Van relatieproblemen word je niet alleen ongelukkig, het is ook slecht voor je gezondheid: na een hartaanval herstel je minder snel.
Huwelijksstress, zoals de onderzoekers de strubbelingen in een relatie omschrijven, heeft een negatieve impact op het herstel na een hartaanval. Dat is opmerkelijk, omdat eerder is aangetoond dat getrouwd zijn juist een positieve invloed heeft op de gezondheid in het algemeen en de genezing na een hartaanval in het bijzonder. Er is toen echter geen onderscheid gemaakt tussen een goede en een slechte relatie.
De desastreuze effecten van stress
De onderzoekers, onder leiding van Cenjing Zhu van Yale University, deden dat wel en vergeleken het herstel een jaar na een hartaanval met relatiestress. Daarvoor bestudeerden ze bijna 1600 volwassenen tussen de 18 en 55 jaar, die allen een hartaanval kregen terwijl ze in een lange relatie zaten. Zij vulden een maand na hun hartaanval een vragenlijst in om de mate van relatiestress vast te stellen. Daarin kwamen vragen aan de orde over de kwaliteit van de relatie op het gebied van bijvoorbeeld communicatie, emoties en seks. Na een jaar kwamen de onderzoekers terug bij de hartpatiënten om te achterhalen in hoeverre ze fysiek hersteld waren en hoe het ervoor stond met hun psychische gezondheid.
De conclusies: de deelnemers met een hoog stressniveau scoorden 1,6 punt lager op een schaal van 1 tot 12 als het gaat om hun fysieke gezondheid. Op hun psychische gezondheid leverden ze zelfs 2,6 punt in. Hun algemene kwaliteit van leven was maar liefst 5 punten lager en op een schaal specifiek voor hartpatiënten scoorden ze 8 punten minder.
Pijn op de borst
Deelnemers die zware relatiestress hadden, rapporteerden 67 procent vaker pijn op de borst dan de mensen met milde of geen relatieproblemen. Bovendien was de kans om weer opgenomen te worden in het ziekenhuis 50 procent groter voor degenen met een slechte relatie. Bijna 4 op de 10 vrouwen rapporteerden relatiestress tegenover 3 op de 10 mannen. Na correctie voor factoren als opleiding, inkomen en zorgverzekeringsstatus werd het verband kleiner, maar het bleef statistisch significant.
“Onze bevindingen tonen aan dat stress in het dagelijks leven, waaronder relatiestress mogelijk impact heeft op het herstel na een hartaanval. Maar andere stressoren, zoals financiële problemen of werkstress, kunnen ook een rol spelen”, aldus Zhu. “In de toekomst zouden patiënten onderzocht moeten worden op stressfactoren tijdens afspraken in het ziekenhuis om zo beter te kunnen vaststellen wie meer risico loopt om opnieuw ziek te worden.”
Transformatie van behandeling
Expert Nieca Goldberg van de American Heart Association, die het onderzoek publiceert, wijst op het belang van een goede psychische gezondheid van hartpatiënten. “Een behandeling die naast fysieke ook psychische aspecten van de gezondheid meeweegt, kan de zorg voor hartpatiënten transformeren van de zorg voor één orgaan naar de algehele gezondheid. Dit moet worden ondersteund, omdat het zal leiden tot betere uitkomsten en gezondere levens voor onze patiënten.”
Kanttekeningen
Dit onderzoek kent wel enkele beperkingen. Vooral de zelfrapportage van zowel de relatiestress als de gezondheid kan hebben geleid tot minder accurate resultaten. Ook gaat het enkel om Amerikaanse patiënten. Het is dus niet gezegd dat dit voor alle mensen overal ter wereld geldt. En tenslotte zijn de patiënten maar één jaar gevolgd. De resultaten zeggen dus niet zoveel over de langere termijn.
Dat gezegd hebbende, is het idee dat stress hartproblemen veroorzaakt niet nieuw. Alleen werd tot nu toe altijd gedacht dat een relatie bescherming bood. Nu blijkt dat dit waarschijnlijk alleen voor fijne relaties geldt.
Van stress is al langer bekend dat het slecht is voor het hart. Stress verergert slagaderverkalking en vergroot op die manier de kans op een hartaanval, schrijft de Hartstichting op haar website. Ook kan stress de vaatwand gevoeliger maken voor scheuren. Bij jongere mensen kan een hartaanval worden veroorzaakt door een scheur in de kransslagader. Tenslotte is er nog de acute stress, bijvoorbeeld door het overlijden van een dierbare, waardoor met name vrouwen boven de 60 een hartaanval kunnen krijgen. Mogelijk zorgen de stresshormonen voor een tijdelijke verlamming van een deel van de hartspier.
