Eindelijk duidelijk hoe stress een huidallergie veroorzaakt

Dat stress een huidallergie kan veroorzaken, is al lange tijd bekend. Maar hoe dat precies kan, is nu pas echt duidelijk geworden. Nieuw onderzoek toont aan dat psychologische stress het vermogen aantast van immuuncellen om dode cellen op te ruimen. Dit leidt tot verergering van de symptomen bij allergische huidreacties.

Wetenschappers van de Juntendo University in de Japanse stad Bunkyo maakten gebruik van een muismodel waarbij de labdiertjes in de naam der wetenschap expres een allergische huidontsteking kregen. Hiermee lieten de onderzoekers zien dat stress het immuunsysteem ontregelt en de ontstekingsreactie van het lichaam verstoort. De ontsteking leidde tot een zwelling en infiltratie van eosinofielen. Een tot vijf procent van het totale aantal witte bloedcellen (leukocyten) zijn eosinofielen. Het zijn immuuncellen die veel stoffen aanmaken die een rol spelen bij de afweer tegen bepaalde infecties, vooral infecties met parasieten en wormen. Maar ze zijn ook betrokken bij allergische reacties in de huid.

Opruimen van dode cellen
Hoofdonderzoeker Soichiro Yoshikawa ontdekte dat stress de werking van specifieke immuuncellen, de zogeheten PD-L2-positieve macrofagen, belemmert. Deze cellen helpen normaal gesproken bij het opruimen van dode cellen op de plek van de allergische reactie, een proces dat efferocytose wordt genoemd. Dit kan worden beschouwd als het ‘begraven van dode cellen’.

Het onderzoek toont aan dat psychische stress de activiteit van de β2-adrenerge receptor (Adrb2) in macrofagen beïnvloedt via het sympathische zenuwstelsel. Dit verstoorde signaal zorgt ervoor dat deze immuuncellen minder goed in staat zijn dode cellen op te ruimen. Daardoor hopen de dode cellen zich op, wat leidt tot meer eosinofielen op de plek des onheils en een ernstigere allergische reactie. “Dit is het eerste onderzoek dat aantoont dat stress via zenuwsignalen de functie van macrofagen ontregelt. Dit proces verergert allergische ontstekingen doordat dode cellen niet effectief worden opgeruimd”, legt onderzoeker Yoshikawa uit.

Langdurige ‘geheugenafdruk’
Een opvallende ontdekking van de studie is het concept dat de onderzoekers ‘stressgeheugen’ noemen. Stress lijkt een blijvende impact te hebben op het immuunsysteem, zelfs op macrofagen die pas veel later in het lichaam ontstaan. Dit toont aan dat ernstige stress ook op de lange termijn een negatief effect kan hebben op de immuniteit en de werking van immuuncellen. Daarnaast ontdekten de onderzoekers dat de ophoping van dode cellen in de huid de aanmaak van het eiwit CCL24 stimuleert, iets wat extra eosinofielen aantrekt en de allergische reactie nog verder aanwakkert.

Mogelijke nieuwe behandelingen 
Het team heeft bovendien een aantal hoopvolle aanwijzingen voor nieuwe behandelingen ontdekt. Zo blijkt het remmen van het enzym caspase-1, dat betrokken is bij de aanmaak van CCL24, de zwelling en de aanzuigende werking van eosinofielen bij allergische reacties aanzienlijk te verminderen. Huidallergiepatiënten kunnen mogelijk in de nabije toekomst een behandeling krijgen met caspase-1-remmers of middelen die zich richten op de aanmaak van CCL24, om hun klachten te verminderen.

“De rol van ontstekingsremmende macrofagen reikt verder dan allergieën”, maakt dr. Yoshikawa duidelijk. “Ze spelen een cruciale rol bij aandoeningen zoals kanker, auto-immuunziekten en het wondgenezingsproces. Ons onderzoek werpt licht op hoe stress allergieën aanwakkert, maar mogelijk ook andere ziekten verergert.”

Het vermijden van stress is natuurlijk het beste medicijn, maar de onderzoekers leggen uit dat een beter begrip van de moleculaire mechanismen achter het ‘stressgeheugen’ allerlei nieuwe mogelijkheden biedt voor medische behandelingen. Het Japanse onderzoek is een grote stap voorwaarts in de behandeling van stressgerelateerde ziekten.

Bronmateriaal

"Stress-experienced monocytes/macrophages lose anti-inflammatory function via β2-adrenergic receptor in skin allergic inflammation" - The Journal of Allergy and Clinical Immunology
Afbeelding bovenaan dit artikel: Andrea Piacquadio / Pexels

Fout gevonden?

Interessant voor jou

Voor jou geselecteerd