Overal ter wereld gebruiken boeren landbouwplastic om te zorgen dat hun gewassen beter groeien. Ook aardbeienplanten hebben veel baat bij de beschermende folie. Er blijft echter veel meer plastic in de bodem achter dan gedacht. En dat heeft verstrekkende gevolgen.
Amerikaanse wetenschappers onderzochten de effecten van het plasticgebruik bij de Californische aardbeienteelt en concluderen dat er een enorme hoeveelheid plasticdeeltjes na de oogst op het land achterblijft, zelfs bij boeren die erg goed voor hun land zorgen. Onderzoeker Ekta Tiwari zegt daarover: “We ontdekten dat een grote hoeveelheid macroplasticdeeltjes – dit zijn deeltjes die groter zijn dan 5 millimeter – tijdens de aardbeienteelt van de folie loskomen. Deze deeltjes belanden in de grond en blijven daar decennia of langer zitten.”
Plasticfragmenten
Plastics, zoals polyethyleen, worden meer en meer gebruikt in de landbouw. Ze vergroten de opbrengst van verschillende gewassen door de basis van de plant te beschermen tegen onkruid en ziekteverwekkers. Ook verdampt er minder water door de folie en het zorgt ervoor dat er geen aarde op het fruit kan spetteren. Dit laatste is extra belangrijk voor aardbeien. Het landbouwplastic wordt in lange rijen aangebracht en na de oogst weer verwijderd. Maar het blijkt helaas onmogelijk om al het plastic van het land te halen. Zelfs de beste boer houdt een veld vol plasticdeeltjes over. De onderzoekers hebben zich tot nu toe alleen gericht op macroplastics aan de oppervlakte, maar gaan hierna ook onderzoek doen naar macrodeeltjes dieper in de grond en microplasticdeeltjes afkomstig van de gigantische hoeveelheid single-use plasticfolie die in de agrarische sector wordt gebruikt.
Meer dan 200.000 macrodeeltjes per hectare
Hoeveel dat is, daar kwamen de onderzoekers nu pas achter. “We hebben een systematisch overzicht gemaakt van het achtergebleven plastic in de aardbeienvelden. De resultaten op verschillende plekken leken erg op elkaar. Aan het oppervlak alleen al vonden we meer dan 200.000 macroplasticdeeltjes per hectare. De macrodeeltjes in de bodem zijn hierbij niet meegerekend. Dat gaan we later nog onderzoeken. Ook zijn we bezig om dezelfde grondmonsters op microplastics te scannen. Deze deeltjes zijn kleiner dan 5 millimeter doorsnee”, legt Tiwari uit. Ter vergelijking: de oppervlakte van een hectare landbouwgrond is 10.000 vierkante meter, wat ongeveer neerkomt op de grootte van anderhalf voetbalveld.
Grond minder vruchtbaar
Eerder bewezen de onderzoekers al dat macroplasticvervuiling leidt tot een afname van het aantal stikstofverbindingen in de grond die de gewassen kunnen opnemen, minder microbieel leven en drogere grond. “De plasticfolie heeft allerlei voordelen voor de teelt, maar de grondkwaliteit gaat op de langere termijn hard achteruit. Het is moeilijk en duur om deze deeltjes uit de grond te halen. Als ze er eenmaal in zitten, komen ze er waarschijnlijk nooit meer uit. We zijn in contact met de aardbeientelers om te kijken hoe we de negatieve effecten voor het milieu op een betaalbare manier kunnen verminderen”, zegt Tiwari.
Er zijn alternatieven voor polyethyleenfilm, zoals het gebruik van bio-afbreekbaar plasticfolie, maar dat is vaak duurder. Overheden ontwikkelen daarom beleid om milieuvriendelijker opties te stimuleren. Ook de Europese Unie zet bijvoorbeeld in op bio-afbreekbare plasticfilm en dikker polyethyleenfolie.
Een vloek en een zegen
“Plastic, vooral in de vorm van langwerpige stroken op het land, is cruciaal om de agrarische opbrengsten te vergroten of op peil te houden. Het is multifunctioneel: water verdampt minder snel, de grond- en gewastemperatuur blijft beter op peil en het doet wonderen in de bestrijding van plagen en onkruid. Het gebruik van landbouwplastic neemt dan ook wereldwijd toe”, aldus professor Sean Schaeffer van de University of Tennessee, die niet zelf bij de studie betrokken is. “De Californische boeren zijn de grootste afnemers van het milieubelastende product, dat voornamelijk geproduceerd wordt uit ruwe aardolie. Er is in het verleden weinig onderzoek gedaan naar het achterblijven van micro- en macroplasticdeeltjes in de grond na de oogst. Studies zoals deze zijn dan ook erg belangrijk om de kennis over het plasticprobleem te vergroten, zodat boeren en beleidsmakers in kunnen grijpen waar nodig.”
De onderzoekers gaan nu in het laboratorium de plasticvervuiling van de toplaag van aardbeienvelden analyseren. Daarna willen ze dieper in de grond op zoek gaan naar de gevolgen van landbouwplastics om het probleem volledig in kaart te brengen.
