Tenminste: dat lijkt zo, op radarbeelden.
Op 29 april is het zover. Dan scheert de planetoïde 1998 OR2 langs de aarde. En wetenschappers verbonden aan het Arecibo Observatory in Puerto Rico houden de ruimtesteen in aanloop daarnaartoe goed in de gaten. Het levert opmerkelijke radarbeelden op.
“De kleinschalige topografische kenmerken, zoals heuvels en bergkammen aan één kant van de planetoïde 1998 OR2 zijn wetenschappelijk gezien heel fascinerend,” vertelt onderzoeker Anne Virkki. “Maar aangezien we allemaal aan COVID-19 denken, zorgen deze kenmerken ervoor dat het lijkt alsof 1998 OR2 eraan gedacht heeft een mondkapje te dragen.”
Meer informatie
Het maakt de radarbeelden ronduit opmerkelijk. Maar de onderzoekers waren er natuurlijk niet alleen op uit om dit ogenschijnlijke mondkapje vast te leggen. De radarmetingen zijn in eerste instantie bedoeld om meer te weten te komen over deze planetoïde die officieel als potentieel gevaarlijk te boek staat. Zo kunnen de onderzoekers op basis van deze beelden bevestigen wat eerdere optische observaties al suggereerden, namelijk dat de planetoïde ongeveer 2 kilometer groot is. Bovendien blijkt deze iets meer dan vier uur nodig te hebben om een rondje rond de eigen as te voltooien.
Baan
Daarnaast zijn de radarbeelden belangrijk om de baan van de planetoïde helder te krijgen. “De radarmetingen stellen ons in staat om heel nauwkeurig vast te stellen waar de planetoïde in de toekomst – onder meer tijdens scheervluchten langs de aarde – zal zijn,” zo vertelt onderzoeker Flaviane Venditti. “In 2079 zal 1998 OR2 ongeveer 3,5 keer dichter bij de aarde in de buurt komen dan dit jaar het geval is, dus het is belangrijk om de baan heel nauwkeurig te kennen.”
Scheervlucht
Maar eerst dus nog die scheervlucht op 29 april. Hoewel de planetoïde ook dan relatief dicht in de buurt komt, passeert deze ons nog steeds op een veilige afstand die ongeveer zestien keer groter is dan de afstand tussen de maan en de aarde. Voor wie die afstand niet direct paraat heeft: gemiddeld is de maan zo’n 384.400 kilometer van ons verwijderd.
Potentieel gevaarlijk
Hoewel 1998 OR2 te boek staat als potentieel gevaarlijk, is er op dit moment geen enkele aanwijzing dat deze hetzij in de nabije of verre toekomst op aarde gaat inslaan. Dat de planetoïde toch als potentieel gevaarlijk wordt bestempeld, heeft alles te maken met de omvang ervan en de afstand waarop deze de aarde passeert. Zo worden alle ruimtestenen groter dan 140 meter die de aarde op een afstand kleiner dan 8 miljoen kilometer passeren, automatisch als potentieel gevaarlijk bestempeld. En dit soort planetoïden wordt goed in de gaten gehouden. “Hoewel deze planetoïde naar verwachting niet op aarde zal inslaan, is het belangrijk om de eigenschappen van dit soort objecten te begrijpen,” legt Virkki uit. “Zo kunnen we de technologieën bedoeld om de kans op inslagen te verkleinen, verbeteren.”
Onderzoek
Diverse kraters op aarde getuigen ervan dat er in het verleden grote ruimtestenen op onze planeet zijn ingeslagen. En nog nooit zijn we in staat geweest om zo’n gevaarlijke inslag af te wenden. Maar onderzoekers hopen dat dat in de toekomst anders zal zijn. Er liggen al verschillende ideeën bedoeld om de koers van naderende ruimtestenen te veranderen, op de tekentafel. Maar al deze ideeën vereisen dat we gevaarlijke ruimtestenen tijdig detecteren en hun eigenschappen kennen. Daarom zijn onderzoekers over het algemeen ook zo verheugd als een ruimtesteen – weliswaar nog steeds op veilige afstand – langs de aarde scheert. Het biedt ze namelijk de gelegenheid om deze te bestuderen.
Daarnaast zijn er de laatste jaren ook verschillende missies naar planetoïden op poten gezet. Zo stuurden de Japanners ruimtesondes naar de planetoïden Itokawa en Ryugu. En NASA heeft momenteel een ruimtesonde rond de planetoïde Bennu cirkelen. Daarnaast worden er momenteel enkele missies voorbereid waarbij er daadwerkelijk geproberd zal worden om de beweging van een planetoïde in de ruimte te veranderen. Zo werkt NASA aan de Double Asteroid Redirection Test (kortweg DART), waarbij een ruimtesonde in botsing wordt gebracht met Didymoon: een kleine ruimtesteen die rond de planetoïde Didymos cirkelt. ESA stuurt een paar jaar later de ruimtesonde HERA naar het systeem, om te kijken wat de botsing heeft uitgehaald.
