Ga je deze winter de prachtige nachthemel bewonderen? Dan mag je de Eskimonevel niet overslaan. Deze heldere planetaire nevel is de komende maanden weer te spotten in het sterrenbeeld Tweelingen.
De Eskimonevel (NGC 2392) is in 1787 ontdekt door William Herschel. De nevel heeft de naam “Eskimonevel” gekregen, omdat het object eruit ziet als een gezicht met daaromheen een bontkraag. Soms wordt deze nevel ook wel de Clownnevel genoemd (en je raadt vast wel waarom…). NGC 2392 bevindt zich op 5.000 lichtjaar van de aarde en is met een kleine telescoop te zien.
Wat zien we?
In werkelijkheid kijken we hier naar een planetaire nevel met in het centrum een stervende zonachtige ster. Zo’n tienduizend jaar geleden stootte de ster zijn buitenste gaslagen af. Deze vormen nu het ‘gezicht’ van de Eskimo. Deze planetaire nevel wordt de komende duizenden jaren alsmaar groter. Ook neemt de helderheid af, totdat dit object haast niet meer zichtbaar is.
De bontkraag van de Eskimo is een schijf met materiaal rondom de ster, waarin komeetachtige objecten te zien zijn. Hun staarten wijzen van de centrale ster af.
De ster in het midden stort in de toekomst in elkaar en wordt dan een witte dwergster. Dit is een zeer compacte en extreem hete ster, waar geen kernreacties meer plaatsvinden. Een witte dwerg is vaak niet groter dan de aarde, maar weegt gemiddeld 200.000 keer meer dan onze planeet. De zwaartekracht van een witte dwerg is 100.000 keer groter dan de aarde.
Onze zon heeft een levensduur van tien miljard jaar. Op dit moment is onze moederster ongeveer 4,5 miljard jaar oud. Dit betekent dat de ster nog zo’n vijf miljard jaar leeft. Net als 90% van alle sterren zal ook de zon aan het eind van zijn leven de buitenste gaslagen verliezen en transformeren in een planetaire nevel. De zon wordt een witte dwerg en koelt gedurende tientallen miljarden jaren af. Uiteindelijk blijft er een zwarte dwerg over.
De foto bovenaan dit artikel is in het jaar 2000 gemaakt met de Wide Field & Planetary Camera 2 van de Hubble-ruimtetelescoop.
