Het aantal vogelpopulaties op ons continent is de afgelopen dertig jaar enorm afgenomen. En de grootste verliezers zijn de doodgewone vogelsoorten – zoals huismussen, leeuweriken en spreeuwen. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek.
“Het is heel zorgwekkend dat de meest voorkomende vogelsoorten het snelst afnemen, omdat dit ook de groep vogels is waar mensen het meeste baat bij hebben,” vertelt onderzoeker Richard Inger. De vogels helpen onder meer om ongedierte te bestrijden en zaden te verspreiden. “Het wordt in toenemende mate duidelijk dat de interactie met de natuur en de wilde dieren van groot belang is voor het welzijn van de mens en een significant verlies aan veelvoorkomende vogels schadelijk kan zijn voor de menselijke samenleving.”
421 miljoen vogels minder
Uit het onderzoek blijkt dat het aantal vogels in Europa in de afgelopen dertig jaar met 421 miljoen individuen is teruggelopen. Zo’n negentig procent van deze 421 miljoen individuen behoort tot de 36 meest voorkomende vogelsoorten, zoals huismussen, leeuweriken en spreeuwen. Maar niet lang alle veelvoorkomende vogels hebben het moeilijk. Koolmezen, roodborstjes, pimpelmezen en merels zagen hun aantallen bijvoorbeeld juist toenemen.
De zeldzame soorten
En ook de populaties van zeldzamere vogelsoorten zijn recent gegroeid. Dit laatste is waarschijnlijk te danken aan de maatregelen die zijn getroffen om deze soorten te beschermen en te behouden. “De zeldzamere vogels in dit onderzoek – waarvan we de populaties zien groeien – profiteren van de bescherming die ze in Europa genieten,” legt onderzoeker Richard Gregory uit. “De witte ooievaar en bruine kiekendief genieten bijvoorbeeld de beste bescherming die mogelijk is en daardoor stijgen hun aantallen.”
Het onderzoek suggereert dat beschermende maatregelen zich niet alleen moeten richten op soorten die zeldzaam zijn. Er moet ook gekeken worden naar de factoren die veelvoorkomende vogelsoorten in de weg zitten. De afname van deze vogelsoorten wordt geassocieerd met onder meer moderne landbouwmethodes en een versnipperd habitat. Welke rol deze verschillende ontwikkelingen exact spelen in het teruglopen van de hoeveelheid vogels is echter onduidelijk. “Dit is een waarschuwing van de vogels in heel Europa. Het is duidelijk dat de manier waarop wij onze omgeving managen niet werkt voor veel van de bekendste soorten.”