Morgen, op eerste kerstdag, gaat de missie van de krachtigste ruimtetelescoop die ooit is gebouwd van start.
Ons geduld en dat van talloze anderen is behoorlijk op de proef gesteld. Maar eindelijk is het zo ver! Want ESA heeft bevestigd dat morgen, op eerste kerstdag, de lancering van de langverwachte James Webb-telescoop zal plaatsvinden. Een spannend en enerverend moment. Want de lancering van de ruimtetelescoop is het startschot van een missie die onze kijk op het universum voorgoed zal veranderen.
It's nearly time – #Webb leaves Earth tomorrow! 🚀🌍
Prepare yourself for upcoming timings & milestones with our Launch Kit: https://t.co/guWZc0x9wb
…and tune in to our #livestream at 12:00 GMT / 13:00 CET tomorrow 👀 https://t.co/tZxrW6cdYw#WebbFliesAriane #jwst pic.twitter.com/YMc4koS56p
— ESA Webb Telescope (@ESA_Webb) December 24, 2021
Lancering
De James Webb Space Telescope zal morgen, om 13.20 Nederlandse tijd, het luchtruim kiezen vanaf de Europese ruimtehaven Kourou; een lanceerbasis in Frans-Guyana, gelegen aan de noordoostkust van Zuid-Amerika. De telescoop wordt voortgestuwd door een Ariane 5-raket, die ‘m in een nauwkeurige baan rondom de aarde zal brengen. Even na het voltooien van een 26 minuten durende rit aan boord van de Ariane 5, zal James Webb zich scheiden van de raket en solo verder reizen. Na ongeveer vier weken komt het observatorium dan op zijn eindbestemming aan: een plek op een slordige 1,6 miljoen kilometer van de aarde. En van daaruit zal de krachtigste ruimtetelescoop die ooit is gebouwd talloze en baanbrekende ontdekkingen gaan doen op alle gebieden van de astronomie.
Doelen
De verwachtingen zijn hooggespannen. Want zoals gezegd is James Webb de krachtigste ruimtetelescoop ooit. Het betekent dat ie zelfs in staat is om het licht van enkele van de eerste sterren en sterrenstelsels op te vangen, om zo meer inzicht te geven in hoe het universum er relatief kort na de oerknal uitzag. Daarnaast zal de telescoop de atmosfeer van exoplaneten uit gaan pluizen en daarin zoeken naar sporen van leven. Bovendien zal de telescoop meer kunnen ontraadselen over de nog altijd mysterieuze donkere materie en de totstandkoming van sterren en protoplanetaire systemen. Ook worden er natuurlijk spectaculaire ruimtefoto’s verwacht.
Naar verwachting zal de James Webb Space Telescope pas zo’n zes maanden na lancering volledig operationeel zijn. Wat de telescoop op zijn eerste werkdag gaat doen? Astronomen zullen de telescoop onder meer gaan gebruiken om de atmosfeer van de aardachtige exoplaneet GI486b uit te pluizen, na te gaan of het lava regent op de exoplaneet 55 Cancri e en uit te vogelen of Trappist-1c een atmosfeer heeft. Ook wat dichter bij huis zijn nog genoeg onbeantwoorde onderzoeksvragen. Zo zal de telescoop bijvoorbeeld ook onderzoek gaan doen naar de manen van Uranus, het klimaat van Pluto en de komeet Hale-Bopp.
Uitstel
Het belooft een enerverende missie te worden die heel wat vragen over het heelal gaat beantwoorden. Maar we hebben er wel even op moeten wachten. Tegenslag op tegenslag zorgde ervoor dat de lanceerdatum herhaaldelijk werd verschoven en het budget behoorlijk opgerekt. Uiteindelijk heeft de missie zelfs veertien jaar vertraging opgelopen!
De lancering had eigenlijk al tussen 2007 en 2011 moeten plaatsvinden; jaartallen die al ver achter ons liggen. De reden voor de almaar uitgestelde lanceerdatum? Bij de bouw van zo’n machtige telescoop zijn veel zaken gemoeid. En naarmate de ontwikkeling van de telescoop vorderde, bleek het bouwen van de ruimtetelescoop nog niet zo eenvoudig te zijn. Zo bestaat de hoofdspiegel bijvoorbeeld uit achttien afzonderlijke spiegels die zich samen als één grote spiegel moeten gedragen. Ook de enorme omvang van de telescoop brengt uitdagingen met zich mee. Zo moet de telescoop om in de vijf meter brede neus van een draagraket te passen, zorgvuldig worden opgevouwen om vervolgens later in de ruimte – op 1,6 miljoen kilometer afstand van de aarde – weer te worden uitgevouwen. Eenmaal volledig uitgeklapt heeft de telescoop – die naast een 6,5 meter hoge hoofdspiegel ook enorme zonnepanelen bezit – ongeveer dezelfde omvang als een tennisveld. Al deze zaken leidde ertoe dat de ontwikkelingsfase eindeloos werd opgerekt.
De langverwachte lancering van de krachtige James Webb-telescoop heeft dus behoorlijk op zich laten wachten. Dat neemt niet weg dat astronomen reikhalzend naar de lancering uitkijken. De telescoop behoort tot de volgende generatie grote observatoria, die tot grote dingen in staat is. We kunnen op prachtige ontdekkingen rekenen. En dan zal het lange wachten vast en zeker worden beloond.
