Over pesticiden en de mogelijke schadelijkheid ervan is nog steeds veel onduidelijk. Dat blijkt wel uit een nieuwe studie, die aantoont dat een relatief onbekend bestrijdingsmiddel, genaamd chloormequat, in vier van de vijf geteste mensen is teruggevonden.
Deze chemische stof wordt in verband gebracht met voortplantingsproblemen en een verstoorde ontwikkeling van de foetus bij dieren. De vraag is nu of de pesticide bij mensen mogelijk dezelfde schade veroorzaakt.
Alarmbellen
De zogenoemde Environmental Working Group (EWG), een Amerikaanse NGO, die gespecialiseerd is in onderzoek naar pesticiden, testte de urine van 96 mensen op de aanwezigheid van chloormequat en tot hun grote ontsteltenis bleek de stof bij 77 van hen in het lichaam te zitten.
“De nieuwe studie naar chloormequat is de eerste in zijn soort in de VS”, vertelt hoofdonderzoeker en toxicoloog Alexis Temkin. “Alle alarmbellen gaan af nu blijkt dat deze weinig bestudeerde pesticide bij zoveel mensen in het lichaam zit, terwijl ze niet eens weten dat ze hem binnenkrijgen.”
Verstoorde groei foetus
Sommige dierstudies tonen aan dat chloormequat het voortplantingsstelsel kan aantasten, de groei van de foetus verstoort en de stofwisseling verandert. De nieuwe studie leidt daarom tot grote zorgen over de mogelijke schadelijkheid bij mensen. Ook omdat de hoeveelheid die in de urine is teruggevonden in 2023 hoger is dan in eerdere jaren. Waarschijnlijk neemt het gebruik ervan dus toe.
Dat zou best logisch zijn, want waar de pesticide eerst alleen nog gebruikt mocht worden voor sierplanten is sinds 2018 in de VS ook het gebruik op onder meer geïmporteerde granen toegestaan en in 2020 werd de maximaal toegestane hoeveelheid ook nog eens verhoogd. In Europa is de plantengroeiregelaar overigens al veel langer op de markt. Het middel bestaat al sinds de jaren zestig en sinds 2009 mag het over granen gespoten worden om de stengels kort en stevig te houden en te voorkomen dat de gewassen plat komen te liggen door wind of regen. Onder meer het grote chemiebedrijf Bayer verkoopt de pesticide onder de merknaam CCC.
Ingrijpen overheid
“De overheid heeft als cruciale rol om ervoor te zorgen dat pesticiden goed worden gemonitord, bestudeerd en gereguleerd”, reageert Temkin. “Toch wordt er niet de verantwoordelijkheid genomen om kinderen te beschermen tegen de potentiële gezondheidsschade van chemische stoffen, zoals chloormequat in voedsel.”
De EWG roept de Amerikaanse overheid dan ook op om voedsel te testen op chloormequat en om meer onderzoek te doen naar de effecten van de stof op de gezondheid van mensen. De wetenschappers vonden de pesticide in 2022 en 2023 op talloze niet-biologische haverproducten. Op biologische haver werd er niet of nauwelijks iets van de stof teruggevonden.
Langzaam wordt er steeds meer bekend over de schadelijke effecten van pesticiden voor de gezondheid. Zo schreven we eerder al over een studie die een verband vond tussen het gebruik van pesticiden en leukemie bij kinderen in Brazilië, een land dat in korte tijd is uitgegroeid tot de grootste verbruiker van bestrijdingsmiddelen ter wereld. “Vermoedelijk is ongeveer de helft van de overleden leukemiepatiënten in een periode van tien jaar gelinkt aan de intensivering van de landbouw en de blootstelling aan pesticiden”, aldus een onderzoeker. Het gaat hier nadrukkelijk wel om blootstelling tijdens het gebruik ervan dus niet om eventuele resten van pesticiden op geoogste gewassen.
Verder is er natuurlijk ook het omstreden middel glyfosaat, dat door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) als ‘waarschijnlijk kankerverwekkend’ is bestempeld en al langer in verband wordt gebracht met parkinson bij bijvoorbeeld boeren die ermee werken. Onderzoekers vermoeden nu ook dat het mogelijk slecht is voor de hersenen van jongeren. “Het aantal chronische ziekten en psychische stoornissen bij kinderen en jongvolwassenen is wereldwijd in de laatste twintig jaar toegenomen. De blootstelling aan neurotoxische stoffen die in het milieu achterblijven, is een mogelijke verklaring voor deze stijging”, zei hoofdonderzoeker Jose Ricardo Suarez eerder over zijn studie, waar we over berichtten.
