Over de hele wereld kijken (amateur-)astronomen uit naar de eerste beelden van de James Webb-telescoop, de krachtigste ruimtetelescoop aller tijden. Een belangrijke stap is vandaag gezet: de telescoop heeft eindelijk planeet aarde verlaten.
Vanmiddag om 13:20 uur Nederlandse tijd is de James Webb-ruimtetelescoop succesvol gelanceerd. Dit is ongeveer 14 (!!) jaar later dan oorspronkelijk gepland. De lancering werd het afgelopen decennium vaak uitgesteld. Naarmate de ontwikkeling van de telescoop vorderde, bleek het bouwen van de ruimtetelescoop nog niet zo eenvoudig te zijn. De telescoop heeft namelijk een enorme omvang en bestaat uit achttien afzonderlijke spiegels die samen één grote spiegel vormen. Een afwijking van meer dan 38 nanometer – één duizendste van de dikte van het haar van een mens – kan al problemen opleveren.
Nu is de ruimtetelescoop dan echt onderweg. Zo’n 26 minuten na de lancering scheidde James Webb zich van de raket om vervolgens solo verder te reizen. Over vier weken komt het observatorium aan op zijn eindbestemming, namelijk op een slordige 1,6 miljoen kilometer van onze planeet. Dan wordt het pas echt spannend, want daar moet James Webb zijn spiegels uitklappen. Een raket lanceren is ‘business as usual’ bij NASA, maar spiegels uitklappen in de ruimte is nog niet eerder op zo’n schaal gedaan. Naar verwachting zal de James Webb-ruimtetelescoop pas zo’n zes maanden na lancering volledig operationeel zijn. De telescoop moet namelijk eerst afkoelen om zijn nabij-infraroodcamera zonder ruis te kunnen gebruiken.
James Webb wordt gezien als de spirituele opvolger van de inmiddels ruim 30 jaar oude Hubble-telescoop. Het is niet ondenkbaar dat we dankzij de James Webb-ruimtetelescoop voor het eerst de afvalproducten van buitenaards leven spotten in de atmosfeer van een verre exoplaneet, zoals bijvoorbeeld methaan. De krachtige telescoop moet ook in staat zijn om de eerste sterren en sterrenstelsels die kort na de oerknal ontstonden, te detecteren en zo meer inzicht te geven in de evolutie van het universum. Daarnaast zal de telescoop ook onderzoek gaan doen naar de totstandkoming van sterren en planeten, de jacht openen op aardachtige planeten en een nieuw licht werpen op de evolutie van sterrenstelsels.
Bekijk hieronder de lancering van de James Webb-ruimtetelescoop terug of lees ons uitgebreide achtergrondartikel met alle vragen en antwoorden over de telescoop.
