De doosschildpad is afkomstig uit de VS en mogelijk door een schip van de West-Indische Compagnie naar Nederland vervoerd.
De zeventiende eeuwse schildpad werd vorig jaar door archeoloog Etienne van Paridon gevonden tijdens een opgraving langs de Kuipersdijk in Enkhuizen. Vroeger bevond zich hier een gedempte zeehaven, namelijk de Oude Buyshaven. In deze haven kwamen grote vissersschepen met haring aan. Langs de Kuipersdijk hadden veel kuipers een eigen werkplaats. Zij maakten namelijk de tonnen waarin de haring werd opgeslagen. In een dik laag havenslib – dat in de 17de eeuw is gevormd – is de schildpad gevonden.
Vondst met een staartje
Vorig jaar werd de vondst van de schildpad al bekend gemaakt in het Noordhollands Dagblad, maar het verhaal bleek nog niet afgelopen. In eerste instantie dachten de archeologen dat het dier niet levend naar Nederland is gekomen en dat alleen het schild werd meegenomen. Later werd het schild – dat vol zat met grond – schoongemaakt en troffen restaurateurs het skelet van de schildpad aan. Dit betekent dat het dier levend is aangekomen in Enkhuizen. Als alleen het schild zou zijn vervoerd, dan zouden de botten van het dier niet meer aanwezig zijn.
Gaatje in het schild
Op het buikschild van de schildpad zijn de initialen ‘P. D.’ gekerfd. Daarnaast is er een gaatje aanwezig. Oorspronkelijk dachten de archeologen dat het gat is gemaakt om het schild op te hangen aan een muur of plafond, maar nu is het aannemelijker dat het levende dier aan een touwtje of ketting werd vastgelegd.
Schildpad ging mogelijk mee op VOC-schip
De archeologen menen dat het dier uit de Verenigde Staten komt. De schildpad is als souvenir op een schip meegenomen, mogelijk op een schip van de West-Indische Compagnie. Het is goed mogelijk dat een schildpad een lange zeereis overleeft. Een doosschildpad eet plantaardig en dierlijk voedsel en houdt daarnaast een winterslaap. In deze periode kan het dier zonder verzorging worden vervoerd.
De doosschildpad is een moerasschildpad en komt in bijna heel Noord-Amerika en Mexico voor. Meestal leeft het dier in een bosachtig gebied in de buurt van water. Doosschildpadden hebben een buikschild dat kan dichtklappen als er gevaar dreigt. Op deze manier ontstaat een keihard pantser. Wist je dat doosschildpadden heel oud kunnen worden? Veel doosschildpadden worden ouder dan honderd jaar.
Wie was P. D.?
In de zeventiende eeuw werden er nog weinig huisdieren gehouden. Wel hadden sommige mensen exotische dieren, maar die werden vaak als levende rariteit gehouden. Helaas is de kans klein dat we ooit te weten komen wie de eigenaar van de schildpad was en hoe dit dier in Enkhuizen is beland. Daarnaast is het onzeker dat deze eigenaar ‘P. D.’ was. Het zou kunnen dat deze initialen van iemand anders zijn.
Meer unieke bodemvondsten
De schildpad is niet de enige unieke vondst in de gedempte haven van Enkhuizen. Ook vonden Van Paridon en zijn collega’s stukken tropisch koraal, een houten kuipershamer, een baardmankruik, boetnaalden en dissels. Bekijk hieronder bijzondere videobeelden van de opgraving.
