, niet te strak gewonden spiraalarmen.
Een geschiedenis van licht
NGC 6951 is al decennialang een waardevolle bron van informatie voor astronomen. Eerdere opnames, zoals een eerdere Hubble-opname en een opname vanaf de grond, benadrukken de tijdloze aantrekkingskracht van dit stelsel. Ze laten zien hoe verschillende telescopen en filters andere details van hetzelfde galactische epos kunnen onthullen, van de grootschalige structuur van de spiraalarmen tot de fijne details in het stofrijke centrum.
NGC 6951 blijft een kosmisch laboratorium. Van zijn sierlijke spiraalarmen en de mysterieuze gasstroom naar zijn hart, tot de explosieve supernovae in zijn schijf – dit sterrenstelsel illustreert perfect de dynamische en cyclische natuur van de levensloop van sterren op galactische schaal.
Wil je de hoofdfoto van dit artikel op zeer hoge resolutie downloaden, klik dan hier. Wil je de foto bekijken in ESASky viewer, klik dan hier.
