De welvaartsziekte diabetes type 2 is een gigantisch probleem. Nederland telt zo’n 1,2 miljoen patiënten en elke week komen er 1000 nieuwe bij. Het gros van de zieken heeft flink overgewicht. Een deel van hen heeft een maagverkleining ondergaan. En dat bleek een wonderlijk gunstig effect te hebben.
Amerikaanse wetenschappers verzamelden alle medische en demografische informatie van 815 mannelijke en vrouwelijke diabetespatiënten die tussen 2008 en 2017 een maagverkleining kregen. Zij hadden een gemiddelde BMI van 45,1 (zwaar obees). Ze zijn gemiddeld zeven jaar gevolgd vanaf de gastric bypass. Daarmee is dit volgens de onderzoekers de meest uitgebreide studie ooit naar de gevolgen van een maagverkleining bij diabetespatiënten.
Bijzonder succesvol
De resultaten waren verbluffend. Bij meer dan de helft van de obese diabetespatiënten verminderden de klachten aanzienlijk binnen zes jaar na de operatie, ook als ze nauwelijks waren afgevallen in de tussentijd. Een deel van de patiënten was zelfs helemaal van de ziekte af. De beste resultaten hadden de mensen die voor de maagverkleining geen insuline spoten, minder diabetesmedicatie nodig hadden, nog niet zo lang ziek waren en gemiddeld meer gewicht verloren na de operatie. Hoe meer gewichtsverlies, hoe beter.
“Deze studie laat zien dat het afnemen of in sommige gevallen zelfs het volledig verdwijnen van de klachten van diabetespatiënten niet alleen ligt aan het gewichtsverlies dat na de maagverkleiningsoperatie ontstaat”, zegt hoofdonderzoeker Omar Ghanem. “Het is belangrijk om de patiënt regelmatig en uitgebreid te blijven volgen na de ingreep en de diabetesklachten goed aan te blijven pakken. Een maagverkleining is geen wondermiddel, maar het geeft mensen die op eigen kracht niet van diabetes afkomen misschien wel de enige kans op genezing.”
In remissie
“Het is cruciaal dat medisch specialisten al deze factoren meewegen bij het selecteren van de meest geschikte kandidaten voor de maagoperatie, om de kans op herstel zo groot mogelijk te maken. De patiënt kan op deze manier ook het best worden ingelicht over de potentiële voor- en nadelen van de medische ingreep”, legt maagchirurg Teresa LaMasters uit, die niet bij het onderzoek betrokken was. “Er is geen andere behandeling die zulke goede resultaten boekt. Patiënten en hun artsen moeten de kans krijgen om deze optie te bespreken om te kijken of het wat voor hen is. Een maagverkleining zorgt ervoor dat diabetes in remissie gaat, zelfs als de patiënt nog nauwelijks is afgevallen.”
In Amerika gaat slechts ongeveer een op de honderd mensen die in aanmerking komt voor een maagverkleining ook werkelijk onder het mes. Toch kregen in 2020 nog bijna 200.000 mensen de ingrijpende operatie.
De helft van de Nederlanders heeft overgewicht (BMI hoger dan 25). 14 procent heeft obesitas (BMI boven de 30), een vorm van overgewicht die gevaar oplevert voor de gezondheid. 16 procent van de kinderen is te zwaar. Van hen heeft meer dan een op de vijf obesitas. Uit onderzoek blijkt dat obesitas kan leiden tot ernstige verzwakking van het immuunsysteem, chronische ontstekingen en de kans op ernstige ziekten zoals hart- en vaatziekten, beroerte, diabetes type 2, verschillende kankersoorten en (een ernstige vorm van) COVID-19 sterk vergroot.
Diabetes type 2
Diabetes type 2 is de meest voorkomende vorm van diabetes en is een echte welvaartsziekte. Het komt vooral voor bij wat oudere mensen, die te dik zijn en te weinig bewegen, maar er is ook een genetische component. De behandeling bestaat doorgaans uit pillen in combinatie met een dieet, soms komen daar insuline-injecties bovenop. Bij diabetes type 2 reageert het lichaam niet meer goed op insuline, het hormoon dat de bloedsuikerspiegel regelt. Het gevolg van deze insulineresistentie is dat de bloedsuikerspiegel te hoog is. Dat kan vervolgens weer leiden tot schade aan het hart, de ogen, nieren en voeten. Diabetes type 2 zorgt daarnaast voor een hogere kans op hart- en vaatziekten.
Naar schatting hadden in 2021 wereldwijd 537 miljoen mensen diabetes type 2 en dit zal naar verwachting toenemen tot 1,3 miljard in 2050. Er zijn op dit moment 1,2 miljoen mensen in Nederland die lijden aan diabetes type 2 en elke week komen daar 1000 patiënten bij. Dit vormt een enorme last voor de gezondheidszorg en heeft grote gevolgen voor de patiënten zelf, aangezien het tot ernstige complicaties kan leiden en zelfs hun leven kan verkorten.
