Pinda’s, kruiden en specerijen zorgen voor talloze wemelende darmbacteriën. En hoe meer darmbewoners we hebben, hoe beter.
Al een tijdje weten onderzoekers dat de darmen heel bepalend zijn voor de algehele gezondheid. Enerzijds zijn de darmen natuurlijk essentieel voor de spijsvertering. Maar wat veel mensen vergeten, is dat onze darmen nog veel meer doen dan dat. Darmbacteriën spelen bijvoorbeeld ook een hele belangrijke rol in ons immuunsysteem, bieden bescherming tegen andere bacteriën die ziektes veroorzaken en produceren vitaminen. Kortom, wat je wilt, is een krioelend en ijverig darmvolkje. En pinda’s, kruiden en specerijen zouden daar zomaar eens bij kunnen helpen.
De darmflora
In en op ons lichaam bevinden zich veel micro-organismen zoals bacteriën, virussen en gisten. De meeste van deze micro-organismen houden zich op in onze darmen. De darmflora omvat het geheel van micro-organismen dat zich in het maag-darmstelsel bevindt. En vergis je niet, het gaat om een verzameling van werkelijk biljoenen micro-organismen. En die hebben allemaal een belangrijke taak. “Veel van de bacteriën die in de darmflora huizen, zijn essentieel voor metabolische functies,” vertelt onderzoeker Penny Kris-Etherton aan Scientias.nl. “Onderzoek heeft bovendien aangetoond dat mensen die over veel verschillende microben beschikken, een betere gezondheid en een beter dieet hebben dan mensen die niet veel bacteriële diversiteit hebben. Voeding, omgeving en medicijnen (met name antibiotica) kunnen van invloed zijn op de darmsamenstelling.”
Status
Het betekent dat niet iedereen over een gezond darmvolkje beschikt. En dat kan meer kwaad dan je misschien denkt. “Om de ‘status’ van de darmflora te bepalen, kijken we vaak naar de verhouding tussen Firmicutes-bacteriën en Bacteroidetes-bacteriën,” vertelt Kris-Etherton. “Dit zijn beide belangrijke bacteriestammen die meer dan 90 procent van de bacteriën in de darm vertegenwoordigen. Wanneer de verhouding tussen de bacteriestammen verandert, spreken we ook wel over dysbiose, waarbij de balans tussen goede, neutrale en slechte bacteriën is verstoord. Dit wordt ook wel in verband gebracht met verschillende aandoeningen, waaronder ontstekingen, kanker en stofwisselingsstoornissen.”
Pinda’s, kruiden en specerijen
In twee parallelle studies hebben onderzoekers bestudeerd wat precies het effect is van het nuttigen van bepaalde voedingsmiddelen op de samenstelling van de menselijke darm. In de pinda-studie moesten deelnemers met een gemiddeld Amerikaans dieet elke dag een handje pinda’s (28 gram) eten. En in het kruiden-en-specerijen-onderzoek analyseerde het team het effect van de toevoeging van kruiden en specerijen (denk aan kaneel, gember, komijn, kurkuma, rozemarijn, oregano, basilicum en tijm) aan het gemiddelde Amerikaanse dieet. Het team onderzocht drie verschillende dosissen, namelijk 1/8 theelepel per dag, iets meer dan 3/4 theelepel per dag en ongeveer 1 1/2 theelepel per dag.
Ruminococcaceae-bacteriën
De onderzoekers komen tot de ontdekking dat pinda’s, kruiden en specerijen een opmerkelijke positieve invloed hebben op onze darmflora. Zo blijkt dat de deelnemers die zes weken lang elke dag pinda’s hadden gegeten, meer Ruminococcaceae-bacteriën herbergen. Dit is de overkoepelende naam voor een familie bacteriën, waar in totaal tientallen verschillende microben onder geschaard kunnen worden die allemaal een eigen functie bekleden. In zijn algemeenheid houdt deze groep bacteriën verband met een gezonde levermetabolisme en immuunfunctie. “Ruminococcaceae is bovendien één van de belangrijkste producenten van vetzuren met een korte keten,” legt Kris-Etherton uit. “Dergelijke vetzuren zijn belangrijk voor de darmfunctie.”
…een vermindering van het aantal Ruminococcaceae-bacteriën in verband kan worden gebracht met stress en depressie? In meerdere onderzoeken is naar voren gekomen dat als je aan stressvolle omstandigheden wordt blootgesteld, de hoeveelheid van deze bacterie afneemt. De gedachte hierachter is dat stress een verandering in de hormoonhuishouding en zenuwgeleiding teweegbrengt en daarmee de samenstelling van de darmflora direct of indirect beïnvloedt. Dit toont aan dat er dus ook een verband bestaat tussen darmbacteriën en onze geestelijke gezondheid. Sommige wetenschappers vermoeden zelfs dat er een duidelijke connectie is tussen onze darmflora en het brein (de zogenaamde ‘gut-brain-axis’). Deze twee zouden eigenlijk non-stop met elkaar communiceren.
Ook de deelnemers die dagelijks kruiden en specerijen aan hun maaltijden hadden toegevoegd, plukten daar al na vier weken de vruchten van. Niet alleen beschikten ze over een veel diverser darmvolkje, ook bij hen krioelden er meer Ruminococcaceae-bacteriën rond – met name bij de deelnemers die dagelijks de gemiddelde en hoge dosis kruiden en specerijen hadden genuttigd.
Verbeteringen
Kortom, de onderzoekers vonden duidelijke verbeteringen van de darmflora. Dankzij kleine aanpassingen in het dieet, nam de overvloed aan darmbacteriën significant toe, wat in verband kan worden gebracht met een betere gezondheid. Het betekent dat het dagelijks nuttigen van een handje pinda’s en een paar snufjes kruiden en specerijen bijzonder goed voor je is. Dit heeft ermee te maken dat pinda’s vezels en fenolen bevatten die beide de darmflora kunnen moduleren. “Het is zoiets eenvoudigs dat mensen kunnen doen,” zegt Kris-Etherton. “Het westerse dieet is verre van ideaal. Daarom denk ik dat iedereen er baat bij zou kunnen hebben.”
Bovendien is het toevoegen van kruiden en specerijen aan je maaltijd ook een goede manier om je zoutinname te verminderen, zo onderstreept Kris-Etherton. Bekend is dat het eten van teveel zout (dat veel mensen als smaakmaker over hun maaltijd gooien) kan leiden tot een hoge bloeddruk – een belangrijke risicofactor voor hart- en vaatziekten.
Minder zout
Onlangs ontdekten onderzoekers nog dat mensen die geen extra zout over hun eten strooien een aanzienlijk kleinere kans op hartaandoeningen hebben, ongeacht levensstijlfactoren en reeds bestaande ziekten. Kortom, een zoutarm dieet is goed voor het hart. Hoe je je maaltijd lekker maakt zonder zout? “In plaats van zout, kun je ook voedsel op smaak brengen met kruiden en specerijen,” oppert Kris-Etherton. “Dit kan je maaltijd echt verrukkelijk (en gezonder) maken.”
Wetenschappers beginnen langzaam maar zeker steeds meer te leren over het verband tussen onze darmflora en een spectrum van gezondheidsfactoren, variërend van de bloeddruk tot het gewicht. Kris-Etherton benadrukt echter dat er meer onderzoek nodig is om alle implicaties te begrijpen. Ondanks dat, zijn de bevindingen uit de huidige studie verbluffend. “Het enige wat je blijkbaar hoeft te doen, is slechts één aspect van het dieet te veranderen,” zegt Kris-Etherton. “Door enkel het toevoegen van slechts een handje noten of een snufje kruiden of specerijen, kun je al de samenstelling van je darmflora veranderen en zo de functionaliteit beïnvloeden.”
