Jongeren, en dan met name meisjes, blijken zich vaak ongerust te maken over hoe de wereld er in de toekomst uit zal zien, zo toont een nieuwe studie aan. Het zette onderzoekers aan het denken. Want hoe kunnen we deze klimaatangst oplossen?
Klimaatverandering is aan de orde van de dag. Zo valt niet te ontkennen dat we te maken hebben met stijgende temperaturen, smeltende ijskappen en een verhoogde zeespiegel. En hoewel er op dit moment verschillende inspanningen worden geleverd om klimaatverandering tegen te gaan, blijft het vooralsnog de vraag of het genoeg zal zijn om de ergste gevolgen in de toekomst af te wenden. Het is iets waar jongeren vaak mee bezig zijn, zo blijkt uit een nieuwe studie. Sterker nog, het maakt vooral meisjes vaak angstig en depressief.
Studie
In een nieuwe studie hebben onderzoekers bestudeerd in hoeverre jongeren zich zorgen maken over klimaatverandering. Daarbij ondervroegen ze 2.429 studenten tussen de 11 en 14 jaar oud afkomstig van 30 Engelse scholen. En de bevindingen zijn tamelijk zorgelijk. Zo blijkt 36 procent van de ondervraagden zich ‘erg’ of ‘de hele tijd’ zorgen te maken over de toekomst van de wereld. Nog eens 50 procent zei ‘een beetje’ bezorgd te zijn. Opvallend genoeg blijken meisjes (44 procent) zich aanzienlijk meer zorgen te maken over klimaatverandering dan jongens (27 procent). Over het algemeen voelde 53 procent van de studenten zich ‘angstig’ over klimaatverandering. En slechts 16 procent vond dat volwassenen genoeg doen om het milieu te beschermen.
Klimaatangst
De resultaten tonen onomwonden aan dat er onder jongeren klimaatangst heerst. “Het is uiterst zorgwekkend dat 86 procent van de studenten zich op de een of andere manier zorgen maakt over de toekomst van de wereld,” zegt onderzoeker Nicola Walshe in gesprek met Scientias.nl. “In een tijd waarin we ons steeds meer zorgen maken over de geestelijke gezondheid en het welzijn van jongeren, is het bijzonder zorgwekkend dat zij extra angst voelen door klimaatverandering en milieuproblemen. Bovendien blijkt dat jongeren niet alleen bezorgd zijn over de gevolgen van klimaatverandering, maar ook gefrustreerd raken omdat ze vinden dat oudere generaties niet genoeg doen om het probleem op te lossen, wat leidt tot een gevoel van onrechtvaardigheid en boosheid.”
Meisjes
Daarnaast blijkt dat meisjes zich meer zorgen maken over klimaatverandering dan jongens. Bovendien gaf driekwart van de meisjes die werden ondervraagd aan meer te willen leren over de impact van klimaatverandering op de gezondheid en het welzijn van mensen, vergeleken met 60 procent van de jongens. Wat dit verschil tussen de geslachten veroorzaakt? “Er kunnen verschillende redenen zijn,” verklaart Walshe. “Dit kan te maken hebben met verschillen in hoe jongens en meisjes worden opgevoed, waardoor meisjes mogelijk als meer empathisch en altruïstisch worden gezien. Het kan ook liggen aan feministische overtuigingen over gelijkheid, rechtvaardigheid en sociale rechtvaardigheid. We analyseren momenteel de open opmerkingen van studenten in de enquête om meer inzicht te krijgen en deze bevindingen beter te begrijpen.”
Minder geïnteresseerd
De onderzoekers ontdekten ook dat kinderen uit lagere sociaaleconomische groepen minder geïnteresseerd zijn in, of waarde hechten aan, het leren over klimaatverandering dan kinderen uit rijkere gezinnen. “Dit is een zeer belangrijke bevinding van ons onderzoek,” benadrukt Walshe. “We zagen een duidelijk verschil in de reacties tussen studenten met een hogere en lagere sociaaleconomische achtergrond op vrijwel alle gebieden. Dit varieerde van hoezeer studenten het leren over klimaatverandering en duurzaamheid waarderen, tot hun betrokkenheid bij gerelateerde activiteiten op school of daarbuiten en hun wens om meer te leren over dit onderwerp. Dieper onderzoek met interviews met studenten zou ons helpen om deze bevindingen beter te begrijpen. Het lijkt waarschijnlijk dat het milieubewustzijn van ouders een belangrijke rol speelt. Voor gezinnen die het economisch moeilijk hebben, zullen zorgen over basisbehoeften zoals voedsel en verwarming waarschijnlijk voorrang hebben. Wat duidelijk is, is dat de gegevens aantonen dat het onderwijs over klimaatverandering en duurzaamheid op dit moment niet goed genoeg aansluit bij de behoeften van verschillende groepen leerlingen en gemeenschappen.”
Onderwijs
Het onderzoek pleit voor een integrale benadering van klimaatverandering en duurzaamheid in het onderwijs. “Het soort onderwijs dat we op scholen bieden speelt een belangrijke rol in het aanpakken van klimaatangst,” stelt Walshe. “Ik denk dat het essentieel is om specifiek in te gaan op de gevoelens van hopeloosheid en woede die jongeren ervaren. We kunnen verschillende methoden gebruiken om dit te verbeteren, zoals het integreren van emotioneel betrokken lesmethodes, bijvoorbeeld door kunst en activiteiten. Bovendien toonde meer dan de helft van de ondervraagde studenten interesse in het leren over menselijke gezondheid en welzijn (75 procent van de meisjes en 60 procent van de jongens). Dit biedt kansen om dit thema duidelijker te integreren in het onderwijs over klimaatverandering en duurzaamheid binnen het hele curriculum.”
Aanbevelingen
De studie bevat enkele belangrijke aanbevelingen voor beleidsmakers en onderwijzers. Zo roepen de onderzoekers onder andere op tot het integreren van klimaatverandering en duurzaamheid in alle schoolvakken en het direct aanpakken van klimaatangst, hopeloosheid en woede. “Een van de belangrijkste aanbevelingen is om de specifieke rol van elk schoolvak officieel te erkennen en te versterken, zodat jongeren een compleet begrip van klimaatverandering en duurzaamheid kunnen ontwikkelen,” zegt Walshe. “Een multidisciplinaire aanpak zou studenten helpen om de klimaat- en ecologische crisis vanuit verschillende invalshoeken te begrijpen en de brede gevolgen ervan voor alle aspecten van het leven te zien. Door deze kwesties vanuit diverse vakgebieden te onderzoeken, kunnen studenten een vollediger beeld krijgen van de aard en omvang van klimaatverandering en duurzaamheid. Bovendien zou het integreren van klimaatverandering en duurzaamheid in een breder scala van vakken meer kansen bieden om studenten te bereiken die momenteel ongeïnteresseerd of niet betrokken lijken te zijn, zoals jongens en kinderen uit lagere sociaaleconomische groepen.”
Al met al onderstreept de studie de noodzaak om het onderwijs over klimaatverandering en duurzaamheid te herzien en te verbeteren. Want op die manier kunnen we effectief de klimaatangst die onder jongeren heerst, aanpakken. De resultaten van de enquête behoren tot de eerste in dit nieuwe onderzoeksgebied en zullen een waardevolle basis vormen voor onderwijsdeskundigen en beleidsmakers. “Er is nog weinig diepgaand inzicht in hoe studenten denken en voelen over klimaatverandering en duurzaamheidsonderwijs,” zegt Walshe. “Onze resultaten bieden een cruciale basis die we kunnen gebruiken om scholen en leraren beter te ondersteunen.”
