Het megalithische monument is zo’n 35 meter lang en meer dan 7000 jaar oud.
Wie denkt aan megalithische monumenten, denkt waarschijnlijk direct aan Stonehenge. Maar het huidige Groot-Brittannië is niet de enige plek waar prehistorische mensen zich in het zweet werkten om een enorm bouwwerk te doen verrijzen. Zo zijn in het Midden-Oosten ook behoorlijk wat van deze megalithische monumenten teruggevonden. Bijvoorbeeld in het hedendaagse Libanon en Israël. En ook in Saoedi-Arabië zijn dergelijke bouwwerken opgericht. De meeste ervan wachten echter nog op ontdekking.
Nieuwe ontdekking
Desalniettemin zijn Munoz en collega’s – met een beetje hulp van plunderaars – nu in Saoedi-Arabië op zo’n megalithisch monument gestuit. Het gaat om een 35 meter lang enigszins driehoekig platform, gelegen in het noorden van Saoedi-Arabië. “We ontdekten het monument tijdens studies in 2014,” vertelt Munoz. “Het waren de stenen muren en fragmenten van menselijke botten die door toedoen van plunderaars bloot waren komen te liggen, die ons op het monument wezen.”
Duizenden jaren oud
Het megalithische monument is volgens Munoz één van de belangrijkste platformen die tot op heden in Saoedi-Arabië zijn teruggevonden. Een datering van de menselijke botten die in de buurt van het platform zijn teruggevonden, wijst uit dat men halverwege het zesde millennium voor Christus met de bouw van het platform is begonnen. In de jaren erna bleef men echter aan het platform werken. Zo zijn er aanwijzingen gevonden dat het regelmatig is vergroot.
Functie
Aangenomen wordt dat men het platform – dat uitzicht biedt op een oase – gebruikte voor rituele doeleinden, zo vertelt Munoz. Sommige van die rituelen draaiden waarschijnlijk om het begraven of herdenken van overledenen. “We hebben menselijke botten gevonden die opzettelijk op het platform lijken te zijn geplaatst.”
Veehouders
Afgaand op de vondsten op en rondom het platform denken Munoz en collega’s ook meer te kunnen zeggen over de mensen die het monument bouwden en gebruikten. “We denken dat het nomadische veehouders waren die het gebied regelmatig bezochten, mogelijk vanwege de meerjarige waterbronnen die hier te vinden waren en in die tijd bijzonder waardevol waren.”
Gehecht
Dat het platform gekoesterd werd door de veehouders die het bouwden en gebruikten, staat vast. “Het platform werd al in het vijfde millennium voor Christus gebruikt voor rituelen rondom overledenen en de aanwezigheid van talloze tombes in de nabijheid van het monument onthult dat het platform nog millennia op rij voor dit doeleinde werd gebruikt,” aldus Munoz. “Dat betekent dat de nomadische veehouders die in dit gebied te vinden waren, bijzonder gehecht waren aan deze plek.”
Munoz verwacht dat er in de komende jaren nog meer prehistorische bouwwerken in Saoedi-Arabië teruggevonden zullen worden. “Het land herbergt nog veel meer van dit soort monumenten.” Dat prehistorische mensen in verschillende delen van de wereld onafhankelijk van elkaar de moeite namen om zulke enorme bouwwerken op te richten, is veelzeggend. “Het laat zien dat ze in staat waren om grootschalige, collectieve projecten op te zetten en dat ze met de constructie van zulke monumenten waarschijnlijk hun territorium wilden afbakenen.” Verder waren het niet zomaar plaatsen waar men zo af en toe rituelen uitvoerde, maar ook plaatsen waar mensen elkaar konden ontmoeten. “En zo droegen ze ook bij aan de vorming van een groepsidentiteit.”
