Wij bestaan uit ‘sterrenstof’, dus het is niet gek dat de elementen van leven te vinden zijn in andere sterren. Wetenschappers hebben een kaart gemaakt van de verdeling van de elementen van leven in ons melkwegstelsel.
“Voor het eerst kunnen we nu zien hoe deze elementen verdeeld zijn”, vertelt astronoom Sten Hasselquist van de staatsuniversiteit van New Mexico. “Het gaat hier om de atomen die 97% van de massa van het menselijk lichaam vormen.” De zes meest voorkomende elementen van leven op aarde zijn koolstof, waterstof, stikstof, zuurstof, zwavel en fosfor. Ons lichaam is voor meer dan 97% uit deze elementen opgebouwd. Ieder element heeft een belangrijke rol. Zo is zuurstof belangrijk voor onze longen, terwijl fosfor onmisbaar is voor onze botten.
Meer dan 150.000 sterren
Van meer dan 150.000 sterren uit de database van de Sloan Digital Sky Survey is de verdeling van deze zes belangrijke elementen, plus een aantal andere elementen in kaart gebracht. Dankzij een techniek die spectoscropie heet kunnen astronomen het sterrenlicht opsplitsen en het spectrum bestuderen. Op die manier is te achterhalen welke elementen een ster heeft en om welke hoeveelheden het gaat.
Oudere ster = meer zware elementen
De sterren in het binnenste deel van ons melkwegstelsel huisvesten meer zware elementen dan de sterren die verder van het centrum zijn verwijderd. Dit is te verklaren. De sterren in het binnenste deel zijn ouder. Wanneer een ster geboren wordt en start met stralen, dan bestaat deze doorgaans uit lichte elementen. Door middel van kernfusie worden lichte elementen omgezet in zwaardere elementen. Oudere sterren hebben dus simpelweg meer tijd gehad om lichte elementen om te zetten in zwaardere elementen en bevatten dus gemiddeld meer zwaardere elementen dan jonge sterren.
Oké, en buitenaards leven dan?
Hoewel mensen voor 65% uit zuurstof bestaan, is zuurstof verantwoordelijk voor minder dan één procent van het totale gewicht van alle elementen in de ruimte. Betekent dit dat wanneer een ster te weinig zuurstof heeft, dat er dan geen leven mogelijk is? Nee, eigenlijk kunnen wetenschappers hier niets over zeggen. Leven kan er op andere plekken in het heelal heel anders uitzien. Koolstof, waterstof, stikstof, zuurstof, zwavel en fosfor zijn voor aards leven enorm belangrijk, maar op een verre exoplaneet zijn de kaarten mogelijk anders geschud.
Toevallig schreef Scientias.nl-auteur Bas Cartigny hier onlangs een mooi artikel over: hoe zien buitenaardse wezens eruit? Als er buitenaards leven is, dan zijn het niet per definitie groene mannetjes met zwarte oogjes.
