In een warmere wereld komt de energievoorziening steeds meer onder druk te staan.
Dat voorspellen onderzoekers van de Universiteit Leiden in het blad Nature Energy. Met name landen rond de Middellandse Zee, maar ook rondom de Rijn zullen de komende decennia vaker energiecentrales moeten stilleggen. Waarom? Omdat het water dat deze energiecentrales nodig hebben om elektriciteit te produceren, te warm is.
Veel water nodig
In hun paper schrijven de onderzoekers dat zogeheten thermo-elektrische energiecentrales (dat zijn centrales die zowel op kolen, gas als kernenergie werken) enorme hoeveelheden zoet water gebruiken om te koelen. Om je een beeld te geven: een grote gascentrale vereist per minuut een Olympisch zwembad aan water. Een dergelijke energiecentrale kan niet uit de voeten als er te weinig water voorhanden is of als dat water te warm is. In zo’n situatie moet de productie worden teruggeschroefd of de centrale zelfs helemaal worden stilgelegd.
Hittegolven en droogte
De afgelopen jaren hebben we in Europa al regelmatig gezien dat energiecentrales in het nauw kwamen door perioden van droogte en hevige hittegolven. Op dit moment is dat niet direct een probleem. Wanneer de ene energiecentrale stil komt te liggen, kan de andere de productie opvoeren, waardoor toch voldoende energie wordt geleverd. Maar in de toekomst worden langere perioden van droogte verwacht in Europa. En dat betekent dat een groeiend aantal energiecentrales in het nauw komt en het ook lastiger wordt om de ene energiecentrale het tekort van de ander op te laten lossen. Het gevolg? Stroomstoringen en -uitval.
1300 energiecentrales
De onderzoekers bestudeerden ruim 1300 energiecentrales in Europa. Deze energiecentrales halen hun koelwater uit 818 verschillende watervoorraden. De wetenschappers keken hoe het deze watervoorraden in een warmere wereld zal vergaan en welke impact dat heeft op de energiecentrales die van deze watervoorraden afhankelijk zijn. Uit het onderzoek blijkt dat het aantal regio’s met een kwetsbaar energienetwerk tegen 2030 sterk zal zijn toegenomen. Energietekorten dreigen voornamelijk in landen als Spanje, Italië, Griekenland en Zuid-Frankrijk. Maar ook rond de Rijn, in Duitsland, Bulgarije en Polen. De nieuwe energiecentrales die nu en in de nabije toekomst verrijzen, bieden weinig soelaas: vaak worden ze gebouwd nabij watervoorraden die nu reeds onder druk staan.
Toch is er geen reden voor paniek. We kunnen de stroomstoringen en -uitval namelijk nog afwenden. “Zo blijkt uit ons onderzoek dat koelen met zeewater de problemen rond de Middellandse Zee sterk kan verminderen,” vertelt onderzoeker Paul Behrens. Het vereist echter wel een aanpassing van de energiecentrales die op dit moment alleen gekoeld kunnen worden met zoet water. Ook pleit Behrens voor het sluiten van oude, inefficiënte energiecentrales en de bouw van duurzame exemplaren. “Dat helpt onze elektriciteitsvoorziening stabiel te houden en draagt daarnaast bij aan het behalen van de klimaatdoelen.”