De Wereldgezondheidsorganisatie heeft China om verduidelijking gevraagd. Tegelijkertijd schrijven de Chinese autoriteiten de opvallende toename toe aan het afschaffen van COVID-19-beperkingen en de verspreiding van bekende ziekteverwekkers.
Opvallend veel Chinese kinderen lijden momenteel aan luchtweginfecties en longontstekingen. Dat meldt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Zieke kinderen hebben veelal koorts, ontwikkelen kleine, abnormale knobbeltjes in de longen maar lijken verrassend genoeg nauwelijks te hoesten. Veel van hen zijn opgenomen in het ziekenhuis. Ondanks de opmerkelijke toename zijn er tot nu toe geen meldingen geweest van sterfgevallen. Toch neemt de bezorgdheid over de situatie toe, zeker met de coronapandemie nog zo vers in het geheugen. Maar in hoeverre zijn deze zorgen gegrond?
Uitbraak
Sinds halverwege oktober is er in China een uitbraak gaande. Met name in het noordelijke deel van het land neemt het aantal gevallen van kinderen met ‘ongediagnosticeerde longontsteking’ aanzienlijk toe. Daarom heeft de WHO China deze week om verduidelijking gevraagd en hoopt op meer informatie. Tijdens een persconferentie hebben Chinese autoriteiten aangegeven dat de waarschijnlijke oorzaak van de toename het opheffen van COVID-19-beperkingen en de verspreiding van bekende ziekteverwekkers, zoals mycoplasma pneumoniae (een veelvoorkomende bacteriële infectie die meestal jongere kinderen treft), het respiratoir syncytieel virus (een virus dat een van de belangrijkste veroorzakers is van verkoudheid) en SARS-CoV-2 (het virus dat COVID-19 veroorzaakt) is.
WHO statement on reported clusters of respiratory illness in children in northern China
WHO has made an official request to #China for detailed information on an increase in respiratory illnesses and reported clusters of pneumonia in children.
At a press conference on 13… pic.twitter.com/Jq8TgZjWNX
— World Health Organization (WHO) (@WHO) November 22, 2023
Bezorgdheid
Volgens Bruce Thompson, een wetenschapper verbonden aan de Universiteit van Melbourne, is het begrijpelijk dat sommige mensen de situatie als zorgwekkend beschouwen. “Op dit moment is er echter nog te weinig informatie om harde conclusies te trekken,” zegt hij. “Stijgingen in luchtwegaandoeningen doen zich om verschillende redenen voor, waaronder seizoensgebonden variaties. In het geval van China, dat gedurende lange tijd in lockdown was, kan de toename eenvoudigweg het gevolg zijn van een toename van sociaal contact. Op dit moment is er niets dat erop wijst dat het een nieuwe variant van COVID-19 zou kunnen zijn.”
Opleving
Ook moleculair viroloog Vinod Balasubramaniam gelooft dat de uitbraak eerder het gevolg is van een opleving van bekende ziekteverwekkers na de strikte corona-lockdowns dan van een nieuwe infectie. Na het versoepelen van COVID-beperkingen hebben we overigens in veel landen een toename van luchtwegaandoeningen gezien.
Winter
Daarnaast is het momenteel winter in China. “Beijing heeft te maken met erg koud weer,” legt Balasubramaniam uit. “De stijging van het aantal luchtweginfecties valt dan ook samen met de recente sterke daling van de stadstemperaturen. Hoewel voorzichtigheid geboden is, is het belangrijk om kalm te blijven en niet in paniek te raken. In China is het nu winter, het eerste seizoen na de strenge corona-lockdowns. Veel kinderen hebben bepaalde virussen en bacteriën nog niet gehad, dus ze hebben geen immuniteit.” Als de immuniteit tegen veelvoorkomende ziekteverwekkers afneemt, kan dit leiden tot zowel meer infecties als ernstigere ziekten wanneer een infectie optreedt. Beide factoren samen kunnen leiden tot aanzienlijke toenames in het aantal mensen dat in het ziekenhuis wordt opgenomen. Ook Raina MacIntyre, een expert op het gebied van influenza en opkomende infectieziekten, denkt dat de toename te wijten is aan de Chinese winter. “Het is daarom te verwachten dat we een stijging van luchtwegpathogenen zien,” aldus MacIntyre.
Beperkt tot China
Wat daarnaast ook enigszins geruststellend is, is dat de uitbraak momenteel beperkt blijft tot China. “Er is geen bewijs dat het zich over de wereld verspreidt,” benadrukt Michael Lydeamore van de Monash University. Toch is het volgens hem belangrijk dat we de situatie nauwlettend in de gaten blijven houden. “Naarmate er meer informatie beschikbaar komt, zullen we een duidelijker beeld krijgen van hoe snel het zich verspreidt en welke maatregelen, indien nodig, moeten worden genomen om de uitbraak onder controle te houden,” stelt Lydeamore.
Geen nieuwe virussen gemeld
Tot op heden zijn er echter nog geen nieuwe virussen of andere ziekteverwekkers door China gemeld. Er zijn ook geen aanwijzingen dat kinderen in het ziekenhuis worden opgenomen vanwege een COVID-19-gerelateerde longontsteking. Dat suggereert dat er geen verandering is in de Omicron-subvarianten of de ernst van de ziekte. Het is daarom mogelijk dat de uitbraak inderdaad door bekende ziekteverwekkers wordt veroorzaakt. “In oktober is voor het eerst mycoplasma pneumoniae, een kleine bacterie die luchtweginfecties veroorzaakt, opgenomen in het Chinese surveillancesysteem,” vertelt Catherine Bennett, hoogleraar Epidemiologie aan de Faculteit Gezondheid van Deakin University. “Er zijn uitbraken van deze bacterie ontdekt, en er is ook een stijging gemeld in influenza, adenovirus en RSV. RSV was al een groeiend probleem vóór de pandemie, dus het is begrijpelijk dat dit een van de infecties is die sterk is toegenomen in veel landen na het versoepelen van maatregelen.”
Testen
Als de toename inderdaad wordt veroorzaakt door deze bestaande ziekteverwekkers, dan kan dat gemakkelijk worden getest, zo stelt Abrar Chughtai, universitair hoofddocent en directeur van het Master of Infectious Diseases Intelligence Program. “Als vervolgens blijkt dat deze stijging te wijten is aan bekende ziekteverwekkers, is dat goed nieuws,” zegt hij. “Anders moeten we snel handelen. We kunnen ons geen vertraging veroorloven bij het identificeren van een mogelijke nieuwe epidemie of pandemie. Hoewel de Chinese autoriteiten geen ongewone of nieuwe ziekteverwekkers hebben gevonden, maak ik me zorgen over meldingen van ‘ongediagnosticeerde longontsteking’. Eerdere grote epidemieën begonnen ook zo. Dus op dit moment hoeven we niet in paniek te raken, maar is verbeterde surveillance en testen nodig.”
Ondertussen, tot we meer informatie hebben over deze toename van het aantal longinfecties en longontstekingen bij kinderen, raadt de WHO de Chinezen aan om maatregelen te nemen om het risico op luchtwegaandoeningen te verminderen. “Dit omvat het halen van griep- en COVID-19-vaccinaties, afstand houden van zieke mensen, thuisblijven als je ziek bent, het dragen van mondkapjes, zorgen voor goede ventilatie en regelmatig handen wassen,” besluit de WHO.
