Het waterrijke gebied is ongeveer net zo groot als Nederland en een veelbelovende plek voor toekomstige verkenningsmissies.
Op de rode planeet vinden we een enorm klovensysteem, Valles Marineris genaamd. Dit systeem wordt ook wel de Grand Canyon van Mars genoemd. Onderzoekers komen nu in een nieuwe studie tot een verrassende ontdekking. Want precies onder Valles Marineris blijkt een aanzienlijke hoeveelheid water verborgen te liggen.
Water op Mars
Hoewel Mars vandaag de dag een droge en dorre plek is, weten we al langer dat er toch water op de rode planeet te vinden is. Het meeste water bevindt zich in de vorm van ijskappen op de polen. Toch vermoeden wetenschappers dat er op Mars mogelijk ook ondergrondse meren bestaan. En dus gingen wetenschappers met behulp van ESA’s Trace Gas Orbiter op zoek. “Met TGO kunnen we een meter onder de stoffige bodemlaag kijken en zien wat er werkelijk onder het Martiaanse oppervlak gebeurt,” vertelt onderzoeker Igor Mitrofanov. “Op die manier kunnen we waterrijke ‘oases’ lokaliseren, die met eerdere instrumenten niet konden worden gedetecteerd.”
Valles Marineris
Met behulp van FREND – een instrument aan boord van de TGO die het waterstofgehalte in de bodem meet – speurden de onderzoekers de Martiaanse bodem af. En dat leidt tot een verrassende ontdekking. Het lijkt er namelijk op dat er een aanzienlijke hoeveelheid water onder Valles Marineris te vinden is.
Het nieuw ontdekte waterrijke gebied onder Valles Marineris, ter grootte van Nederland. Afbeelding: I. Mitrofanov et al. (2021)
“FREND onthulde een gebied met een ongewoon grote hoeveelheid waterstof in het kolossale canyonsysteem,” vertelt Mitrofanov. Het waterrijke gebied is ongeveer net zo groot als Nederland. En dat betekent dat het om een behoorlijk waterreservoir gaat. “We vonden veel meer water dan we hadden verwacht,” voegt onderzoeker Alexey Malakhov toe. “Het lijkt erg op de permafrostgebieden op aarde, waar waterijs door de constante lage temperaturen permanent onder de droge grond blijft zitten.”
Vorm
Welke vorm het water precies heeft, is op dit moment nog onbekend. Het water kan bijvoorbeeld de vorm hebben van ijs, al kan het ook chemisch gebonden zijn aan andere mineralen in de bodem. “We vermoeden echter dat het hier om ijs gaat,” aldus Malakhov. Waterijs verdampt echter meestal in dit gebied van Mars als gevolg van de temperatuur en druk in de buurt van de evenaar. Hetzelfde geldt voor chemisch gebonden water. Dat er nu toch sporen van water onder Valles Marineris gevonden zijn, suggereert dan ook dat een nog onduidelijke combinatie van omstandigheden ervoor zorgt dat water hier behouden blijft – of dat het op de een of andere manier wordt aangevuld. “De huidige bevindingen zijn een geweldige eerste stap,” zegt onderzoeker Håkan Svedhem. “Maar we hebben meer waarnemingen nodig om zeker te weten met welke vorm van water we hier te maken hebben.”
Toekomstige verkenningsmissies
De ontdekking dat er mogelijk een heus waterreservoir onder Valles Marineris schuilgaat, maakt dit gebied natuurlijk een hele interessante plek voor toekomstige verkenningsmissies. “Door meer te weten over hoe en waar er nog water op het huidige Mars bestaat, kunnen we mogelijk ook achterhalen wat er met al het water dat ooit rijkelijk over de rode planeet stroomde is gebeurd,” zegt onderzoeker Collin Wilson. “Bovendien helpt dit ons in onze zoektocht naar bewoonbare omgevingen, mogelijk tekenen van voormalig leven en organische materialen uit de vroegste dagen van Mars.”
TGO werd in 2016 gelanceerd in het kader van het EXOMars-programma. De orbiter zal in 2022 worden vergezeld door de Europese rover Rosalind Franklin en de Russische Marslander Kazachok. Rosalind de rover zal tot twee meter onder het oppervlak op zoek gaan naar sporen van levensvormen die lang geleden op Mars leefden, of mogelijk tot op de dag van vandaag stand hebben weten te houden. Kozachok zal op één plek blijven om het klimaat, de atmosfeer en de mogelijke aanwezigheid van ondergrond water op de landingsplaats te onderzoeken. Uiteindelijk is het doel om beter te gaan begrijpen of er ooit leven op Mars heeft bestaan.
