Hoewel stress vaak als iets negatiefs wordt gezien, toont dit onderzoek aan dat een beetje acute stress juist kan helpen om de prestaties van chirurgen te verbeteren.
Het is misschien niet prettig om te weten dat je chirurg een beetje gestrest is voor de operatie die je zo meteen moet ondergaan. Maar volgens een nieuwe studie, gepubliceerd in JAMA Surgery, hoeft dat niet altijd slecht te zijn. Sterker nog, een beetje stress kan je chirurg juist scherp houden en zijn of haar prestaties verbeteren.
Stress van chirurgen
In een nieuwe studie, uitgevoerd op 14 chirurgische afdelingen in de Franse plaats Lyon, werd onderzocht hoe de stress van chirurgen de uitkomsten voor patiënten beïnvloedt. De focus lag op de eerste vijf minuten van de operatie, waarin de stress van chirurgen werd gemeten via hun zogenaamde ‘sympathovagale balans’ – een maat voor fysiologische stress, afgeleid van hartslagvariabiliteit. Het doel was om te begrijpen of stress een rol speelt bij complicaties en andere patiëntuitkomsten.
800 operaties
Tijdens bijna 800 operaties, vooral bij geplande ingrepen, werden het fysieke stressniveau van 38 chirurgen gemeten met behulp van een hartslagmonitor. Vervolgens vergeleken de onderzoekers het stressniveau van de chirurgen met de uitkomsten voor hun patiënten, zoals complicaties, een langer verblijf op de intensive care of zelfs overlijden binnen een maand na de operatie.
Positieve kant van stress
Het onderzoek laat zien dat stress ook een positieve kant heeft. Zo ontdekten de onderzoekers dat een hogere sympathovagale balans aan het begin van een operatie bleek te leiden tot minder grote chirurgische complicaties. Anders gezegd, wanneer de chirurg in de eerste vijf minuten van een operatie tekenen van stress vertoonde, nam de kans op complicaties voor de patiënt juist af.
Verrassend
Hoewel dit misschien onverwacht lijkt, is het volgens onderzoeker Jake Awtry van het Brigham & Women’s Hospital eigenlijk helemaal niet zo verrassend. “Eerder onderzoek naar cognitieve en atletische prestaties heeft aangetoond dat een beetje stress of stimulatie juist kan helpen om beter te presteren”, legt hij desgevraagd aan Scientias.nl uit. “Dit is vergelijkbaar met de Wet van Yerkes-Dodson, die we tegenkomen in de psychologie. Daarom is het resultaat, hoewel het in eerste instantie verrassend lijkt, in lijn met wat we al weten, maar breidt het deze inzichten uit naar de chirurgische praktijk.”
Verklaring
Waarom een beetje stress juist kan zorgen voor betere prestaties? “We kennen allemaal het gevoel van cognitieve overbelasting bij te veel stress”, legt Awtry uit. “Maar aan de andere kant gebeuren er ook vaak fouten wanneer mensen zich ondergestimuleerd voelen en niet volledig betrokken zijn bij hun taak. Onze resultaten laten zien dat een gematigde hoeveelheid stress fouten door onderstimulatie voorkomt, terwijl het de negatieve effecten van te veel stress uit de weg gaat.”
Verschillende stressniveaus
Het is daarbij overigens wel belangrijk om het verschil tussen verschillende stressniveaus te herkennen. Want volgens Awtry zit daar wel degelijk een onderscheid in. “Het niveau van ‘gezonde’ versus ‘overmatige’ stress varieert waarschijnlijk per persoon”, vertelt hij. “Hoewel we dit niet zagen in onze studie, waarschijnlijk omdat we ervaren chirurgen met voornamelijk geplande ingrepen onderzochten, denk ik dat iedereen een breekpunt heeft waarop te veel stress de prestaties schaadt en de uitkomsten voor de patiënt negatief zou kunnen beïnvloeden.”
Tip voor chirurgen
Kortom, moet je binnenkort zelf onder het mes? Dan hoef je je geen zorgen te maken als je chirurg in het begin een beetje gestrest is. Ben je zelf chirurg en sta je sceptisch tegenover de bevindingen, dan wil Awtry het volgende tegen je zeggen: “denk eens terug aan fouten die je zelf hebt gemaakt of gezien in de operatiekamer. Vaak komen ze voort uit een gebrek aan focus of betrokkenheid, en een beetje stress kan juist helpen om dit soort fouten te voorkomen.”
Patiëntenzorg
Al met al laat de studie zien hoe stress de prestaties van chirurgen kan beïnvloeden en biedt mogelijkheden om stress op een positieve manier in te zetten voor betere patiëntenzorg. Al zet Awtry daar nog wel een kanttekening bij. “Ik denk dat de resultaten eerst gerepliceerd moeten worden voordat ze direct in de patiëntenzorg kunnen worden toegepast”, verklaart hij. “Maar op basis van deze bevindingen zou ik chirurgen willen aanmoedigen om zich bewust te zijn van hun eigen stressniveaus tijdens operaties, zowel wanneer deze goed als slecht verlopen, en na te denken over hoe zij persoonlijk reageren op verschillende niveaus van stress.”
Toekomstig onderzoek zou zich volgens Awtry moeten richten op het vinden van manieren om stress in de operatiekamer beter te reguleren en de optimale balans te ontdekken.