Enorme ruimtesteen scheert zondag rakelings langs de aarde

Dat een planetoïde met een diameter van tussen de 44 en 99 meter de aarde nadert, gebeurt slechts eens per decennium. Een unieke gebeurtenis dus! Wetenschappers houden hun telescopen dan ook in de aanslag.

Aankomende zondag worden we getrakteerd op een bezoekje van een aardscheerder. De betreffende ruimtesteen is 2023 DZ2 genoemd. Hoewel 2023 DZ2 niet op ramkoers met de aarde ligt, zal ie ons wel rakelings passeren. En dat biedt de uitgelezen kans voor astronomen om deze buitenaardse bezoeker van wat dichterbij te bekijken.

2023 DZ2
2023 DZ2 werd op 27 februari 2023 voor het eerst opgemerkt. De omvang van de nieuw ontdekte planetoïde wordt geschat tussen de 44 en 99 meter. Daarmee is de ruimtesteen dus best een joekel. Ondertussen hebben astronomen een redelijk goed beeld van zijn baan. Zo voorspellen ze dat 2023 DZ2 onze aarde aankomende zondag, om 20:52 uur Nederlandse tijd, het dichtst zal naderen. De planetoïde zal dan op een afstand van ‘slechts’ 173.000 kilometer langs stuiven.

De omloopbaan van 2023 DZ2. Afbeelding: The Virtual Telescope Project

Aardscheerder?
Dat 2023 DZ2 op een afstand van bijna 200.000 kilometer langs scheert, klinkt misschien niet alsof hij zich angstvallig dicht in de buurt van de aarde waagt. Toch spreken we in dit geval van een aardscheerder. Een planetoïde wordt namelijk als aardscheerder aangemerkt wanneer deze een perihelium afstand heeft die kleiner is dan 1,3 AU (gemiddelde afstand tussen de aarde en de zon). Dit betekent dat ze onze planeet op minder dan 45 miljoen kilometer naderen. En als je het zo bekijkt, manoeuvreert 2023 DZ2 zich wel degelijk een weg dwars door onze ‘achtertuin’. Hij zal onze aarde zelfs op minder dan de helft van de gemiddelde maanafstand (de maan bevindt zich op ongeveer 385.000 kilometer afstand) passeren.

Grote omvang
Astronomen zullen hun telescopen aankomende zondag op de nachtelijke hemel gericht houden. Dat heeft er met name mee te maken dat de scheervlucht van 2023 DZ2 best uniek is. Hoewel het regelmatig voorkomt dat planetoïden de aarde rakelings passeren, gebeurt het slechts eens per decennium dat een ruimtesteen ter grootte van 2023 DZ2 onze planeet nadert. “De scheervlucht van 2023 DZ2 langs de aarde is dan ook een unieke kans voor de wetenschap,” zo schrijft NASA op Twitter.

Ramkoers
Dat NASA de scheervlucht nauwgezet wil volgen, heeft een belangrijke reden. Zo hopen ze dat de waarnemingen zullen leiden tot meer inzichten in hoe we onze aarde moeten beschermen wanneer er een planetoïde onverhoopt op ramkoers met de aarde ligt. Gelukkig scheert 2023 DZ2 op veilige afstand langs. Maar dat hoeft zeker niet voor elke buitenaardse bezoeker te gelden. Onlangs ontdekten onderzoekers nog een planetoïde die mogelijk over twintig jaar op de aarde neerstort (zie kader). En dus is elke observatie van een aardscheerder, zeker van grote exemplaren, essentieel.

Meer over 2023 DW
Eind februari ontdekten astronomen de planetoïde 2023 DW. De ruimtesteen is zo’n 50 meter groot – en is daarmee qua omvang vergelijkbaar met 2023 DZ2. Het grote verschil: volgens onderzoekers bestaat er een kans van 1 op 625 dat 2023 DW in 2046 op aarde inslaat. Dat is overigens best een kleine kans. Toch zullen astronomen de ruimtesteen de komende tijd nauwlettend in de gaten blijven houden. Want als de ruimtesteen het toch op de aarde heeft voorzien, zullen we mogelijk de geleerde lessen van de DART-missie binnenkort al in de praktijk moeten brengen.

Dat waarnemingen van aardscheerders zo belangrijk zijn, heeft er met name mee te maken dat ruimtestenen ter grootte van 2023 DZ2 behoorlijk wat schade kunnen veroorzaken. Volgens NASA zullen ruimtestenen die ongeveer 25 meter groot zijn hoogstwaarschijnlijk opbranden in de atmosfeer van de aarde en weinig schade aanrichten. Maar planetoïden die groter dan 25 meter zijn, maar kleiner dan een kilometer (zoals 2023 DZ2) kunnen waarschijnlijk op lokale schaal voor behoorlijk wat vernieling zorgen. Het betekent dat als een planetoïde ter grootte van 2023 DZ2 op aarde inslaat, dit niet meteen catastrofale gevolgen heeft. Wel zal het ernstige schade kunnen aanrichten als hij bijvoorbeeld dicht bij een grote stad of dichtbevolkt gebied landt. Hoe meer informatie we dan ook over aardscheerders verzamelen, hoe beter we weten hoe we onszelf moeten beschermen wanneer het noodlot ooit toeslaat.

De scheervlucht van 2023 DZ2 is overigens niet alleen wetenschappelijk gezien interessant. Omdat de ruimtesteen een aanzienlijke omvang heeft, is hij gemakkelijk met behulp van een goede verrekijker en kleine telescopen te spotten. En dus ligt hier ook een kans voor fervente amateur-astronomen. Wil je dus een aardscheerder met je eigen ogen zien, kijk zondagavond dan (helaas wel met behulp van de nodige apparatuur, met het blote oog is ie niet te zien) naar de nachtelijke hemel: wie weet zie je ‘m voorbij schieten!

Bronmateriaal

"Near-Earth Asteroid 2023 DZ2 very close encounter: online observation – 25 Mar. 2023" - The Virtual Telescope Project
Afbeelding bovenaan dit artikel: The Virtual Telescope Project

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd