Ebolavirus de kop ingedrukt in Guinee

Terwijl het coronavirus nog altijd over de wereld raast, is Guinee erin geslaagd een ander gevaarlijk virus te beteugelen.

Half februari brak in het Afrikaanse Guinee het ebolavirus uit. In Gouecke, een kleine gemeenschap in de regio N’zerekore werden drie mensen ziek. Met de vorige ebola-uitbraak nog vers in het geheugen, werd er hard ingegrepen. En met succes. De Wereldgezondheidsorganisatie stelde afgelopen weekend vast dat de ebola-uitbraak verleden tijd is.

Vier maanden
Guinee is erin geslaagd om de uitbraak binnen vier maanden te beteugelen. In die periode werd ebola bij zestien mensen vastgesteld en bij nog eens zeven mensen vermoed. Twaalf patiënten kwamen door toedoen van het zeer gevaarlijke virus te overlijden.

Over ebola
Ebola is een infectieziekte die voorkomt in Afrika en veroorzaakt wordt door het ebolavirus. Het virus veroorzaakt onder meer hoofdpijn, koorts, spierpijn en bloedingen. Er is geen effectieve behandeling en ebola is in meer dan de helft van de gevallen dodelijk. Het virus lijkt afkomstig te zijn van vleermuizen die het niet alleen op mensen, maar ook op andere zoogdieren – zoals chimpansees en gorilla’s – kunnen overdragen. Mensen kunnen het virus oplopen door het slachten en eten van besmette dieren of via direct lichamelijk contact met ebolapatiënten. Ook voor dit virus geldt dat het het best bestreden kan worden door patiënten zo snel mogelijk te identificeren en isoleren.

Dat Guinee erin slaagde om het virus zo snel onder controle te krijgen, is volgens de WHO onder meer te danken aan de harde lessen die een paar jaar eerder zijn geleerd. In 2014 brak het ebolavirus ook al uit in Guinee – toevallig ook in N’zerekore – maar werd er niet snel genoeg ingegrepen. Het resulteert volgens de WHO in “de grootste en meest complexe ebola-uitbraak sinds het virus in 1976 werd ontdekt’. Het virus verspreidde zich vanuit Guinee naar Sierra Leone en Liberia en eiste meer dan 11.000 slachtoffers. Uiteindelijk duurde het twee jaar voor de uitbraak onder controle was. “Hoewel deze ebola-uitbraak (in 2021 in Guinee, red.) ontstond in hetzelfde gebied als de uitbraak die 11.000 levens eiste, is Guinee er dankzij nieuwe innovaties en geleerde lessen in geslaagd om het virus in vier maanden te beteugelen,” aldus dr. Matshidiso Moeti, regionaal directeur van de WHO. “We worden steeds sneller, beter en slimmer in het bestrijden van ebola.”

Direct na de uitbraak namen de nationale gezondheidsautoriteiten – met hulp van de Wereldgezondheidsorganisatie – maatregelen om de uitbraak in te dammen. Zo werd er ingezet op het testen en isoleren van patiënten en het voorkomen van nieuwe infecties. Ook werden bijna 11.000 mensen die een verhoogd risico liepen op ebola – waaronder zorgmedewerkers – gevaccineerd. Daarnaast troffen ook omringende landen voorzorgsmaatregelen, waaronder een betere grenscontrole. Hoewel de uitbraak nu onder controle is, is waakzaamheid geboden, zo stelt Moeti. “We moeten alert blijven op een mogelijke heropleving en ervoor zorgen dat de expertise die we hebben opgedaan ook wordt toegepast op andere bedreigingen voor de gezondheid, waaronder COVID-19 (zie kader, red.).”

Terwijl het aantal corona-infecties in veel westerse landen – mede dankzij vaccinaties – afneemt, zit het aantal besmettingen in Afrika weer in de lift. “Afrika zit midden in een derde golf,” zo stelt Moeti. In 22 Afrikaanse landen nam het aantal besmettingen in de week van 6 tot en met 13 juni met 20 procent toe. En in dezelfde week steeg het aantal coronadoden in 36 landen met maar liefst 15 procent. Dat de cijfers zo snel oplopen, komt deels doordat mensen zich minder goed aan de coronamaatregelen houden. Daarnaast spelen ook het koudere weer in het zuiden van Afrika en de opkomst van besmettelijkere varianten een rol. De vaccinatieprogramma’s komen ondertussen slechts traag op gang; eind vorige week was nog minder dan 1 procent van de Afrikaanse bevolking volledig gevaccineerd. Het heeft natuurlijk alles te maken met het feit dat rijke landen zich het leeuwendeel van de vaccins hebben toegeëigend; volgens de WHO is bijna 85 procent van alle wereldwijd beschikbare vaccindoses in hoge- en middeninkomenslanden ingezet. Waar hogeinkomenslanden gemiddeld voor elke 100 inwoners 68 vaccins tot hun beschikking hebben, moet men het in Afrika met 2 vaccins op de 100 mensen doen. Het kan dan ook nog wel even duren voor ook in Afrika alle risicogroepen zijn ingeënt. En dat komt niet doordat er te weinig vaccins zijn, maar doordat ze oneerlijk verdeeld zijn, zo benadrukt de WHO. Als het aantal beschikbare vaccins eerlijk over de wereld verdeeld was geweest, waren er genoeg vaccins geweest om alle zorgmedewerkers en ouderen wereldwijd in te enten.

Niet alleen Guinee had dit jaar te maken met een ebola-uitbraak. Ook in de Democratische Republiek Congo sloeg de ziekte in februari toe. Die uitbraak – de vierde in nog geen drie jaar tijd – was in mei onder controle. Ebola werd in de maanden ervoor bij elf mensen vastgesteld, waarvan er zes overleden. Ook daar kon middels tijdig ingrijpen een grotere ramp voorkomen worden.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd