De astronauten Butch Wilmore en Suni Williams bevinden zich op dit moment veilig in een baan om de aarde en koersen af op hun felbegeerde eindbestemming: het ISS.
Na jaren van afstel was nu dan eindelijk het moment daar: de lancering van de eerste bemande Starliner-testvlucht naar het internationaal ruimtestation. De astronauten Butch Wilmore en Suni Williams vertrokken gistermiddag goed en wel vanaf Cape Canaveral in Florida. “Twee moedige NASA-astronauten zijn goed op weg tijdens deze historische eerste testvlucht met een gloednieuw ruimtevaartuig,” zegt NASA-baas Bill Nelson. “Boeing’s Starliner luidt een nieuw hoofdstuk in voor Amerikaanse ruimteverkenning.”
De lancering
Even voor vijf uur ‘s middags (Nederlandse tijd) werd ruimtevaartuig Starliner door een Atlas V-raket de ruimte in gestuwd. De lancering verliep volgens het boekje. Ongeveer een halfuur na de lancering voerde het vaartuig een spannende manoeuvre uit. Deze manoeuvre werd uitgevoerd om het ruimtevaartuig in de juiste baan om de aarde te brengen. Niet lang daarna kwam het verlossende nieuws: Starliner had inderdaad een veilige en stabiele baan om de aarde bereikt.
“Met de lancering van Starliner, de succesvolle scheiding van de raket en het bereiken van een stabiele baan om de aarde, verloopt Boeing’s testvlucht volgens plan,” zegt Mark Nappi, vice-president en programmamanager van Boeing’s Commercial Crew Program. “Alle aandacht is gericht op het verzekeren van een veilige en comfortabele reis voor Suni en Butch, evenals het succesvol uitvoeren van de testmissie van begin tot eind.”
Tests
Tijdens de vlucht naar het ISS zal Starliner verschillende tests ondergaan. Op die manier wil NASA een goed beeld krijgen of Starliner klaar is voor het echte werk: het regelmatig vervoeren van astronauten van en naar het ISS. Deze testvlucht zal helpen bij het valideren van verschillende aspecten, waaronder het transportsysteem, het lanceerplatform, de raket, het ruimtevaartuig, de operationele mogelijkheden in een baan om de aarde en de veilige terugkeer naar de aarde met astronauten aan boord.
Deze eerste bemande vlucht van Starliner moet gezien worden als een testvlucht. Zowel de ruimtecapsule als het raketsysteem en alle systemen aan boord worden uitgebreid getest. En als alles naar behoren functioneert en de missie verder goed verloopt, zal Boeing op korte termijn vaker astronauten naar het ISS gaan vervoeren. Dat doet het ruimtevaartbedrijf in opdracht van NASA, dat zich ondertussen mooi op missies naar de maan en Mars kan richten. Overigens is Boeing niet het enige bedrijf dat met enige regelmaat Amerikaanse astronauten vanaf Amerikaanse bodem naar het ISS zal vervoeren. Op dit moment doet SpaceX dat al enkele jaren.
Ondertussen zijn de eerste manoeuvres al uitgevoerd. Tijdens één van deze manoeuvres namen Wilmore en Williams even de controle over en demonstreerden ze hoe Starliner ook handmatig kan worden bestuurd. Hoewel Starliner meestal automatisch opereert, kan het in sommige situaties nodig zijn dat astronauten aan boord de besturing overnemen. “De handmatige besturing is heel nauwkeurig,” vertelt Wilmore. “Het werkt eigenlijk nog beter dan de simulator. Het is echt verbazingwekkend hoe nauwkeurig we kunnen stoppen op een specifiek punt.”
Handmatige besturing
Tijdens de demonstratie richtte de bemanning de voorkant van Starliner naar de aarde, zodat de communicatieschotel aan de achterkant van de servicemodule naar de TDRS-satellieten gericht was. Daarna hebben ze Starliner gedraaid, zodat het zonnepaneel naar de zon wees om te laten zien dat ze de interne batterijen handmatig kunnen opladen als dat nodig is. Vervolgens hebben ze Starliner omgedraaid om naar de sterren te kijken. Hiermee wilden ze aantonen dat ze het VESTA-systeem handmatig kunnen gebruiken om hun positie in de ruimte te bepalen, mochten alle drie de boordcomputers ooit uitvallen of tegelijkertijd worden uitgeschakeld. Vervolgens hebben ze Starliner handmatig versneld en daarna weer vertraagd, waardoor hun baan iets hoger en vervolgens weer lager werd. Dit deden ze om te laten zien dat de bemanning handmatig kan afwijken van de baan van het ruimtestation tijdens een ontmoeting, mocht dat nodig zijn. Later vandaag zullen de astronauten opnieuw handmatig de Starliner besturen wanneer ze aanmeren bij het ISS.
Dokken
Op dit moment koersen Wilmore en Williams dus gestaag af op het ISS. Het is de bedoeling dat Starliner rond de klok van zes uur (Nederlandse tijd) de Harmony-module van het ruimtestation zal naderen en vervolgens veilig en wel zal dokken. Wilmore en Williams zullen zich vervolgens aansluiten bij Expeditie Crew 71 en ongeveer acht dagen in het ruimtestation blijven. Naast het vervoeren van de astronauten, bevat de door Boeing gebouwde Starliner ongeveer 345 kilogram aan vracht, waaronder voedsel en andere spullen die door de bemanning op het ruimtestation zijn aangevraagd.
Beladen moment
De eindelijke, succesvolle lancering van de bemande Starliner is voor Boeing een belangrijk, maar vooral ook beladen moment. Boeing heeft jarenlang naar dit moment toegewerkt, maar het proces verliep niet altijd vlekkeloos. Vooral de eerste onbemande testvlucht naar het ISS in 2019 was een flinke tegenvaller. Tijdens die vlucht, waarin Boeing wilde aantonen dat de CST-100 Starliner klaar was voor het vervoeren van astronauten, bleek het ruimtevaartuig kort na de lancering niet in de juiste baan te zijn. Het keerde zonder het ISS te ontmoeten terug naar huis. In 2021 volgde een herkansing, maar problemen met de aandrijving dwongen Boeing om de onbemande testvlucht uit te stellen. Na maanden van reparaties slaagde de Starliner er uiteindelijk in mei 2022 in om succesvol naar het ISS te reizen. Maar een bemande testvlucht moest nog twee jaar op zich laten wachten. Een maand geleden had dat al moeten gebeuren, maar opnieuw hielden technische mankementen de Starliner aan de grond. Dat het nu toch gelukt is, voelt dan ook als een enorme overwinning. “Bemande ruimtevaart is een uitdagende onderneming, maar het is de moeite waard,” aldus Nelson. “Dit is een spannende periode voor NASA, onze commerciële partners en de toekomst van ruimteverkenning. Go Starliner, go Butch en Suni!”
In de komende uren zullen de twee astronauten nog meer tests uitvoeren. Maar vooralsnog lijkt alles dit keer wél naar behoren te functioneren. “Dit is een fantastisch begin,” zegt Ted Colbert, president en CEO van Boeing Defense, Space & Security. “We kijken ernaar uit om de astronauten veilig op het ruimtestation af te leveren en vervolgens veilig terug naar huis te brengen.”
