Seahenge werd opgericht tijdens een periode van intense kou, met als doel de zomer te verlengen en de warmere dagen terug te brengen, zo vermoedt een Engelse onderzoeker nu.
Op het strand in Norfolk, gelegen in het oosten van Engeland, werd in 1998 een mysterieuze, duizenden jaren oude houten cirkel ontdekt. Het monument, dat bestaat uit een omgekeerde boomstronk die omringd is door 55 nauwsluitende eiken palen, kwam aan het licht door verschuivende zandduinen. Sinds zijn ontdekking vragen wetenschappers zich al af waar dit monument in vervlogen tijden precies voor diende. En onderzoeker David Nance denkt het nu te weten.
Seahenge
Hoewel het raadselachtige monument oorspronkelijk bekend stond als Holme I, verwierf het al snel de bijnaam Seahenge vanwege zijn gelijkenis met Stonehenge en zijn ligging aan de kust. Wat we over het monument weten, is dat het zo’n 4000 jaar oud is en uit de oude Bronstijd stamt. Het lijkt te zijn gebouwd met hout dat dateert uit het voorjaar van 2049 vóór Christus. In eerste instantie werd het gebouwd op het zoutmoeras, ver verwijderd van de kustlijn. Door de moerassige omgeving ontstond er een laag turf die geleidelijk aan de houten structuren bedekte, waardoor ze werden beschermd tegen verval.
Functie
Ondertussen gaan al veel speculaties over de oorspronkelijke functie van het monument de ronde. Men vermoedde al eerder dat de cirkel is opgericht om de dood van een persoon te markeren. Sommigen denken dat het werd gebruikt voor begrafenissen, waarbij de overledenen binnenin werden gelegd om door aaseters te worden opgepikt. Maar nu brengt Nance in zijn onderzoek een ander idee naar voren.
Prehistorische klimaatverandering
Nance vermoedt dat Seahenge werd gebouwd als reactie op een periode van hevige klimaatverandering tegen het einde van het derde millennium vóór Christus. Zo zou het zijn opgericht tijdens een periode van extreme kou. Hij denkt dat dit gebeurde met het doel om rituelen uit te voeren die bedoeld waren om de zomer te verlengen en warmer weer terug te brengen. “Ongeveer 4000 jaar geleden, toen Seahenge werd gebouwd, waren er langdurige periodes van koud weer met strenge winters en late lentes,” licht Nance toe. “Dit zorgde voor problemen voor de mensen die langs de kust woonden. Het lijkt er sterk op dat dit monument werd gebouwd met als doel om de ernstige dreiging van het koude weer te stoppen.”
Koekoek
Om dit te ondersteunen, wijst Nance op de uitlijning van Seahenge met de zonsopgang tijdens de zomerzonnewende. “Het onderzoek naar de houten palen van Seahenge toonde aan dat ze in het voorjaar werden omgehakt,” licht Nance toe. “Het is aannemelijk dat deze palen werden geplaatst in overeenstemming met de opkomst van de zon tijdens de zomerzonnewende.” Hij denkt dat Seahenge opgericht werd om een oude legende na te bootsen waarbij een koekoek wordt gevangen om de zomer langer te laten duren. “Volgens de oude verhalen stopte de koekoek, die werd gezien als een symbool van vruchtbaarheid, op de zomerzonnewende met zingen,” zegt Nance. “Dan keerde hij terug naar de ‘Andere Wereld’, en verdween de zomer samen met hem.” Het lijkt erop dat het monument de vorm nabootst van twee veronderstelde winterverblijven van de koekoek uit de legende: een holle boom of de ‘bogen van de Andere Wereld’, gerepresenteerd door de omgekeerde eiken boomstronk in het midden.
Holme II
Nance bestudeerde ook ‘Holme II’ – een tweede, aangrenzende cirkel die dateert uit hetzelfde jaar, en die gecentreerd is rond twee plat gelegde eiken stammen. Voor Holme II verwijst hij naar legendes over ‘heilige koningen’ uit de IJzertijd in Ierland en noordelijk Groot-Brittannië. Volgens deze legendes werden deze koningen geofferd als er tegenspoed over de gemeenschap kwam. Dit werd gedaan in een poging om de godin Venus gunstig te stemmen en zo harmonie te herstellen. “Ze werden elke acht jaar ritueel geofferd tijdens Samhain (nu Halloween), in overeenstemming met de achtjarige cyclus van Venus,” legt Nance uit. “De structuren in Holme II, die verondersteld werden een doodskist vast te houden, waren gericht op de zonsopgang tijdens Samhain in het jaar 2049 vóór Christus, toen Venus nog steeds zichtbaar was.”
Al met al denkt Nance voor beide mysterieuze monumenten nu een sluitende verklaring te hebben gevonden. “Hoewel beide monumenten zijn opgericht voor verschillende rituelen, delen ze één gemeenschappelijk doel: het stoppen van het extreme koude weer,” besluit hij.
