Hoewel de ruimtesteen geen bedreiging voor de aarde vormt, konden onderzoekers ‘m toch als oefenobject gebruiken.
Op 25 mei raasde hij voorbij: een grote planetoïde die zelfs zijn eigen maantje heeft. Wetenschappers zagen de fly-by ruim van tevoren al aankomen en besloten een waarnemingscampagne op poten te zetten. Want hoewel de planetoïde geen enkel risico vormt voor de aarde, stonden onderzoekers te popelen om hem wat beter onder de loep te nemen.
De planetoïde heeft de naam 1999 KW4 en heeft een diameter van ongeveer 1,3 kilometer. Daarnaast heeft de planetoïde een eigen maantje. De baan van deze ruimtesteen is goed bekend. Gemiddeld staat hij zo’n 0,642 AE van de zon vandaan. En daarmee gaat hij door de omloopbanen van de planeten Mercurius, Venus en onze aarde. Erg opvallend is de rotatietijd: ondanks zijn maantje draait hij in slechts 2,764 uur om zijn eigen as. Verder doet hij er 188 aardse dagen over om een rondje om de zon te voltooien: ongeveer twee keer zo snel als de aarde dat doet.
Aardscheerder
De planetoïde scheerde op een afstand van 5,2 miljoen kilometer langs de aarde en haastte zich voort met een slordige 70.000 km per uur. Door deze ongekende snelheid was het niet gemakkelijk om de aardscheerder goed in beeld te brengen. Met het SPHERE-instrument van ESO’s Very Large Telescope (VLT) deden onderzoekers een poging. “De snelheid maakte de waarneming met de VLT tot een grote uitdaging,” vertelt Diego Parraguez die de telescoop bestuurde. Hij moest dan ook alles op alles zetten om de telescoop op de snelle planetoïde gericht te houden en deze met SPHERE vast te leggen.
Scherpste opnamen
“De atmosferische omstandigheden waren zeer ongunstig,” herinnert VLT-astronoom Mathias Jones zich. “Daarbij was het licht van de planetoïde relatief zwak. Ook bewoog hij heel snel. Daardoor crashte het AO-systeem enkele malen.” Het verhaal loopt gelukkig goed af en het lukte onderzoekers dan ook om de scherpste opnamen te maken van een dubbelplanetoïde. Daarbij is aangetoond dat de geavanceerde technologie van ESO van cruciaal belang is voor de verdediging van onze planeet.
Ramkoers
Het volgen van aardscheerders is een belangrijk aandachtspunt. Want op die manier weten we wat er te wachten staat als een potentiële planetoïde daadwerkelijk op ramkoers komt te liggen met de aarde. “In het ergste geval is de kennis ook essentieel om te kunnen voorspellen wat er gebeurt als een planetoïde in aanraking komt met de aardatmosfeer en het aardoppervlak, zodat we de schade in geval van een botsing kunnen beperken,” zegt ESO-astronoom Olivier Hainaut.
Dit alles is eigenlijk ter voorbereiding van de Didymos-missie die tegen 2022 van start gaat. “Hoewel 1999 KW4 geen gevaar vormt voor de aarde, vertoont hij opvallende overeenkomsten met een andere dubbelplanetoïde – Didymos – die in de verre toekomst wel een bedreiging zou kunnen zijn,” zegt onderzoeker Bin Yang. Didymos en zijn metgezel, ‘Didymoon’, zijn het doelwit van een toekomstig planetair afweerexperiment. Zo zal ruimtevaartuig DART op Didymoon afstevenen en vervolgens rammen, in een poging om diens omloopbaan om zijn grotere soortgenoot te veranderen. Dit unieke experiment is bedoeld om te onderzoeken of planetoïden inderdaad voldoende uit koers kunnen worden gebracht en van de aarde kunnen worden afgebogen.
