Eindelijk ontrafelen wetenschappers waarom pubers niet naar hun moeders luisteren

“Ruim je kamer nu eens op!” Maar twee dagen later is de slaapkamer van zoonlief nog steeds één grote zwijnenstal. Herkenbaar tafereel? Onderzoekers weten nu waarom pubers niet luisteren.

Wetenschappers van de Stanford-universiteit zijn erachter gekomen dat het brein van 13-jarigen anders gaat werken. Waar jonge kinderen nog gespitst zijn op de stem van hun moeder, zijn pubers meer ontvankelijk voor nieuwe stemmen. Sterker nog: uit MRI-scans blijkt dat het beloningscentrum eerder wordt geprikkeld door onbekende stemmen dan door de stem van hun eigen moeder. Dit heeft mogelijk een biologische oorzaak. Pubers komen zo meer los van hun ouders.

“We merken dat kinderen op een bepaald moment onafhankelijker worden”, vertelt hoofdauteur Vinon Menon. “Dit proces wordt versneld door een onderliggend biologisch signaal. Dit signaal hebben we nu ontdekt. Het zorgt ervoor dat tieners gemakkelijker verbindingen kunnen leggen met mensen buiten hun eigen gezinnen. Dit helpt hen om de wereld te verkennen.”

Meer activiteit in de hersenen
Onderzoekers maakten gebruik van resultaten uit een eerder onderzoek en voegden gegevens toe van tieners in de leeftijd van 13 tot 16,5 jaar. De wetenschappers namen de stemmen van moeders op en speelden deze later af, samen met de stemmen van andere mensen en niet-sociale geluiden (bijv. het geluid van een vaatwasser). Wetenschappers gebruikten een MRI-scanner om de hersenen van kinderen goed te bestuderen. Zo zagen zij verschillende hersengebieden oplichten bij het afspelen van de verschillende geluiden.

Wat tieners onderscheidde van jongere kinderen was dat onbekende stemmen meer activiteit uitlokten in de zogenoemde nucleus accumbens van het beloningsverwerkingssysteem. Dit hersengebied speelt een belangrijke rol bij positieve belevingen zoals verlangen, motivatie, passie en bevrediging. Dit hersengebied speelt tevens een rol bij het verliefd worden. Daarnaast zagen wetenschappers meer activiteit in de ventromediale prefrontale cortex: een gebied dat betrokken is bij het toekennen van waarde aan sociale informatie. Deze switch gebeurt wanneer kinderen 13 of 14 jaar oud zijn en er is geen verschil tussen jongens en meisjes.

De kracht van de mama’s stem
Het afgelopen decennium zijn wetenschappers meer te weten gekomen over de unieke kracht van de stem van een moeder. Zo bleek uit een studie uit 2010 dat er oxytocine vrijkomt als een dochter de stem van haar moeder hoort. Bijzonder, want vooralsnog werd aangenomen dat daarvoor een aanraking of knuffel nodig was. In 2016 ontdekten wetenschappers dat kinderen de stem van hun moeder met een hoge zekerheid kunnen identificeren.

“De stem van moeder is de geluidsbron die jonge kinderen alles leert over de sociaal-emotionele wereld en taalontwikkeling”, zegt mede-hoofdauteur Percy Mistry. “Foetussen kunnen de stem van hun moeder herkennen voordat ze worden geboren, terwijl adolescenten – die meer tijd hebben doorgebracht met hun moeder dan baby’s – hun hersenen juist afstemmen op stemmen die ze nog nooit hebben gehoord.”

Het onderzoek laat zien dat er grote veranderingen plaatsvinden in de hersenen van tieners. “Onze bevindingen tonen aan dat dit proces geworteld is in neurobiologische veranderingen,” vervolgt Menon. “Als tieners tegen hun ouders ingaan of niet luisteren, dan komt dit omdat ze meer aandacht besteden aan stemmen buiten het gezin.”

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd