Mensen die vlees eten beweren vaak dat ze het nodig hebben vanwege de vitamine B12. Behalve dat je die ook op andere manieren kunt binnenkrijgen, is er nu ook een wetenschappelijke doorbraak op dit gebied, in de vorm van gemodificeerde spirulina.
Spirulina is bij health freaks al langer bekend als superfood. Deze blauwgroene alg wordt als gezonder en duurzamer alternatief beschouwd voor vlees en zuivel. Klein probleempje: gewone spirulina is geen volwaardige vleesvervanger, omdat het enkel een vorm van vitamine B12 bevat die niet biologisch beschikbaar is voor mensen. Met andere woorden: het zit er wel in maar we hebben er niks aan. Daarom is het ook weer aan de kant geschoven als nuttig alternatief voor dierlijke producten.
Voor het eerst nuttige B12
Maar daar hebben onderzoekers uit IJsland, Denemarken en Oostenrijk onder leiding van de Reichman University wat op gevonden. Met behulp van geavanceerde biotechnologie konden ze fotosynthetisch gecontroleerde spirulina kweken en zo CO2-neutrale en voedzame biomassa produceren mét biologisch actieve vitamine B12. Kijk, daar hebben we wat aan. De hoeveelheid B12 was zelfs vergelijkbaar met die in rundvlees.
Dit is voor het eerst dat er vitamine B12 uit spirulina kan worden gehaald, die wij mensen kunnen verwerken. Daarmee is er plots een mogelijke oplossing voor een van de meest voorkomende vitaminetekorten. Meer dan een miljard mensen op de wereld krijgen namelijk te weinig van deze essentiële vitamine binnen. Daardoor bleven mensen ook afhankelijk van vlees en zuivel, terwijl dit niet alleen veel dierenleed veroorzaakt, maar ook erg slecht is voor het klimaat.
Ingenieuze biotech
De onderzoekers ontwikkelden een nieuw biotechnologisch systeem waarbij ze zich richten op technische onderdelen, input, zoals energie, en output waaronder de samenstelling van de biomassa. Het systeem maakt gebruik van fotonisch management (aangepaste lichtomstandigheden) om de productie van actieve vitamine B12 in spirulina te verbeteren, maar ook van andere bioactieve verbindingen met antioxiderende, ontstekingsremmende en immuunversterkende eigenschappen.
Deze innovatieve methode leverde CO2-neutrale, voedzame biomassa op die ongeveer net zoveel biologisch actieve vitamine B12 bevat als rundvlees (1,64 µg/100g in spirulina versus 0,7–1,5 µg/100g in rundvlees).
Duurzaam alternatief
Onderzoeker Asaf Tzachor van de Reichman University legt uit: “De bevindingen tonen aan dat fotosynthetisch gecontroleerde spirulina de gewenste hoeveelheid actieve vitamine B12 kan produceren, waardoor het een duurzaam alternatief biedt voor traditionele dierlijke voedingsmiddelen.”
Nog schaalbaar ook
Grote punt is natuurlijk de schaalbaarheid: lukt het om tegen een schappelijke prijs grote hoeveelheden van deze spirulina te produceren? De onderzoekers denken van wel. Door elektriciteit te herverdelen van zware industrie, zou IJsland bijvoorbeeld jaarlijks bijna 278.000 ton spirulina-biomassa kunnen produceren. Dat is ongeveer 4,5 kilo actieve vitamine B12 per jaar, genoeg voor de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) van bijna 14 miljoen kinderen tussen de 1 en 3 jaar oud. Maar er zijn nog ambitieuzere scenario’s, waarbij meer dan 26,5 miljoen peuters en meer dan 50 miljoen baby’s genoeg vitamine B12 kunnen binnenkrijgen.
De onderzoekers spreken van een doorbraak en een enorme stap richting een duurzame aanpak van het wereldwijde vitamine B12-tekort. En geweldig voordeel: we worden een stuk minder afhankelijk van vlees en zuivel wat betreft onze belangrijkste voedingsstoffen. Wanneer en hoe deze vorm van spirulina op de markt komt, is echter nog onduidelijk. Wel is het hoopgevend dat er zo hard en succesvol aan alternatieven voor dierlijke producten wordt gewerkt.
Hoe slecht vlees is voor het klimaat blijkt wel uit cijfers van het RIVM. 1 kilo rundergehakt veroorzaakt 30 kilo CO2-uitstoot. Voor varkensvlees is dat 12,4 kilo en voor kip 10,9 kilo. Dan kun je beter vis eten, zo schreven we eerder al. Bij een kilo zalm komt 4,5 kilo CO2 vrij, bij gerookte makreel 2,2 kilo en bij gezouten haring 2,8 kilo. Een flink verschil, al is helemaal geen vlees of vis eten natuurlijk nog beter.
