IJsberg A68 heeft zijn titel als ’s werelds grootste ijsberg nu echt verloren.
De gigantische ijsberg A68 dobbert al enkele jaren rusteloos over de oceaan. Op dit moment stevent de ijsberg af op het sub-Antarctische eiland Zuid-Georgië, waar de klomp ijs nu toch wel schrikbarend dicht bij in de buurt dreigt te komen. De reis van A68 gaat ‘m zeker niet in de koude kleren zitten. Want satellietbeelden onthullen nu dat de ijsberg een groot stuk ijs is verloren. En daarmee heeft de ijsberg zijn titel als ’s werelds grootste ijsberg officieel verloren.
A68 brak op 12 juli 2017 van de Larsen C-ijsplaat af en koos het ruime sop. De ijsberg was toen zo’n 5800 vierkante kilometer groot en woog meer dan een biljoen ton. De ijsberg was qua omvang vergelijkbaar met de provincie Gelderland en ging de boeken in als de grootste ijsberg die we ooit hebben gezien. Inmiddels zijn we drie jaar verder en is A68 er nog steeds. Al heeft de ijsberg er ondertussen een reis van duizenden kilometers opzitten. Hoe het de ijsberg in de afgelopen jaren is vergaan? Gehinderd door zee-ijs bleef de ijsberg eerst bijna twee jaar – vrijwel intact – bij Larsen C rondhangen. Het was volgens onderzoekers te wijten aan het feit dat de omringende Weddellzee bedekt is met zee-ijs dat de ijsberg min of meer op zijn plek hield. Begin 2019 ging A68 dan toch op reis en werd meegevoerd door de oceaanstroom die bekend staat als de Weddell Gyre. Gedragen door de zeestroming werd de ijsberg meegevoerd en is ondertussen duizenden kilometers van zijn geboorteplek verwijderd. A68 zou bovendien deze maand land kunnen treffen, waardoor de ijsberg grote schade aan zou kunnen richten. Dit kan grote gevolgen hebben voor de vele dieren die in dit gebied leven.
Eerder kon je op Scientias.nl lezen dat wetenschappers zich zorgen maken. Want als A68 op zijn huidige koers blijft, zou de ijsberg binnenkort weleens vast kunnen lopen in de ondiepe wateren voor de kust van Zuid-Georgië. Op die manier zou A68 grote schade aan kunnen richten en de daar levende pinguïns en zeehonden in het vaarwater komen te zitten. Bovendien wezen recente satellietbeelden uit dat de ijsberg op het punt stond om uit elkaar vallen.
Brok ijs
En dat laatste is nu gebeurd. Nieuwe beelden vervaardigd door de Copernicus Sentinel-3-satelliet onthulden dat de ijsberg met de klok meedraaide, waardoor het ene uiteinde van de ijsberg in ondiep water terechtkwam. Hier is de afstand tot de zeebodem slechts 200 meter. Het betekent dat de ijsberg waarschijnlijk over de zeebodem is geschraapt. En dat heeft er nu toe geleid dat er een enorm blok ijs van de noordpunt van de ijsberg is afgebroken.
A68D
Het nieuwe stuk ijs is ongeveer 18 kilometer lang en zo’n 140 vierkante kilometer groot, vergelijkbaar met bijna anderhalf keer de stad Utrecht. Op onderstaande beelden zie je de homp naast A68 drijven. Ondanks dat het brok ijs misschien wat klein van stuk lijkt, is het waarschijnlijk groot genoeg om een aparte naam te mogen ontvangen. Het afgekalfde ijs zal waarschijnlijk A68D gaan heten. Twee hompen ijs die eerder zijn afgebroken, hebben al de naam A68B en A68C gekregen.
British Antarctic Survey/ESA
Titel
De oorspronkelijke ijsberg heeft nu nog een lengte van ongeveer 135 kilometer en is zo’n 3700 vierkante kilometer groot. Doordat de ijsberg de afgelopen tijd al meerdere malen ijs is verloren, is hij nu echt zijn prestigieuze titel van ’s werelds grootste ijsberg kwijt. A68 is van de troon gestoten door A23, een groot homp ijs van bijna 4000 vierkante kilometer die momenteel vastzit in de Weddellzee.
Reis
A68 zet zijn turbulente reis voort. Waar hij nu naartoe zal drijven is echter nog onduidelijk. Meegevoerd door stromingen zou de ijsberg mogelijk nog dichter bij het sub-Antarctische eiland Zuid-Georgië in de buurt kunnen komen, zoals vele andere ijsbergen in het verleden ook hebben gedaan. Vervolgens zou A68 eerst in zuidoostelijke richting kunnen drijven alvorens wederom naar het noorden te keren; zijn ondergang tegemoet.
Hoe de toekomst van A68 er dus precies uit gaat zien, is afwachten. Maar wetenschappers zitten er bovenop; met satellieten wordt de ijsberg nauwlettend in de gaten gehouden. Bovendien zullen onderzoekers binnenkort naar Zuid-Georgië afreizen om hier A68 met eigen ogen te bestuderen. Aan boord van een schip van het National Oceanography Centre (NOC) zal een team van wetenschappers koers zetten naar het sub-Antarctische eiland, om hier de impact van de gigantische ijsberg in kaart te brengen. Terwijl de ijsberg namelijk afbrokkelt, sijpelt er zoet water afkomstig van het smeltende ijs in de oceaan. Het onderzoeksteam wil dan ook gaan bestuderen wat de impact is van dit zoete water in een deel van de oceaan waar pinguïnkolonies, zeehonden en walvissen leven. Bovendien worden de wateren rond Zuid-Georgië gezien als één van de biologisch meest rijke plekken op aarde. Het gebied herbergt meer mariene soorten dan de Galapagos en is één van de grootste beschermde mariene gebieden ter wereld. En dus willen de onderzoekers gaan begrijpen wat de invloed van A68 op één van ’s werelds belangrijkste ecosystemen is.
