Maar geen paniek; hoewel de ruimtesteen als ‘potentieel gevaarlijk’ te boek staat, hebben we er in april niets van te vrezen.
Binnenkort kunnen we weer op een bezoekje rekenen van een aardscheerder. Het gaat om een potentieel gevaarlijke planetoïde met de naam (52768) 1998 OR2. De ruimtesteen zal ons tot ongeveer 6,3 miljoen kilometer naderen. En dat betekent dat deze scheervlucht gelukkig geen enkel gevaar voor de aarde zal vormen.
(52768) 1998 OR2 is een planetoïde met een excentrische baan die door wetenschappers geclassificeerd is als ‘potentieel gevaarlijk’. Astronomen spreken van een potentieel gevaarlijke planetoïde als deze (in de toekomst) dicht bij de aarde in de buurt komt en groot genoeg is om op regionale schaal significante schade aan te richten als deze op aarde inslaat. 1998 OR2 heeft een diameter tussen de twee en vier kilometer en werd op 24 juli 1998 in Hawaii ontdekt. De ruimtesteen is één van de helderste en vermoedelijk één van grootste bekende potentieel gevaarlijke planetoïden. Gelukkig zijn onderzoekers in staat om zijn baan heel nauwgezet in kaart te brengen, waardoor we zijn koers tot zeker 2197 in beeld hebben.
Gespot!
Onderzoekers hebben nu deze interessante aardscheerder op beeld weten vast te leggen. Hieronder zijn de plaatjes te bewonderen. Op het moment van de foto’s bevond de planetoïde zich op ongeveer 30 miljoen kilometer van ons vandaan. Op dit moment stevent 1998 OR2 op de aarde af en zal ons vervolgens op 29 april het dichtste naderen. Op dat moment zal de planetoïde zich op ongeveer 6,3 miljoen kilometer afstand van de aarde bevinden. Hoewel dit nog een behoorlijke afstand is, kan hij wel gespot worden met bescheiden optische apparatuur. Bovendien is de scheervlucht langs de aarde hier live te volgen.
Foto’s
Hierboven zijn de foto’s van 1998 OR2 te aanschouwen. De planetoïde pronkt in het midden van de afbeelding, gemarkeerd met de pijl. 1998 OR2 is vastgelegd met de Virtual Telescope, die de ruimtesteen op de voet volgt. Op de bovenste afbeelding zien we de ruimtesteen als een helder puntje, terwijl de omliggende sterren wazige vegen vormen. In dit geval hebben de onderzoekers rekening gehouden met de beweging van de planetoïde, waardoor deze ‘scherp’ is afgebeeld. Op de onderste afbeelding is het net omgekeerd. Omdat hier rekening is gehouden met de beweging van de sterren, vormen deze heldere puntjes, terwijl de planetoïde te zien is als een klein streepje.
De onderzoekers hebben ook een kort gifje vrijgegeven van 1998 OR2 in actie. Hieronder zien we de beweging van 1998 OR2 in ongeveer een halfuurtje.
Afwenden
Hoewel we voor 1998 OR2 niet zoveel te vrezen hebben, valt het niet uit te sluiten dat we op een bepaald moment wel te maken krijgen met een planetoïde die op ramkoers met de aarde komt te liggen. In het verleden is het namelijk al weleens voorgekomen dat een (grote) meteoriet op aarde insloeg. Onderzoekers jagen daarom tegenwoordig actief op potentieel gevaarlijke planetoïden. Het doel is om uiteindelijk alle planetoïden die zich in de buurt van de aarde kunnen begeven, in kaart te brengen. Zo moet voorkomen worden dat we verrast worden door een planetoïde die op korte termijn een groot gevaar voor de aarde vormt. Onderzoekers hebben ondertussen al meerdere ideeën over hoe een planetoïde die op ramkoers ligt met de aarde kan worden afgewend, maar al deze ideeën vereisen behoorlijk wat tijd en dus een tijdige detectie van de gevaarlijke planetoïde. Voor nu is er in ieder geval nog geen reden om wakker te liggen van planetoïde-inslagen. Want geen enkele planetoïde die we nu kennen, vormt de komende eeuw een gevaar voor de aarde.
Welke ruimtestenen de lijst van potentieel gevaarlijke planetoïden gehaald hebben? Redelijk bekende planetoïden zijn Ryugu (die momenteel ruimtesonde Hayabusa2 op visite heeft) en Bennu (waar momenteel ruimtesonde OSIRIS-REx omheen cirkelt). Inmiddels hebben onderzoekers meer dan 18.000 aardscheerders ontdekt. De grootste exemplaren zijn daarbij natuurlijk het makkelijkst te vinden; naar schatting hebben astronomen reeds zo’n 90% van alle aardscheerders groter dan een kilometer opgespoord. De grote uitdaging is nu echter om ook zoveel mogelijk kleinere (tot een omvang van zo’n 140 meter) planetoïden in kaart te brengen. Daarvoor worden momenteel nieuwe instrumenten gebouwd, zoals de Large Synoptic Survey Telescope, die in 2022 operationeel wordt. En in de toekomst zal – met nieuwe technologieën en technieken – ook de jacht op ruimtestenen kleiner dan 140 meter worden geopend. Naar schatting wachten er in laatstgenoemde categorie nog miljoenen planetoïden op ontdekking.
