Evolutie heeft voorkeur voor steeds grotere zeedieren

walvis

Zeedieren zijn anno 2015 gemiddeld 150 keer groter dan ze 542 miljoen jaar geleden waren en dat komt hoogstwaarschijnlijk doordat dieren geneigd zijn om door hun evolutie heen steeds groter te worden.

Dat hebben onderzoekers van Stanford University ontdekt. “We weten nu al een tijdje dat de grootste organismen die vandaag de dag leven groter zijn dan de grootste dieren die kort nadat het leven ontstond of kort nadat de eerste dieren evolueerden, leefden,” vertelt onderzoeker Jonathan Payne. De grote vraag is: komt dat doordat dieren geneigd zijn om zo te evolueren dat ze uiteindelijk groter zijn dan hun verre voorouders? Of is het toeval en hebben grotere dieren niet per definitie betere overlevingskansen dan kleinere dieren?

Regel van Cope
Al aan het eind van de negentiende eeuw viel het paleontologen op dat landdieren – zoals bijvoorbeeld paarden – over het algemeen door de tijd heen steeds groter werden. Het leidde tot de formulering van de Regel van Cope. Volgens deze regel zijn dieren geneigd om door de tijd en hun evolutie heen steeds groter te worden. De afgelopen jaren hebben onderzoekers de Regel van Cope getoetst. Uit die onderzoeken blijkt dat niet alle dierengroepen zich aan de regel houden. Koraal en dinosaurussen bijvoorbeeld wel, maar vogels en insecten weer niet. Vandaar dat sommige onderzoekers zich afvroegen of het patroon dat onder landdieren werd waargenomen en dat suggereert dat ze door de evolutie heen steeds groter worden wel klopte en niet het resultaat was van niet-selectieve evolutie.

Test
De onderzoekers van Stanford University besloten te kijken hoe het zat onder zeedieren. Ze bestudeerden meer dan 17.000 groepen zeedieren die tussen nu en 542 miljoen jaar geleden leefden. “Ons onderzoek is de meest uitgebreide test die de Regel van Cope ooit heeft ondergaan,” stelt onderzoeker Noel Heim.

Diversiteit
Uit het onderzoek bleek dat niet alle klassen – groepen gerelateerde soorten en geslachten – dieren geneigd waren om groter te worden, maar dat de dieren die geneigd waren om groter te worden door de tijd heen ook een grotere diversiteit kenden. De onderzoekers vermoedden dat dat komt door de voordelen die een groter lichaam met zich meebrengen: grotere dieren zijn bijvoorbeeld sneller, kunnen dieper graven of grotere prooien vangen.

Modellen
De onderzoekers stellen bovendien vast dat de toename in lichaamsgrootte niet verklaard kon worden door niet-selectieve evolutie. Ze baseren zich op modellen waarin ze een virtueel dier groter of kleiner maakten dan zijn voorouder en keken wat er gebeurde. “Het lijkt erop dat je echt een actief evolutionair proces moet hebben dat een grotere omvang promoot,” stelt Heim. Gemiddeld bleken zeedieren in 542 miljoen jaar 150 keer groter te zijn geworden. Die toename is zo groot dat het geen toeval kan zijn.

Onderzoekers vragen zich al lang af of evolutie een voorspelbaar proces is. In andere woorden: stel dat we de evolutie over zouden kunnen doen, zouden we dan anno 2015 bij ongeveer dezelfde dieren uitkomen? Het onderzoek suggereert voorzichtig dat dat wel het geval is als we even alleen naar de lichaamsomvang van zeedieren kijken. Evolutie heeft een voorkeur voor groots. “De ontdekking dat lichaamsomvang in een bepaalde richting evolueert, maakt het de moeite waard om je af te vragen of er misschien nog andere kenmerken zijn die in een bepaalde richting evolueren,” stelt Payne.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd