Al eeuwenlang definiëren wetenschappers het goede leven als een leven dat gekarakteriseerd wordt door positieve emoties of een leven dat betekenisvol is. Maar nieuw onderzoek suggereert nu dat mensen het goede leven op nog een andere manier kunnen ervaren.
Dat is te lezen in het blad Trends in Cognitive Sciences. In het blad introduceren psychologen het idee dat een goed, bevredigend leven niet op twee, maar op drie manieren bewerkstelligd kan worden. De eerste twee manieren zijn al eeuwenlang bekend, de derde is nieuw.
Derde route
Lang werd gedacht dat een goed, bevredigend leven eigenlijk op twee manieren kan ontstaan. Zo kan een ‘goed leven’ geworteld zijn in geluk, waarbij het dus met name gekenmerkt wordt door positieve emoties. Een andere mogelijkheid is dat mensen een goed, bevredigend leven ervaren, omdat ze het gevoel hebben dat hun leven van betekenis is. Maar onderzoekers denken daar nu dus een derde route naar een goed leven aan toe te kunnen voegen. In hun onderzoeksartikel stellen ze dat sommige mensen pas ervaren dat ze een goed en bevredigend leven leiden als hun nieuwsgierigheid geprikkeld wordt, zijzelf worden uitgedaagd en hun perspectief op de wereld verandert.
Aanleiding
Het idee dat er zo’n derde route naar een goed, bevredigend leven is, ontstond toen onderzoeker Erin Westgate ontdekte dat sommige mensen – ondanks dat ze een gelukkig en betekenisvol leven leiden – hun leven toch niet helemaal bevredigend vinden. “Wij ontdekten dat er psychologische rijkdom miste,” legt Westgate uit. En daarmee verwijst ze naar ervaringen “die je uitdagen, je perspectief veranderen en je nieuwsgierigheid bevredigen”.
Een goed boek lezen
Wat moet je je daar nu precies bij voorstellen? Volgens de onderzoekers zijn er uiteenlopende voorbeelden te bedenken. “Een psychologisch rijk leven kan ook voortkomen uit iets simpels als het lezen van een goed boek of het horen van een indringend lied,” vertelt Westgate. “Het hoeft niet altijd om ingrijpende gebeurtenissen te gaan, maar het kan wel je kijk op de wereld veranderen.”
Studeren of een orkaan overleven
Waar een goed leven eerder dus voornamelijk in verband werd gebracht met ‘jezelf goed voelen’, oftewel positieve emoties ervaren, of ‘goed doen’, oftewel van betekenis zijn, draait de derde route meer om het ervaren van diverse perspectiefveranderende ervaringen. En in tegenstelling tot de fijne en betekenisvolle ervaringen die eerder met een goed leven in verband werden gebracht, hoeven die perspectiefveranderende ervaringen niet altijd positief of van betekenis te zijn. “Studeren is daar een goed voorbeeld van,” denkt Westgate. “Het is niet altijd leuk en het geeft je niet altijd het gevoel dat je betekenisvol bezig bent, maar het verandert wel je manier van denken. Hetzelfde geldt voor ervaringen zoals het meemaken van een orkaan. Je zult dat niet snel fijn of betekenisvol noemen, maar het verandert wel je perspectief.” En voor sommige mensen zijn dergelijke perspectiefveranderende ervaringen dus de sleutel naar een goed en bevredigend leven.
“We zeggen niet dat geluk en betekenis niet belangrijk zijn,” benadrukt Westgate. “Zij zijn wel belangrijk. Maar we zeggen: vergeet de psychologische rijkdom niet. De belangrijkste gebeurtenissen in ons leven zijn soms de gebeurtenissen die ons uitdagen, die ons verrassen en die ervoor zorgen dat we met andere ogen naar de wereld gaan kijken.”
