Eindelijk weten archeologen hoe de Egyptische stad Heracleion er precies uit moet hebben gezien. Talloze archeologische vondsten hebben geleid tot een tekening van de gezonken stad, die zich al vele honderden jaren op de bodem van de zee bevindt, maar nog steeds in verbluffend goede staat is.
De stad werd al in 2000 door archeologen ontdekt en zou in de achtste eeuw voor Christus tot stand zijn gekomen. Heracleion had het niet gemakkelijk: de stad kreeg met de ene na de andere natuurramp te maken en zakte uiteindelijk ergens omstreeks 800 na Christus naar de bodem van de zee.
Tempels
De afgelopen jaren heeft archeoloog Franck Goddio in samenwerking met onder andere de Egyptische overheid uitgebreid onderzoek gedaan naar de stad. Het heeft geleid tot de ontdekking van tal van belangrijke gebouwen, waaronder de tempel van Amon, de havens die ooit zo belangrijk waren voor de Egyptische handel, kolossale beeldhouwwerken, munten, juwelen en rituele objecten. Veel van deze archeologische vondsten zijn uitstekend bewaard gebleven: het lijkt wel alsof de tijd onder water heeft stilgestaan.
De tekening
Op basis van alle ontdekkingen heeft Goddio ook een tekening kunnen maken van hoe de stad er in de tijd dat deze zich nog boven water bevond, uit moet hebben gezien. In het hart van de stad vinden we de tempel van Amon, met daaromheen een netwerk van kanalen. Op de eilandjes die de kanalen van elkaar scheiden stonden diverse beeldhouwwerken en gebouwen.
Heracleion is Thonis
Het onderzoek van Goddio lost ook een ander groot vraagstuk dat veel historici bezighield, op. Zo toont zijn onderzoek aan dat de stad Heracleion ook de naam Thonis droeg. De Grieken spraken van Heracleion en de Egyptenaren hadden het over Thonis. Deze namen horen dus bij één en dezelfde stad.
Toen archeologen Heracleion in 2000 ontdekten, was er vrij weinig over de stad bekend. Deze leek wel uit de geschiedenis te zijn gewist. Maar na enig zoekwerk bleek de naam Heracleion op diverse plekken op te duiken. Onder meer in een geschrift van de Griekse historicus Herodotus (vijfde eeuw voor Christus). Archeologische vondsten laten zien dat het een grootse en drukke stad moet zijn geweest. Zo zijn er in de haven meer dan 700 ankers en tientallen scheepswrakken teruggevonden. De bloeitijd van de stad zou zo tussen de zesde en vierde eeuw voor Christus zijn geweest: uit die tijd stammen veel teruggevonden munten en aardewerk. Tegenwoordig ligt de stad op zo’n 6,5 kilometer voor de kust van Egypte.
Een bronzen beeld van een farao uit de 26e dynastie. Het beeld bevond zich dicht bij de tempel van Amon. Foto: © Franck Goddio / Hilti Foundation / Christoph Gerigk.
Archeologen takelen het hoofd van een farao naar boven. Het hoofd is gemaakt van graniet en zo’n vijf meter hoog. Foto: © Franck Goddio / Hilti Foundation / Christoph Gerigk.
Een duiker ontfermt zich over een beeldhouwwerk dat een Ptolemaïsche koningin laat zien. Hoogstwaarschijnlijk gaat het om Cleopatra II of Cleopatra III, gekleed als de godin Isis. Foto: © Franck Goddio / Hilti Foundation / Christoph Gerigk.
Nog een beeld van een Ptolemaïsche koningin. Het beeld is bijna vijf meter hoog. Foto: © Franck Goddio / Hilti Foundation / Christoph Gerigk.
Franck Goddio bij een stele: een beschreven tablet. De stele stamt uit de vierde eeuw voor Christus en de naam Thonis-Heracleion is erop terug te vinden. Foto: © Franck Goddio / Hilti Foundation / Christoph Gerigk.
Een beeldje van Osiris. Foto: © Franck Goddio / Hilti Foundation / Christoph Gerigk
Een bijna 5,5 meter hoog beeld van de god Hapi wordt naar boven gehaald. Foto: © Franck Goddio / Hilti Foundation / Christoph Gerigk.
Een meer dan vijf meter hoog beeld van een farao. Foto: © Franck Goddio / Hilti Foundation / Christoph Gerigk