Er is mogelijk leven op Saturnusmaan Enceladus

Als er op een andere plek in het zonnestelsel leven is, dan zou dit wel eens Enceladus kunnen zijn. Astronomen hebben bronnen op deze Saturnusmaan gevonden, die leven mogelijk maken.

Onder het bevroren oppervlak van Enceladus bevindt zich een 65 kilometer dikke oceaan. Maar er is meer. In een paper in het wetenschappelijke vakblad Science schrijven onderzoekers dat de ondergrondse oceaan verrijkt wordt met waterstofgas. Dit zou wel eens een bron van leven kunnen zijn. Het waterstofgas dringt de oceaan binnen dankzij hydrothermale activiteit op de bodem van de oceaan.

Methanogenese
Als er microscopisch leven voorkomt in deze oceaan, dan kunnen de microben energie halen uit opgelost koolstofdioxide en waterstof in de gigantische watermassa. Dit proces wordt methanogenese genoemd. Deze chemische reactie zorgt ervoor dat methaan als bijproduct ontstaat.

Basisingrediënten bijna allemaal aanwezig
De NASA-onderzoekers tonen aan dat de drie basisingrediënten voor leven bijna allemaal aanwezig zijn op Enceladus: vloeibaar water, een energiebron voor metabolisme en de juiste chemische ingrediënten (koolstof, waterstof, stikstof, zuurstof, fosfor en zwavel). Fosfor en zwavel zijn nog niet gevonden in de ondergrondse oceaan, maar wetenschappers vermoeden dat deze elementen hier wel aanwezig zijn. De rotsachtige kern van de maan komt qua chemische samenstelling overeen met bepaalde meteorieten, die deze twee elementen wel bevatten.

Een dwarsdoorsnede van Enceladus met hydrothermale bronnen op de bodem van de oceaan en waterpluimen boven het ijzige oppervlak van de maan. Afbeelding: NASA / JPL-Caltech / Southwest Research Institute.

Waterpluimen
Wetenschappers kunnen Enceladus makkelijker bestuderen dan andere manen. Regelmatig spuit de maan flinke waterpluimen de ruimte in. Deze pluimen torenen soms honderd kilometer boven het oppervlak uit. Het Ion & Neutral Mass Spectrometer-instrument van NASA’s Cassini-ruimtesonde heeft deze pluimen geanalyseerd. Wat blijkt: 98 procent van het gas in een pluim is water, ongeveer een procent is waterstof en de rest is een mix van andere moleculen, waaronder koolstofdioxide, methaan en ammoniak.

Dus… leven?
Helaas is de Cassini-ruimtesonde niet ontwikkeld om leven te ontdekken. “Wel is het ruimtevaartuig in staat om de voedselbron van leven te vinden”, zegt onderzoeker Hunter Waite. “Dit is een snoepwinkel voor microscopisch leven.”

De maan Europa. Afbeelding: NASA / JPL-Caltech / SETI Institute.

Eerst naar Jupiter
Enceladus is niet de enige maan die water in het heelal spuit. Ook de maan Europa (Jupiter) heeft hoogstwaarschijnlijk waterpluimen, zo ontdekten wetenschappers met de Hubble-ruimtetelescoop in 2016. “Met de Europa Clipper zijn we klaar om deze pluimen te onderzoeken”, zegt NASA’s Jim Green.

En later naar Enceladus?
Het is te hopen dat wetenschappers ooit een ruimtevaartuig naar Enceladus sturen. De ijskap van Enceladus heeft een gemiddelde dikte van achttien tot 22 kilometer, maar op de zuidpool is de ijskap dunner dan vijf kilometer. “Als Enceladus’ ondergrondse zee echt zo dicht aan het oppervlak ligt als deze studie suggereert dan kan een toekomstige missie naar deze maan die uitgerust is met een radarinstrument dat door het ijs heen kan ‘kijken’ de oceaan wellicht detecteren,” aldus onderzoeker Alice Le Gall eerder dit jaar. En misschien stellen we dan eindelijk vast dat leven op aarde niet uniek is en dat leven op meerdere plekken in het heelal voorkomt.

Bronmateriaal

"NASA Missions Provide New Insights into 'Ocean Worlds' in Our Solar System" - NASA
De afbeelding bovenaan dit artikel is gemaakt door Cassini Imaging Team / SSI / JPL / ESA / NASA.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd