Voor het eerst is er overtuigend bewijs gevonden voor het bestaan van een zwart gat dat niet superzwaar, maar ook niet superlicht is. Het zwarte gat is middelzwaar.
Voor astronomen op dit zwarte gat stuitten, was er enkel overtuigend bewijs voor twee varianten zwarte gaten. Superzware zwarte gaten, met een massa die een miljoen tot een miljard keer groter is dan die van onze zon. En lichte zwarte gaten die slechts drie tot dertig keer de massa van de zon hebben. “Dit is het eerste object waarvan we helemaal zeker zijn dat het een middelzwaar zwart gat is,” stelt onderzoeker Sean Farrell.
HLX-1
Het zwarte gat heeft de naam HLX-1 gekregen en bevindt zich in het sterrenstelsel ESO 243-49 (zie de foto hierboven). Dit sterrenstelsel bevindt zich op een afstand van zo’n 300 miljoen lichtjaar van de aarde.
Röntgenstraling
De onderzoekers ontdekten het zwarte gat doordat het een heel heldere bron van röntgenstraling bleek te zijn. “Een aantal andere heldere bronnen van röntgenstraling zijn in het verleden bestempeld als mogelijke middelzware zwarte gaten. Maar al deze bronnen bleken uiteindelijk zwarte gaten met een kleine massa te zijn.” HLX-1 is dat zeker niet. “Het (zwarte gat, red.) is tien keer helderder dan deze andere kandidaten en we zijn zeker dat het een middelzwaar zwart gat is.” Het zwarte gat heeft een massa van maximaal 90.000 keer de massa van de zon. Het is een ruwe schatting: waarschijnlijker is dat het zwarte gat een massa van ongeveer 20.000 keer de massa van de zon heeft.
Eentje maar?
Dat er tot op heden maar één middelzwaar zwart gat is aangetroffen, is niet zo verwonderlijk als het lijkt. Wetenschappers ontdekken zwarte gaten aan de hand van de röntgenstraling die deze uitstoten. Maar zwarte gaten stoten die straling alleen uit wanneer ze gas tot zich nemen. Wanneer een zwart gat dus niet ‘eet’, is deze niet zichtbaar.
Wetenschappers zijn blij met de vondst van het middelzware gat. “We weten niet precies hoe supermassieve zwarte gaten tot standkomen,” vertelt onderzoeker Ron Ekers. “Maar ze kunnen het resultaat zijn van twee middelzware gaten die samensmelten. Dus bewijs vinden voor zulke middelzware zwarte gaten is geweldig.”
